Teresa Lipowska

Teresa Lipowska
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

14 lipca 1937
Warszawa

Zawód

aktorka

Współmałżonek

1) Aleksander Lipowski
(rozwód)
2) Tomasz Zaliwski
(1963−2006; jego śmierć)

Lata aktywności

od 1950

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
podpis

Teresa Maria Lipowska-Zaliwska z domu Wittczak (ur. 14 lipca 1937 w Warszawie) – polska aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna.

Życiorys

Jest najstarszą córką urzędników, Marii z domu Niegowskiej (1912-2005) i Eugeniusza Wittczaków[1][2]. Pierwsze lata życia spędziła w Warszawie, po wojnie zamieszkała z rodziną w Łodzi[3]. Wychowywała się z dwójką młodszego rodzeństwa, siostrą Elżbietą (1941–1990) i bratem Andrzejem (ur. 1945)[4].

W dzieciństwie rozpoczęła naukę gry na fortepianie[5], poza tym grała w przedstawieniach szkolnych i recytowała wiersze, a w wieku dziewięciu lat zadebiutowała na deskach teatru, grając królewnę-żabkę w spektaklu Za siedmioma górami wystawianym w Teatrze Lutnia w Łodzi[6]. Mając 13 lat, debiutowała na ekranie jako statystka w filmie Pierwszy start Leonarda Buczkowskiego[7].

W 1955 ukończyła średnią szkołę muzyczną w klasie fortepianu w Łodzi, dwa lata później ukończyła studia na Wydziale Aktorskim PWSFTviT w Łodzi[8].

W latach 60. zaczęła występować w Teatrze Telewizji[9], pracowała też w Teatrze Polskiego Radia[10]. W latach 1957–1975 występowała w warszawskim Teatrze Ludowym, następnie do 1985 – w Nowym)[11]. Grała też w Teatrze Współczesnym[12] i TM „Roma”[13]. W latach 1985–1992 była etatową aktorką Teatru Syrena w Warszawie[14], w którym kontynuowała pracę także po przejściu na emeryturę. Wiele lat była związana z kabaretem „Dudek”[15].

Od 2000 występuje jako Barbara Mostowiak, nestorka rodu w serialu TVP2 M jak miłość[16].

W 2007 obchodziła jubileusz 50 lat pracy zawodowej na scenie podczas benefisu w Teatrze Kwadrat w Warszawie[17] oraz została jedną z bohaterek książki Siła codzienności Marzanny Graff[18].

W 2010 została wyróżniona nagrodą Wielki Splendor przez Zespół Artystyczny Teatru Polskiego Radia[19].

W 2017 została uhonorowana Odznaką „Za Zasługi dla Miasta Łodzi”[20]. Również w 2017 premierę miała książka pt. „Nad rodzinnym albumem”, będąca wywiadem z aktorką przeprowadzonym przez Ilonę Łepkowską[21].

Życie prywatne

W 1957 poślubiła Aleksandra Lipowskiego[22], operatora filmowego, z którym rozwiodła się po trzech latach małżeństwa[23]. W grudniu 1963 wyszła za aktora Tomasza Zaliwskiego[24]; ślubu udzielił im ks. Jan Twardowski[25]. Byli małżeństwem aż do śmierci Zaliwskiego w 2006[23]. Ma z nim syna Marcina[26]. Mieszka na warszawskich Kabatach[27].

Filmografia

Filmy[28]

RokTytułRolaUwagi
1950Pierwszy startjunaczkaobyczajowy, reżyseria: Leonard Buczkowski
1956Szkice węglempomocnica kucharkiobyczajowy, reżyseria: Antoni Bohdziewicz
Nikodem Dyzmakobieta towarzysząca złodziejowi w restauracjikomedia, reżyseria: Jan Rybkowski
1962Spóźnieni przechodnie. Stary profesordziewczyna na rowerzeobyczajowy, reżyseria: Jerzy Antczak
1965Piwobarmanka we współczesnościkrótkometrażowy, reżyseria: Stanisław Różewicz
Sam pośród miastażona Pawłapsychologiczny, reżyseria: Halina Bielińska
1966Sublokatormilicjantka Fredzia Kwaśniewskakomedia, reżyseria: Janusz Majewski
1967Skokkasjerka Anna Pielaksensacyjny, reżyseria: Kazimierz Kutz
1968Wniebowstąpieniekobieta przed sklepem z wiadomością od Bukinawojenny, reżyseria: Jan Rybkowski
Hasło Kornpor. Krystyna Kacperskaszpiegowski, reżyseria: Waldemar Podgórski
1969Rzeczpospolita babskasierżant Danuta Pawlakkomedia, reżyseria: Hieronim Przybył
NowyBarbarakomedia, reżyseria: Jerzy Ziarnik
1970PrzystańŻeberkiewiczowaobyczajowy, reżyseria: Paweł Komorowski
1971Złote Kołoporucznik Elżbieta Zalewskasensacyjny, reżyseria: Stanisław Wohl
1972Znakżonakrótkometrażowy, reżyseria: Irena Kamieńska
1973Profesor na drodzeHelena Grzegorkowakomediodramat, reżyseria: Zbigniew Chmielewski
BułeczkaSzulcowa, matka Karola, sąsiadka Marczakówdla dzieci, reżyseria: Anna Sokołowska
1974LiniaElżbieta Górczynowaobyczajowy, reżyseria: Kazimierz Kutz
Obrazki z życia. Dziewczyna i „Akwarius”matka Bożenyobyczajowy, reżyseria: Agnieszka Holland
1975Noce i dnieStacha Łuczakównakostiumowy, psychologiczny, reżyseria: Jerzy Antczak
1978Wśród nocnej ciszyHelena Wańkowakryminał, reżyseria: Tadeusz Chmielewski
1979Ty pójdziesz górąMaria Konopnickabiograficzny, reżyseria: Zygmunt Skonieczny
1980PlacówkaJagnaobyczajowy, reżyseria: Zygmunt Skonieczny
Dziewczyna i chłopakciocia Olaprzygodowy, reżyseria: Stanisław Loth
Klucznikżona klucznikapsychologiczny, reżyseria: Wojciech Marczewski
Ballada o JanuszkuPola Karolakowa (sąsiadka Smoliwąsowej)[29]etiuda, reżyseria: Ryszard Zatorski, Tomasz Snopkiewicz
1981Kto ty jesteśHalina, żona rencistycykl filmowy, reżyseria: Ryszard Filipski
1983Podróż nad morzedyrektorka pogotowia opiekuńczegofilm drogi, reżyseria: Ryszard Rydzewski
MaryniaBigielowaobyczajowy, reżyseria: Jan Rybkowski
Katastrofa w GibraltarzeHelena Sikorskawojenny, reżyseria: Bohdan Poręba
1984Alabamamatka Bożenyobyczajowy, reżyseria: Ryszard Rydzewski
Dłużnicy śmiercigość na weselu „Wertepa”dramat, reżyseria: Włodzimierz Gołaszewski
1986A żyć trzeba dalejpsychologiczny, reżyseria: Roman Wionczek
1987Zakolepani Teresaobyczajowy, reżyseria: Włodzimierz Olszewski
1988Przepraważona lubelskiego współpracownika Karolawojenny, reżyseria: Wiktor Turow
1989Qui vivra verra…Maria Koszutskabiograficzny, reżyseria: Lucyna Smolińska
1991Kuchnia polskadyrektorka szkołypolityczny, reżyseria: Jacek Bromski
1993Kraj światakobieta w kolejce po paszportkomedia, reżyseria: Maria Zmarz-Koczanowicz
1995TatoJadwiga Fornalczykdramat, reżyseria: Maciej Ślesicki
1996Pułkownik Bunkiermatkadramat, reżyseria: Kujtim Çashku
1997Sarasprzedawczynisensacyjny, reżyseria: Maciej Ślesicki
Przystańmatka Janadramat, reżyseria: Jan Hryniak
2009Królowa śniegubabciadramat obyczajowy, reżyseria: Maciej Michalski
2016Za niebieskimi drzwiamiCybulskadla dzieci, reżyseria: Mariusz Palej
Framedgłos matkithriller, reżyseria: Piotr Śmigasiewicz

Seriale telewizyjne

RokTytułRolaReżyseria
1964Barbara i Janrobotnica w zakładach im. Róży Luksemburg (odcinek: 1)Hieronim Przybył, Jerzy Ziarnik
1970Przygody psa Cywilanauczycielka (odcinek: 7)Krzysztof Szmagier
1973Wielka miłość Balzakagłos OlimpiiWojciech Solarz
1973Stawiam na Tolka Bananakurator Turska (odcinki: 1, 5, 7)Stanisław Jędryka
1974Polizeiruf 110Drau Fischer (odcinek specjalny)Heinz H. Seibert
1975Dyrektorzysiostra Szymanka (odcinek:4)Zbigniew Chmielewski
1976Zezemżona właściciela nowego fiataJanusz Zaorski
1977Noce i dnieStacha Łuczakówna (odcinki: 4, 6)Jerzy Antczak
1977LalkaSzperlingowa (odcinek: 1)Ryszard Ber
1977Dziewczyna i chłopakciocia Ola (odcinki: 2, 3, 5, 6)Stanisław Loth
1978Ślad na ziemiZofia Jasparska, żona Bolesława (odcinek: 5)Zbigniew Chmielewski
1978Rodzina PołanieckichBigielowa (1-2, 4-7)Jan Rybkowski
1980Tylko Kaśkanauczycielka Piotrkowska (odcinki: 1–5)Włodzimierz Haupe
1983–1986Blisko, coraz bliżejTeresa Pasternik-Wanota (odcinki: 6–8, 10–19)Zbigniew Chmielewski
1984Pan na ŻuławachTeosia MarkowiczkaSylwester Szyszko
1987Ballada o JanuszkuPola Karolakowa, sąsiadka Smoliwąsowej (odcinki: 1–6, 8)Henryk Bielski
1990W labirynciepielęgniarka na oddziale doktora KubiakaPaweł Karpiński
1991–1992Kuchnia polskadyrektorka szkoły (odcinki: 1–3)Jacek Bromski
1993–1994Zespół adwokackiMaria Malak (odcinki: 2–3, 9)Andrzej Kotkowski
1995Dompułkownikowa Poznańska (odcinek: 14)Jan Łomnicki
1996–1998Matki, żony i kochankiStefania PawelecJuliusz Machulski, Ryszard Zatorski
199713 posterunekpani Lucynka, właścicielka psa Homera (odcinek: 5)Maciej Ślesicki
1999–2000Klanmgr Helena Frączak (pracownica apteki „Pod Modrzewiem” należącej do E. Chojnickiej)różni
1998Gosia i Małgosiamatka GosiJerzy Gruza
2000-2001Miasteczkoprzyjaciółka babci OliMaciej Wojtyszko
2000, 2003Miodowe lataHalska (odcinki: 52, 116)różni
od 2000M jak miłośćBarbara Mostowiak (od 1. odcinka)różni
2003Baśnie i bajki polskieCzarownica, kruk (głos, odcinek: 3)Artur Wrotniewski
2009Na dobre i na złeJadwiga Białobrzeska (odcinek: 378)Grzegorz Lewandowski
2010Duch w domKrysia, koleżanka babci Oli (odcinek: 6)Maciej Dutkiewicz

Polski dubbing

Spis sporządzono na podstawie materiału źródłowego[28][30]:

Odznaczenia i nagrody

Odznaczenia
Nagrody
  • 2004: nagroda „Tele Ekran” przyznana przez czytelników pisma „Tele Tydzień” za rolę Barbary Mostowiak w M jak miłość[28]
  • 2017: nagroda „Platynowa Telekamera 2017”[33]

Przypisy

  1. Łepkowska i Lipowska 2017 ↓, s. 20–21.
  2. Łepkowska i Lipowska 2017 ↓, s. 55.
  3. Łepkowska i Lipowska 2017 ↓, s. 27.
  4. Łepkowska i Lipowska 2017 ↓, s. 24.
  5. Łepkowska i Lipowska 2017 ↓, s. 28.
  6. Łepkowska i Lipowska 2017 ↓, s. 30.
  7. Łepkowska i Lipowska 2017 ↓, s. 184.
  8. Łepkowska i Lipowska 2017 ↓, s. 72.
  9. Łepkowska i Lipowska 2017 ↓, s. 170–171.
  10. Łepkowska i Lipowska 2017 ↓, s. 169.
  11. Łepkowska i Lipowska 2017 ↓, s. 76.
  12. Łepkowska i Lipowska 2017 ↓, s. 155.
  13. Łepkowska i Lipowska 2017 ↓, s. 157.
  14. Łepkowska i Lipowska 2017 ↓, s. 160.
  15. Łepkowska i Lipowska 2017 ↓, s. 217.
  16. Barbara Mostowiak - Teresa Lipowska. mjakmilosc.vod.tvp.pl. [dostęp 2021-01-28]. (pol.).
  17. Warszawa. Teresa Lipowska 50 lat na scenie – e-teatr.pl
  18. Anna Ziółkowska: Rozmowa z nową mieszkanką ziemi płońskiej - aktorką, pisarką, dziennikarką, autorką bajek i spektakl. plonszczak.pl, 2008-04-08. [dostęp 2021-01-28]. (pol.).
  19. Polskie Radio. Wielki Splendor – nagrody Teatru Polskiego Radia przyznane!. e-teatr.pl, 2010-12-06. [dostęp 2010-12-06].
  20. Anna Gronczewska Nagrody dla łodzian. Rada Miejska przyznała Nagrody Miasta Łodzi oraz Odznaki „Za Zasługi dla Miasta Łodzi”. Wśród wyróżnionych znaleźli się m.in. Teresa Lipowska i raper Adam Ostrowski O.S.T.R. „Dziennik Łódzki” nr 112 (24553) wtorek 16 maja 2017 s. 5
  21. Michał Kurdupski: „Nad rodzinnym albumem” - nowa książka Ilony Łepkowskiej (fragment). wirtualnemedia.pl, 2017-05-13. [dostęp 2021-01-28]. (pol.).
  22. Łepkowska i Lipowska 2017 ↓, s. 82.
  23. a b Teresa Lipowska w programie Krzysztofa Ibisza Zrozumieć kobietę, Polska, 2012, odc. 5
  24. Łepkowska i Lipowska 2017 ↓, s. 98.
  25. Łepkowska i Lipowska 2017 ↓, s. 91.
  26. Łepkowska i Lipowska 2017 ↓, s. 38.
  27. Łepkowska i Lipowska 2017 ↓, s. 116.
  28. a b c FilmPolski.pl – Teresa Lipowska. filmpolski.pl. [dostęp 2021-01-28]. (pol.).
  29. Ballada o Januszku (1987) – Pełna obsada – Filmweb. filmweb.pl. [dostęp 2016-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (24 sierpnia 2016)].
  30. Teresa Lipowska. sfp.org.pl. [dostęp 2021-01-28]. (pol.).
  31. 60-lecia Teatru Syrena w Warszawie. gazeta.pl, 2007-12-14. [dostęp 2012-12-16].
  32. Redakcja, Nagrody Miasta Łodzi oraz Odznaki „Za Zasługi dla Miasta Łodzi" [ZDJĘCIA], Łódź Nasze Miasto, 15 maja 2017 [dostęp 2020-12-29] (pol.).
  33. Telekamery "Tele Tygodnia" 2017: oto zwycięzcy. kultura.onet.pl, 2017-01-30. [dostęp 2021-01-28]. (pol.).

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

POL Srebrny Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis BAR.png
Baretka Srebrnego Medalu "Zasłużony Kulturze - Gloria Artis"
Lipowska teresa signature.jpg
lipowska teresa signature
Teresa-Lipowska-Wikipedia-VIP.wav
Autor: Borys Kozielski, Licencja: CC BY 4.0
Teresa Lipowska mówi o swojej pracy. Nagranie przygotowane w projekcie Voice Intro Project
Teresa Lipowska (2).jpg
Autor: Ja Fryta from Strzegom, Licencja: CC BY-SA 2.0
Teresa Lipowska