Teston

(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC-BY-SA-3.0
Teston Galeazzo Marii Sforzy
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC-BY-SA-3.0
Teston papieża Piusa IV

Teston (od. wł. testa – głowa) – srebrna moneta włoska, później też francuska, wprowadzona w 1474 r.przez księcia mediolańskiego Galeazzo Marię Sforzę na wzór niemieckiej liry z 1472 r., zawierająca 9,8 grama czystego kruszcu. Na awersie testona umieszczono starannie zaprojektowane popiersie[1].

W krótkim czasie po wprowadzeniu w Mediolanie teston został przejęty przez innych emitentów włoskich – Mantuę (Ludwika III Gonzagę) oraz Ferrarę (Borsa d'Este)[1].

Ze względu na pozytywne przyjęcie testona w obrocie handlowym jego obieg rozprzestrzenił się na kraje sąsiednie: Szwajcarię i Niemcy (gdzie nazywano ją dickenem) oraz na Francję, gdzie ok. 1514 r. wprowadził go do obiegu Ludwik XII. Francuska wersja w momencie wprowadzenia była „najgrubszą” monetą srebrną, zawierającą 9,003 grama czystego kruszcu, równowartą 10 soli. Po 1541 r. francuski teston zawierał mniejszą ilość czystego srebra (8,584 grama). W 1576 r. testona zastąpiono we Francji frankiem[1].

Teston został przeniesiony do mennictwa lotaryńskiego przez księcia Antoniego jako równowartość 8 groszy. Lotaryńska wersja początkowo zawierała 8,85 grama fajnu[2].

Testony przyczyniły się do upowszechnienia w europejskim mennictwie początku XVI w. renesansowych portretów[3].

Międzynarodowe znaczenie testona zostało zredukowane po wprowadzeniu do obrotu talarów[3].


Przypisy

  1. a b c Andrzej Mikołajczyk, Leksykon numizmatyczny, Warszawa-Łódź: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 308, ISBN 83-01-09710-8.
  2. Andrzej Mikołajczyk, Leksykon numizmatyczny, Warszawa-Łódź: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 308–309, ISBN 83-01-09710-8.
  3. a b Andrzej Mikołajczyk, Leksykon numizmatyczny, Warszawa-Łódź: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 309, ISBN 83-01-09710-8.

Media użyte na tej stronie

TestoneMilano1470.jpg
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC-BY-SA-3.0
Pius IV Testone.jpg
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC-BY-SA-3.0

Italia, Stato Pontificio. Pio IV, Medici. 1559-1565.

AR Testone (30mm, 9.17 g, 11h).
PIVS IIII PONT MAX, Stemma dei Medici surmontato dalla tiara e dalle chiavi decussate
S PETRVS APOSTOLVS ROMA, San Pietro (nimbato) in trono, con le chiavi; segno di zecca sotto.

Italy, Papal States. Pius IV, Medici. 1559-1565.

AR Testone (30mm, 9.17 g, 11h).
PIVS IIII PONT MAX, Medici arms surmounted by tiara and crossed keys
S PETRVS APOSTOLVS ROMA, St. Peter (haloed) enthroned, holding keys; mintmark below.
Cf. CNI XV pg. 488, 8; Muntoni II pg.6, 7; Berman 1063.
see: Italian modern coins