Terminator (astronomia)
 | Ten artykuł od 2015-04 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Terminator – linia pomiędzy oświetloną (dzienną) a nieoświetloną (nocną) stroną ciała niebieskiego (zwykle planety lub księżyca). Definiowany jest jako zbiór punktów na powierzchni ciała niebieskiego, w których padające promienie świetlne (zwykle gwiazdy centralnej, np. Słońca) są styczne do tej powierzchni. Linia ta pozwala rozróżnić na powierzchni ciała dwie półkule: na jednej z nich jest dzień, a na drugiej – noc.
Położenie terminatora nie jest stałe w czasie. Zmiana jego położenia jest wynikiem głównie ruchu obrotowego ciała wokół własnej osi. Pory roku również mają znaczący wpływ na przemieszczanie się terminatora. W czasie równonocy wiosennej i jesiennej linia terminatora przechodzi przez bieguny Ziemi i ma kształt odpowiednich w danej chwili południków. Płaszczyzna zawierająca terminator ma największe nachylenie względem osi obrotu Ziemi (ok. 23,5°) w trakcie letniego i zimowego przesilenia.
Obrazowo można stwierdzić, że terminator przemiata powierzchnię planety, wytyczając strefę wschodu oświetlającej gwiazdy na jednej półkuli i jej zachodu na przeciwnej.
Badanie terminatora może dostarczyć informacji o ciele niebieskim. Na przykład rozmyty terminator wskazuje na obecność atmosfery wokół ciała.
Jedynym pasażerskim samolotem mogącym prześcignąć terminator w jego pozornym ruchu na średnich szerokościach geograficznych był odrzutowiec Concorde. Przy niektórych wieczornych lotach transatlantyckich z Wielkiej Brytanii lub Francji można było wystartować w nocy i w czasie lotu doświadczyć wschodu Słońca, który następował w tym wypadku z kierunku zachodniego. Samolot doganiał terminator, który wcześniej przyniósł zmrok na lotnisku startowym.
Media użyte na tej stronie
No sudden, sharp boundary marks the passage of day into night in this gorgeous view of ocean and clouds over our fair planet Earth. Instead, the shadow line or terminator is diffuse and shows the gradual transition to darkness we experience as twilight. With the Sun illuminating the scene from the right, the cloud tops reflect gently reddened sunlight filtered through the dusty troposphere, the lowest layer of the planet's nurturing atmosphere. A clear high altitude layer, visible along the dayside's upper edge, scatters blue sunlight and fades into the blackness of space. This picture actually is a single digital photograph taken in June of 2001 from the International Space Station orbiting at an altitude of 211 nautical miles.
Original Caption Released with Image:
The transition from light to dark takes place on two fronts in this image of Mimas. The two terminators that stretch across the moon are created by sunshine across the north and Saturn-shine in the east. This view looks toward the trailing hemisphere of Mimas (396 kilometers, or 246 miles across). North on Mimas is up and rotated 33 degrees to the right.
The image was taken in visible light with the Cassini spacecraft narrow-angle camera on Jan. 23, 2009. The view was acquired at a distance of approximately 508,000 kilometers (316,000 miles) from Mimas and at a Sun-Mimas-spacecraft, or phase, angle of 152 degrees. Image scale is 3 kilometers (2 miles) per pixel.