Thomas Beecham

Thomas Beecham
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

29 kwietnia 1879
St Helens

Pochodzenie

angielskie

Data i miejsce śmierci

8 marca 1961
Londyn

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

dyrygent

Odznaczenia
Odznaka Baroneta (Wielka Brytania) Order Towarzyszy Honoru (Wielka Brytania) Komandor Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Komandor Orderu Korony Włoch Krzyż Komandorski I klasy Orderu Białej Róży Finlandii

Thomas Beecham (ur. 29 kwietnia 1879 w St Helens, zm. 8 marca 1961 w Londynie)[1][2] – jeden z najbardziej wpływowych i znaczących brytyjskich dyrygentów I połowy XX wieku.

Życiorys

Pochodził z zamożnej rodziny, syn milionera Josepha Beechama i wnuk Thomasa Beechama. Uczył się w Rossall School i krótko w Wadham College w Oksfordzie. Studiował prywatnie kompozycję u Charlesa Wooda w Londynie i Maurycego Moszkowskiego w Paryżu[2]. Jako dyrygent był autodydaktą[1][2].

Debiutował w 1906 w Wigmore Hall w Londynie, dyrygując New Symphony Orchestra, z którą występował do 1908. Pod jego kierownictwem orkiestra ta, pierwotnie kameralna, zwiększyła obsadę do 70 muzyków; wykonywała głównie utwory Wolfganga Amadeusa Mozarta oraz Fredericka Deliusa i Jeana Sibeliusa[1][3]. W 1909 założył Beecham Symphony Orchestra, w 1932 London Philharmonic Orchestra, w 1947 Royal Philharmonic Orchestra[1][2][3].

Interesował się operą i baletem, działał jako impresario inicjując szereg przedsięwzięć artystycznych, m.in. w Covent Garden, Her Majesty’s Theatre i Theatre Royal przy Drury Lane[1][2]. W 1915 założył Beecham Opera Company, przekształcone w 1922 w British National Opera Company[1]. Wystawił ogółem 120 oper, z czego połowa była brytyjskimi premierami[1][2], w tym pięć oper Richarda Straussa (Elektra, Feuersnot, Salome, Kawaler srebrnej róży i w wersji oryginalnej Ariadna na Naksos) oraz opery rosyjskie, m.in. Borys Godunow i Chowańszczyzna Modesta Musorgskiego, Pskowianka Nikołaja Rimskiego-Korsakowa, Kniaź Igor Aleksandra Borodina i Słowik Igora Strawinskiego[2]. W 1911 zorganizował występy Ballets Russes Siergieja Diagilewa[1][2] wystawiając balety Strawinskiego: Ognisty ptak, Pietruszka, Święto wiosny oraz Jeux Claude’a Debussy’ego i Daphnis et Chloe Maurice’a Ravela[2].

W 1916 nadano mu tytuł szlachecki, a po śmierci ojca odziedziczył tytuł baroneta. Od początku lat 20. XX wieku był w brytyjskim środowisku muzycznym dominującą postacią. W 1944 opublikował autobiografię A Mingled Chime, a w 1959 monografię F. Delius[4].

Żonaty z Uticą Celestią Wells (1903-1942), Betty Humby (1943-1957) i Shirley Hudson (1959-1961).

Odznaczenia

Publikacje

(na podstawie materiału źródłowego[8])

  • A Mingled Chime, Londyn 1944; wyd. 2 pt. The Lyric Stage, Londyn 1976 (autobiografia)
  • F. Delius, Londyn 1958, zrewid. 1975

Przypisy

  1. a b c d e f g h Erhardt 1979 ↓, s. 222.
  2. a b c d e f g h i Oxford Music Online=Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji Ronald Crichton: Beecham, Sir Thomas (ang.). W: Oxford Music Online. Grove Music Online [on-line]. 2001-01-20. [dostęp 2020-03-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-09)]. via Oxford University Press.
  3. a b Chodkowski 1995 ↓, s. 87.
  4. Erhardt 1979 ↓, s. 222-223.
  5. a b c d e f Alan Jefferson: Sir Thomas Beecham: A Centenary Tribute. TBS, 1979, s. 101. ISBN 978-0354042055. [dostęp 2020-03-09]. (ang.)
  6. John Lucas: Thomas Beecham: An Obsession with Music. Boydell Press, 2008, s. 331. ISBN 978-1843834021. [dostęp 2020-03-09]. (ang.)
  7. John Amis: My Music in London 1945-2000. Amiscellany Books, 2006, s. 63. ISBN 978-0955158001. (ang.)
  8. Dziębowska 2012 ↓, s. 44.

Bibliografia

  • Ludwik Erhardt: Beecham Thomas. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 1: AB część biograficzna. Kraków: PWM, 1979, s. 2222-223. ISBN 83-224-0113-2. (pol.)
  • Beecham Thomas. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. II. T. 1: AB suplement, część biograficzna. Kraków: PWM, 2012, s. 44. ISBN 978-83-224-0492-8. (pol.)
  • Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995, s. 87. ISBN 83-01-11390-1. (pol.)
  • Harold Atkins, Archie Newman: Beecham Stories. London: Robson Books, 1978. ISBN 0-86051-044-1. (ang.)
  • Charles Reid: Thomas Beecham, An Independent Biography. London: Readers Union, 1962. ISBN 978-0-575-01151-9. (ang.)
  • Sir Thomas Beecham, A Memoir, Neville Cardus, London: Collins, 1961
  • Sir Thomas Beecham: The North American Tour, 1950, J. D. Gilmour
  • Sir Thomas Beecham: The Seattle Years, 1941-1943, J. D. Gilmour
  • Sir Thomas Beecham, Conductor and Impresario, Humphrey Proctor-Gregg, 1973
  • Beecham Remembered, Humphrey Proctor-Gregg, 1976

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Closed Access logo alternative.svg
Autor: Jakob Voß, influenced by original art designed at PLoS, modified by Wikipedia users Nina and Beao, Licencja: CC0
Closed Access logo, derived from PLoS Open Access logo. Alternative version.
Order of the Companions of Honour Ribbon.gif
Autor: Image sourced from 'Medals of the World' website: medals.org.uk, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Order of the Companions of Honour Ribbon
Thomas Beecham (October 1910).jpg
Photograph of Thomas Beecham, reproduced in The Musical Times, 1 October 1910, p. 632.
Commendatore OCI Kingdom BAR.svg
ribbon of the medal of commander of the Order of the Crown of Italy, during the Kingdom of Italy.
FIN Order of the White Rose Commander 1st Class BAR.png
Baretka Orderu Białej Róży - Komandor I klasy
Baronet ribbon.svg
Autor: Boroduntalk, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar: Baronet