Terpsychora (muza)
| ||||
 Terpsychora, muza tańca, marmurowa kopia rzymska z II wieku n.e. według oryginału greckiego, Muzeum Pio-Clementino (Muzea Watykańskie) | ||||
| Inne imiona | Terpsichore | |||
|---|---|---|---|---|
| Występowanie | ||||
| Atrybuty | lira, plektron | |||
| Siedziba | ||||
| Rodzina | ||||
| Ojciec | ||||
| Matka | ||||
| Rodzeństwo | Erato, | |||
Terpsychora (także Terpsichore, „Kochająca taniec”, „Radująca się tańcem”; gr. Τερψιχόρη Terpsichórē, łac. Terpsychore) – w mitologii greckiej muza tańca (radości z tańca)[a][1] i pieśni chóralnej.
Uchodziła za córkę boga Zeusa i tytanidy Mnemosyne oraz za siostrę: Erato, Euterpe, Kalliope, Klio, Melpomene, Polihymnii, Talii i Uranii, a także za matkę Linosa i syren[1][2][3].
Była jedną spośród dziewięciu muz olimpijskich (przebywały na Olimpie), które należały do orszaku boga Apollina (Apollon Musagetes), ich przewodnika[4][5][6]. Wraz ze swoimi siostrami uświetniała śpiewem biesiady bosko-ludzkie (m.in. zaślubiny Tetydy i Peleusa oraz Harmonii i Kadmosa), a także uczty olimpijskie samych bogów[1][3].
W sztuce przedstawiana jest zwykle jako kobieta, w tanecznej pozie, z lirą i plektronem – atrybutami symbolizującymi dziedzinę sztuki, której patronowała[1][5][7][8].
Imieniem muzy została nazwana jedna z planetoid – (81) Terpsichore.
Zobacz też
Uwagi
- ↑ Zadanie (rola) jakie Terpsychorze wyznaczono ostatecznie w późnym okresie starożytności.
Przypisy
- ↑ a b c d Wyżyna olimpijska. W: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 145–147. ISBN 83-7391-077-8.
- ↑ Vojtech Zamarovský: Bohovia a hrdinovia antických bájí. Bratislava: Perfekt a.s., 1998, s. 431. ISBN 80-8046-098-1. (słow.)
- ↑ a b Pierre Grimal: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2008, s. 343. ISBN 83-04-04673-3.
- ↑ Pierre Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Jerzy Łanowski (red.), Maria Bronarska (tłum.), Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, 2008, s. 241–242, ISBN 978-83-04-04673-3, OCLC 297685612.
- ↑ a b Mity o bogach. W: Michał Pietrzykowski: Mitologia starożytnej Grecji. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1979, s. 163–164. ISBN 83-221-0111-2.
- ↑ Oskar Seyffert: Dictionary of Classical Antiquities, 1894, s. 404: Musagetes (ang.). ancientlibrary.com. [dostęp 2011-03-26].
- ↑ Vojtech Zamarovský, op.cit., s. 293–294. ISBN 80-8046-098-1.
- ↑ Bogowie olimpijscy. W: Jan Parandowski: Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1989, s. 53–54. ISBN 83-210-0677-9.
Bibliografia
- Aaron J. Atsma: Terpsikhore (ang.). theoi.com. [dostęp 2010-01-21].
- Terpsichore (ang.). mythindex.com. [dostęp 2010-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-05-13)].
- Hezjod: Narodziny bogów (Theogonia); Prace i dni; Tarcza. Warszawa: Prószyński i S-ka, 1999. ISBN 83-7255-040-9.
- Władysław Kopaliński: Słownik mitów i tradycji kultury. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2003, s. 1314. ISBN 83-7399-022-4.
- Mała encyklopedia kultury antycznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990, s. 741. ISBN 83-01-03529-3.
- Carlos Parada: Terpsichore1 (Muses) (ang.). maicar.com. [dostęp 2011-01-10].
- Oskar Seyffert: Dictionary of Classical Antiquities, 1894, s. 405: Muses (ang.). ancientlibrary.com. [dostęp 2011-03-26].
- Oskar Seyffert: Dictionary of Classical Antiquities, 1894, s. 621: Terpsichore (ang.). ancientlibrary.com. [dostęp 2011-01-10].
- William Smith: A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology: Terpsichora (ang.). perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-05-07].
- Harry Thurston Peck: Harpers Dictionary of Classical Antiquities, 1898: Terpsichore (ang.). perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-05-07].
Media użyte na tej stronie
Terpsichore, Muse of the dance. Marble, Roman artwork from the 2nd century CE. The head is ancient but does not belong to the body. From the Villa of Cassius near Tivoli, 1774.