Termy

Ten artykuł od 2015-01 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do wiarygodnych źródeł. (Dodanie listy źródeł bibliograficznych lub linków zewnętrznych nie jest wystarczające). Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Część starożytnych łaźni rzymskich zachowanych w Bath (Anglia)

Plan term w Pompejach

Termy (łac. thermae od gr. θερμός thermos – „ciepło”) – w starożytnym Rzymie łaźnie publiczne.

Był to zespół obiektów usytuowanych na rozległym terenie, dostępnych dla wszystkich o określonych godzinach; wejście było bezpłatne.

Głównymi funkcjonalnymi częściami term były:

• szatnie (apodyterium, spoliarium)
• baseny z zimną wodą (frigidarium)
• baseny z ciepłą wodą (tepidarium)
• baseny z gorącą wodą (caldarium)
• łaźnie parowe (laconicum)
• sale masażu (elaeothesium, unctorium), gdzie namaszczano olejkami
• sala do wypoczynku (tepidarium)

Termy zaopatrywane były akweduktami w źródlaną wodę. Pomieszczenia z basenami i sala do wypoczynku ogrzewano gorącym powietrzem rozprowadzanym w przestrzeni pod podłogą, za pomocą systemu zwanego hypocaustum. Poza tymi pomieszczeniami w kompleks term wchodziły także takie pomieszczenia, jak boiska, sale gimnastyczne, stadiony, eksedry i portyki przeznaczone dla wypoczywających i chcących podyskutować, biblioteki, pokoje muzyczne, bufety, sale gier w kości itp. Obiekty rozmieszczone były wśród zieleni. Same pomieszczenia zdobione rzeźbami miały bogatą dekorację: posadzki wykładane mozaikami, ściany wykładane marmurem, zdobione malowidłami.

Najstarsze termy z II w. p.n.e. zostały odkopane w Pompejach. Upowszechniły się w I wieku p.n.e. W tym okresie przeobraziły się w ogromne kompleksy. Do najsłynniejszych należały termy zbudowane przez cesarzy: Tytusa, Domicjana, Karakallę, Dioklecjana, Konstantyna. Budowane były nie tylko w Rzymie, ale na terenie całego imperium np. w Patarze z I w., Paryżu i Hierapolis (Pamukkale) z przełomu II i III w., Trewirze z IV w., Aleksandrii.

Obraz ruchliwego życia w termach daje Lucius Anneus Seneka w Listach moralnych do Lucyliusza:

„Mieszkam tuż obok term. Wyobraź sobie więc te najprzeróżniejsze głosy, których już uszy ścierpieć nie mogą. Siłacze ćwiczą i wyrzucają w górę ręce obciążone ciężarami [...]; kiedy trafi się jakiś próżniak, któremu sprawiają przyjemność pospolite masaże, słyszę klaskanie dłoni o ciało [...] A jak się zjawi sędzia sportowy i zacznie liczyć piłki - to już koniec [...] Masz dalej tych, co skaczą do wody z impetem, rozbijając ją, [...] wyobraź sobie piszczący i skrzekliwy głos niewolnika - depilatora [...] Dodaj najprzeróżniejsze nawoływania sprzedających ciastka i masarza i cukiernika, z których każdy na swój sposób ale zawsze głośny, reklamuje swój towar.”

Zobacz też

• termy Agryppy
• termy Dioklecjana
• termy Karakalli
• termy Nerona
• termy Trajana
• termy Tytusa
• termy Konstantyna

Bibliografia

• Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 159. ISBN 83-85001-89-1.