Teresa Haremza

Teresa Haremza
Data i miejsce urodzenia5 października 1952
Koźle
Data i miejsce śmierci11 marca 1996
Sydney
Gatunkipoezja śpiewana, pop
Zawódpiosenkarka
Aktywność1970–1990
WydawnictwoTonpress, Larrikin Records
PowiązaniaJadwiga Has, Krystyna Prońko, Marek Grechuta, Czesław Niemen, Seweryn Krajewski

Teresa Haremza z domu Iwaniszewska (ur. 5 października 1952 w Koźlu, obecnie Kędzierzyn-Koźle, zm. 11 marca 1996 w Sydney) – polska piosenkarka, kojarzona głównie z nurtem poezji śpiewanej – flirtowała również z muzyką rozrywkową.

Życiorys

Ceniona w latach 70. i 80. XX w. wokalistka, zainteresowania muzyczne wykazywała już jako dziecko. Około 1966 roku otrzymała od rodziców pierwszą gitarę. Brała udział w konkursach szkolnych i regionalnych. Na scenie ogólnopolskiej zaistniała w 1970 roku, reprezentując miasto Opole na Festiwalu Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze. Zaśpiewała piosenkę z repertuaru Bułata Okudżawy Modlitwa Francis Villon i zasłużenie zdobyła Nagrodę Dziennikarzy.

W tym samym roku zdała egzamin na Wydział Polonistyki Uniwersytetu Wrocławskiego, lecz z powodu braku miejsc (brak punktów za pochodzenie) nie uzyskała indeksu. W latach 1970–1971 pracowała w charakterze pracownika kulturalno-oświatowego w Domu dla niewidomych w Trawnikach. W 1971 roku rozpoczęła studia na Wydziale Psychologii U. Wr., których nie ukończyła dyplomem, ponieważ nie udało jej się pogodzić drogi artystycznej ze studiami.

W czasach studenckich wokalistka współpracowała z zespołem spod znaku poezji śpiewanej „Poe”[1]. W 1973 roku na Festiwalu w Krakowie artyści otrzymali nagrodę za interpretację (ex aequo z Renatą Kretówną)[1]. Piosenkarka wykonała Psalm braterski do wiersza Tadeusza Nowaka[1]. W 1974 roku wzięła udział w studenckim festiwalu FAMA ’74, reprezentując środowisko studenckie Wrocławia.

W kwietniu 1975 r. zdobyła dwie nagrody rektorskie na XII Ogólnopolskim Festiwalu Piosenki i Piosenkarzy Studenckich w Krakowie za możliwości wykonawcze[1]. W grudniu 1976 roku na Przeglądzie Piosenki Literackiej „Liryka'76” we Wrocławiu poznała Marka Grechutę[1][2]. Dzięki tej znajomości związała się ze środowiskiem krakowskim i Teatrem STU[1].

Wzięła udział w przedstawieniu pt. Exodus. Fragmenty spektaklu ukazały się na longplayu Songi Teatru STU w wykonaniu Marka Grechuty, Włodzimierza Jasińskiego, Romy Warmus, T. Haremzy (w duecie z Grechutą: Gdzie mieszkasz nocy i samodzielnie: Na szarość naszych nocy[3]) i Zespołu Teatru STU. W 1977 roku Teresa Haremza zajęła IV miejsce na festiwalu opolskim (ex aequo z Andrzejem Rosiewiczem i Krystyną Jandą) za wykonanie piosenki pt. Gdzie mieszkasz nocy (muz. M. Grechuta, sł. L. A. Moczulski)[1].

Kolejny projekt we współpracy z Grechutą to praca przy realizacji spektaklu Szalona lokomotywa, w którym brała udział. W lutym 1978 roku, obok Krystyny Jandy towarzyszyła artyście podczas jubileuszu 10-lecia jego pracy artystycznej, który odbył się w sali klubu Riviera-Remont. W tym samym roku podczas XVI KFPP w Opolu Maciej Śniegocki otrzymał nagrodę specjalną za aranżację piosenki Zejdźmy ze sceny (muz. Janusz Sent, sł. Jadwiga Has) w wykonaniu Teresy Haremzy[4].

Piosenkarka znalazła się w gronie polskich artystów, na czele z Czesławem Niemenem, Marylą Rodowicz (również brała udział realizacji musicalu Szalona Lokomotywa[1]), Januszem Olejniczakiem, Andrzejem i Elizą, 2 plus 1, Zespołem Pieśni i Tańca Uniwersytetu Jagiellońskiego „Słowianki” i Chórem Akademickim Politechniki Szczecińskiej, które na przełomie lipca i sierpnia 1978 wzięło udział w XI Światowy Festiwal Młodzieży i Studentów w Hawanie (Kuba).

W 1979 roku, w ramach Międzynarodowej Wiosny Estradowej w Poznaniu, Marek Grechuta i Teresa Haremza zaprezentowali premierowe wykonanie oratorium pt. Zapach łamanego w rękach chleba do wierszy Tadeusza Kubiaka. W tym samym roku na rynku ukazała się płyta – Pieśni Marka Grechuty do słów Tadeusza Nowaka, zawierająca trzy utwory w wykonaniu piosenkarki, tj.: Za lasami za wodami, W małym miasteczku, Matko Naturo.

Na XVII KFPP Opole ’79, w koncercie Premiery Teresa Haremza wykonała kompozycję napisaną specjalnie dla niej przez Czesława Niemena do słów J. Has – Sprzedaję łzy, kupuję sny (bez nagrody – piosenka rzekomo zbyt trudna, brak walorów komercyjnych). Wystąpiła również u boku Seweryna Krajewskiego w filmie muzycznym pt. Pechowy dzień (1979)[5].

W 1980 roku wydarzeniem okazał się przyjęty entuzjastycznie recital artystki na Festiwalu w Zielonej Górze. Na listach przebojów Non Stopu pojawiły się piosenki w jej wykonaniu: Za oknem bal (muz. S. Krajewski, sł. J. Has) i Spada na ziemię srebrny pył (muz. Tadeusz Janik, sł. J. Has). Koniec roku przyniósł kolejny sukces. Uznaniem cieszył się wystawiony w Teatrze Muzycznym w Gdyni spektakl Kolęda-Nocka (muz. Wojciech Trzciński, sł. Ernesta Bryll) z udziałem Krystyny Prońko i Teresy Haremzy.

We wrześniu 1981 roku piosenkarka wraz z mężem i przyjaciółmi znalazła się w Holandii, a następnie w Niemczech, gdzie dowiedziała się o stanie wojennym w Polsce. Pojawiła się wówczas w audycji Radia Wolna Europa. W 1982 roku wyemigrowała do Australii i zamieszkała w Sydney. W 1985 roku piosenkarka nagrała angielskojęzyczny longplay pt. Teresa Haremza. Na obczyźnie brała czynny udział w życiu artystycznym – na swoim koncie ma rolę filmową i długoletnią współpracę z teatrem.

Teresa Haremza zachorowała w 1990 roku. Przez sześć lat walczyła z nieuleczalną chorobą. Zmarła w Sydney i tam też została pochowana. 24 listopada 2017 roku w Kędzierzynie Koźlu odbyła się uroczystość nadania imienia Teresy Haremzy muszli koncertowej, mieszczącej się przy ul. Dunajewskiego[6]. Tablicę pamiątkową odsłonił brat artystki Leszek Iwaniszewski[7].

Życie prywatne

W 1976 roku Teresa Iwaniszewska wyszła za mąż za artystę fotografika Grzegorza Haremzę. Z tego małżeństwa w 1984 roku urodziła im się córka Julia (mieszka w Canberze).

Dyskografia

Albumy

  • 1985: Teresa Haremza (LP, Larrikin Records)

Kompilacje

Single

  • 1980 : Gwiezdny pył / Będę śpiewać, śpiewać (SP, Tonpress)

Pocztówki dźwiękowe

  • 1980: Za oknem bal / Gdy szukam słów (SP, Tonpress)

Inne nagrania

Z Markiem Grechutą:

Z Krystyną Prońko:

Filmografia

Programy telewizyjne

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h Śladami Teresy Iwaniszewskiej Haremzy w 20 rocznicę jej śmierci (pol.). retromuzyka.pl. [dostęp 2017-11-28].
  2. ↑ Wrocław piosenką stoi (pol.). e-teatr.pl. [dostęp 2017-11-28].
  3. ↑ a b Songi Teatru Stu (pol.). discogs.com. [dostęp 2016-02-05].
  4. ↑ Laureaci XVI KFPP Opole 1978 (pol.). web.archive.org. [dostęp 2016-02-09].
  5. ↑ Pechowy dzień (pol.). telemagazyn.pl. [dostęp 2016-02-05].
  6. ↑ Odsłonięcie tablicy pamiątkowej Teresy Haremzy (pol.). kedzierzynkozle.pl. [dostęp 2018-06-20].
  7. ↑ Redakcja: Żyła raz w Koźlu taka dziewczyna… Muszla koncertowa imienia Teresy Haremzy (pol.). kk24.pl, 2018-11-26. [dostęp 2018-06-20].
  8. ↑ Hawana '78 (pol.). kppg.waw.pl. [dostęp 2016-02-05].
  9. ↑ Marek Grechuta – Muza Pomyślności / Głos (pol.). rateyourmusic.com. [dostęp 2016-02-05].
  10. ↑ Marek Grechuta – Muza Pomyślności / Głos (pol.). discogs.com. [dostęp 2016-02-05].
  11. ↑ a b Teresa Haremza (pol.). filmpolski.pl. [dostęp 2016-02-05].
  12. ↑ Pechowy dzień (pol.). tv.pl. [dostęp 2016-02-05].
  13. ↑ Programy Telewizyjne – „Pieśni miłości i nienawiści” (pol.). cohen.ugu.pl. [dostęp 2016-02-05].

Bibliografia

Linki zewnętrzne