Thorshavn (gmina)

Thorshavn
Tórshavnar kommuna
gmina
Ilustracja
Miasto Thorshavn, na pierwszym planie najstarsza jego dzielnica – Tinganes
Herb
Herb
Państwo

 Dania

Terytorium zależne

 Wyspy Owcze

Region

Streymoy

Siedziba

Thorshavn

Data powstania

16 lutego 1866[1]

Burmistrz

Heðin Mortensen
(Javnaðarflokkurin)

Powierzchnia

172,9 km²[2]

Populacja (01.01.2014)
• liczba ludności


19 948[3]

• gęstość

115 os./km²

Numer kierunkowy

+298

Kod pocztowy

FO-1XX, FO-270,
FO-280, FO-285,
FO-410, FO-415,
FO-416

Adres urzędu:
Postsmoga 32
FO-110 Thorshavn
Położenie na mapie Wysp Owczych
Położenie na mapie
62°03′N 6°45′W/62,050000 -6,750000
Strona internetowa
Portal Wyspy Owcze

Thorshavn[4] (duń. Thorshavn kommune, far. Tórshavnar kommuna) – największa zarówno pod względem liczby ludności, jak i powierzchni gmina na Wyspach Owczych, terytorium zależnego od Danii. Przyległymi gminami są: Kvívíkar kommuna, Sunds kommuna (wyspa Streymoy), Skopunar kommuna (Sandoy). Siedzibą władz gminy jest Thorshavn.

Tórshavnar kommuna leży w południowej części Streymoy. W jej skład wchodzą także mniejsze wyspy: Hestur, Koltur oraz Nólsoy. Jej powierzchnia wynosi 172,9 km²[2].

Gminę według danych na 1 stycznia 2014 roku zamieszkuje 19 948 osób[3].

Historia

Gminę założono 16 lutego 1866 roku[1]. W roku 1976 włączono do jej terenów gminę Kaldbak, a dwa lata później miejscowości Hoyvík oraz Hvítanes[1]. Kolejne tereny Tórshavnar kommuna wchłonęła w 1997, kiedy włączono do niej gminę Argir, dzięki czemu osiągnęła powierzchnię 63 km²[1]. Cztery lata później wchłonięta została Kollafjarðar kommuna[1]. W 2005 roku Wyspy Owcze przeszły reformę administracyjną, a liczbę gmin z 48 zmniejszono do 34. Gmina Thorshavn powiększyła się o trzy inne jednostki administracyjne: Kirkjubøar kommuna, Nólsoyar kommuna oraz Hests kommuna. Powierzchnia wzrosła wówczas ze 116 km² do prawie 173[5]. Kolejna reforma (2009) nie przyniosła zmian w gminie Thorshavn.

Odkąd 1 stycznia 1909 roku Thorshavn uzyskało prawa miejskie gminą zarządza burmistrz, obecnie od roku 2005 jest to Heðin Mortensen z partii Javnaðarflokkurin.

Populacja

Piramida wiekowa mężczyzn w gminie Thorshavn (2014)
Przedział wiekowyprocent
80+
  
2,69
71–80
  
5,96
61–70
  
10,51
51–60
  
13,21
41–50
  
14,87
31–40
  
12,04
21–30
  
11,57
11–20
  
15,28
0–10
  
13,87
Źródło:[3]
Piramida wiekowa kobiet w gminie Thorshavn (2014)
Przedział wiekowyprocent
80+
  
4,87
71–80
  
6,29
61–70
  
10,51
51–60
  
13,05
41–50
  
14,49
31–40
  
11,32
21–30
  
10,25
11–20
  
15,07
0–10
  
14,14
Źródło:[3]

Obecnie liczba ludności Tórshavnar kommuna wynosi 19 948 osób (ok. 41% ludności archipelagu Wysp Owczych)[3]. Wskaźnik feminizacji wynosi prawie 99 (9908 kobiet do 10040 mężczyzn)[3]. Społeczeństwo gminy Tórshavn jest stosunkowo młode, osoby w wieku do lat dwudziestu stanowią niemal 30% ludności[3]. Dużą grupę stanowią również osoby w wieku 40–50 lat (14,68%)[3]. Osób starszych niż 60 lat jest niewiele ponad 20%[3].

Populacja gminy Thorshavn liczona jest od roku 1801, choć oficjalnie jednostka ta dostała prawa ponad sześćdziesiąt lat później. Wówczas na terenie obejmującym miasto i jego najbliższe okolice mieszkało niewiele ponad 550 osób[6]. Kolejne dane pochodzą z roku 1901, kiedy miało tam mieszkać 1656 ludzi[6]. W przeciągu XX wieku liczba ludności początkowo wzrastała w stosunkowo dużym tempie (2 896 osób w 1925 roku, 5 607 w 1950, 10 658 w 1966, wreszcie 11 326 w 1975[6][1]). Skokowo liczba ludności wzrastała w latach przyłączania kolejnych nowych terenów – w 1977 mieszkało tam już 13 185 osób[1], w 1998 15 848 (przy 15 257 w 1996), w 2001 17 725 (przy 16 453 z roku poprzedniego) natomiast w 2006 19 336 (przy 18 663 w 2005)[6]. Widoczny był także spadek liczby ludności w połowie lat 90. XX wieku, kiedy na Wyspach Owczych panował kryzys gospodarczy i wielu ludzi emigrowało do Danii[7].

    Liczba ludności gminy Thorshavn od roku 1801
    Źródło: [3][6][1]

Polityka

Heðin Mortensen, zdobywca największej liczby głosów w wyborach 2012

Burmistrzem gminy i miasta Thorshavn od 2005 roku jest Heðin Mortensen, który startował z list Javnaðarflokkurin[6]. Lokalna rada składa się z trzynastu osób z czterech partii. Ostatnie wybory lokalne odbyły się w roku 2012, a ich wyniki przedstawiały się następująco[8]:

ListaNazwa partiiGłosyProcentMandaty
CPartia Socjaldemokratyczna (Javnaðarflokkurin)4 59941,37+2
ERepiblika (Tjóðveldi)2 50622,53-1
APartia Ludowa (Fólkaflokkurin)1 75615,82-1
BPartia Unii (Sambandsflokkurin)1 13010,110
FPostęp (Framsókn)6495,800
HPartia Centralna (Miðflokkurin)2872,600
DPartia Niepodległościowa (Sjálvstýrisflokkurin)2081,900
Suma11 135100130
Lista ALista BLista C
FólkaflokkurinSambandsflokkurinJavnaðarflokkurin
NrKandydatGłosyNrKandydatGłosyNrKandydatGłosy
1.Vagnur Johannesen1141.Tummas Pauli á Reyni771.Tróndur Sigurdson177
2.Sunniva Bjarnastein252.Ronald Finnbjørn Poulsen692.Sigrún Amalia Mohr181
3.Sjúrður Olsen3103.Reidar Jacobsen363.Rúni Djurhuus130
4.Rói Bjarnason Poulsen774.Oddvør Johannesen Mohr284.Maria Hammer Olsen97
5.Páll Djóni á Steinum135.Maibreitt Andrewsdóttir Hansen275.Levi Mørk164
6.Poula Hansen156.Júst Rubeksen566.Ingrid Selmudóttir Henriksen41
7.Petur Skeel Dahl607.Jóna Mariusardóttir Mortensen267.Hilmar Joensen16
8.Jóna Kristin Thomsen288.Jón Finnbogi Johansen158.Heðin Mortensen2 637
9.Jógvan Poulsen1579.Jóhan Petur Johannesen549.Heri Ólason Dam51
10.Jan Christiansen19310.Høgni Mikkelsen18110.Helena Dam á Neystabø200
11.Ingvør Justinussen5011.Helgi Fossádal1711.Halla Samuelsen170
12.Ingi á Smíð17512.Hanus Skaalum Midjord2712.Elin Lindenskov178
13.Heini Magnussen3613.Annfinn Brekkstein34513.Bjørghild Djurhuus281
14.Fróði Ólason Olsen10914.Anja Rein12514.Bjørg Dam97
15.Finnbogi Arge10915.Bergur Robert Dam Jensen54
16.Ella Sloan Muller1316.Bergur Arnbjarnasonur Dalsgarð87
17.Bogi Andreassen259
Lista19Lista47Lista38
Lista DLista ELista F
SjálvstýrisflokkurinTjóðveldiFramsókn
NrKandydatGłosyNrKandydatGłosyNrKandydatGłosy
1.Teitur Vágadal81.Vígdis Johannesen411.Óluva Josefina Waagstein16
2.Oddvá Nattestad252.Sámal Ímundarson272.Ólavur í Búrstovu14
3.Kristianna Winther Poulsen1463.Rógvi á Rógvu1293.Ólavur Olsen84
4.Jónas Johnsson94.Marja Lund Gjógvará974.Súsanna Køtlum21
5.John Eysturoy125.Marin Katrina Frýdal4155.Sunneva H. Eysturstein84
Lista85.Leivur Thomsen945.Rúni Sundberg Patursson82
6.Jógvan Arge4456.Ríkin N. Djurhuus9
Lista H7.Jákup av Skarði607.Ruth Vang118
Miðflokkurin8.Jákup Símun Simonsen2058.Poul Clementsen71
NrKandydatGłosy9.Jákup Dam3079.Kristina Ejdesgaard51
1.Rani A. Skaalum3010.Johan Mortensen4110.Karlot Hergeirsson75
2.Jenis av Rana10511.Hensia Einarsson2911.Harriet O. av Gørðum10
3.Frank Jacobsen1512.Hanus Pál Jógvanson71
4.Dánjal M. Joensen3613.Hallbjørg Lamhauge76
5.Charlotta á Váli Olsen5514.Elin N. W. Tausen71
6.Arnfinn á Birtuni3515.Brandur í Dali59
16.Andrea Heindriksdóttir292
Lista11Lista47Lista44

Frekwencja wyniosła 77,37% (z 14 392 uprawnionych zagłosowało 11 135)[8]. Nie oddano głosów nieważnych ani pustych[8]. Pogrubieni zostali członkowie rady Tórshavnar kommuna.

Miejscowości wchodzące w skład gminy Thorshavn

MiejscowośćLiczba mieszkańców (01.01.2014)[3]Krótki opisZdjęcie
Argir2003Miejscowość granicząca od południa z miastem Thorshavn, czwarta pod względem liczby ludności na Wyspach Owczych[3]. W XVI wieku był tam szpital dla chorych na trąd, zamieniony w 1750 roku na warsztat pracy dla ubogich[9]. Kościół wybudowano tam w 1974 roku[9].
Argir od strony Nósoyarfjørdur.
Hestur20Jedyna osada na wyspie Hestur. Znajduje się tam kościół zbudowany na początku XX wieku[10], a także basen ufundowany przez władze w 1974 roku, jako jeden ze środków służących zatrzymaniu emigracji z wyspy[11].
Hestur.
Hoyvík3782Trzecia co do wielkości miejscowość na Wyspach Owczych[3]. Znajduje się tam Muzeum Historyczne (Føroya Fornminnissavn) oraz skansen z zabudowaniami z XIX wieku[12]. 31 sierpnia 2005 podpisano tam Porozumienie z Hoyvík traktujące o wolnym handlu pomiędzy Islandią a Wyspami Owczymi. Kościół w miejscowości powstał w roku 2007[13].
Hoyvik w 2014 rolku.
Hvítanes99Miejscowość położona na północ od Hoyvík. Założono ją w 1837 roku[14]. Tunel Eysturoy prowadzi z Hvítanes na wyspę Eysturoy.
Hvítanes w 1899 rolku.
Kaldbak227Miejscowość założona przed XI wiekiem[15]. Kościół w Kaldbak powstał w 1835 roku[16]. Miejscowość dopiero około roku 1980 została przyłączona do sieci drogowej[15].
Kaldbak.
Kaldbaksbotnur6Znajduje się w tam tylko jedno gospodarstwo[17]. Podobnie jak Kaldbak dopiero około roku 1980 przyłączono ją do sieci drogowej Wysp Owczych, a w 1992 uruchomiono tunel prowadzący z Kaldbaksbotnur do Kollafjørður (Kollfjarðartunnilin)[17].
Kaldbaksbotnur.
Kirkjubøur76Dawne centrum administracyjne i religijne archipelagu. Znajdują się tam najstarsze zabytkowe obiekty na Wyspach Owczych: Kirkjubøargarður i kościół św. Olava z XII wieku, a także sto lat późniejsze ruiny Katedry Magnusa[18]. W dzieciństwie przebywać miał tam przyszły król Norwegii Sverre Sigurdsson[18].
Kirkjubøur.
Kollafjørður736Miejscowość ulokowana u wybrzeży fiordu o tej samej nazwie. Znajdujący się tam kościół pochodzi z 1837 roku[19]. Co roku w lipcu odbywa się tam festiwal Sundalagsstevna[19]. Mieszkał tam Jens Christian Djurhuus, żyjący na przełomie XVII i XVIII wieku pisarz, jeden z najbardziej znanych na Wyspach Owczych twórców ballad, bazujących na sagach islandzkich.
Widok na Kollafjørður i Signabøur.
Koltur1Obecnie miejscowość niemalże wyludniona, choć dawniej znajdowały się tam dwa gospodarstwa, w których zamieszkiwało nawet 50 osób[20]. Jest jedyną miejscowością na wyspie Koltur.
Plaża w Koltur.
Mjørkadalur0Dawna baza wojskowa sił duńskich oraz NATO, położona na górze Sornfelli. Choć wojsko duńskie oddało obiekt w ręce burmistrza Thorshavn już w roku 2002 baza stale działała do roku 2007, a ostatnie urządzenia wyłączono trzy lata później[21]. Wcześniej w bazie mieszkało nawet do 200 duńskich żołnierzy[22] jednak po roku 2004 nie ma tam już stałych mieszkańców[3]. Od roku 2011 jest jedynym aresztem na Wyspach Owczych[23].
Nólsoy214Jedyna miejscowość na wyspie o tej samej nazwie, położona na przeciwległym brzegu Nólsoyarfjørður względem Thorshavn. Znajduje się w niej kościół z 1836 roku[24]. Brama prowadząca z przystani wykonana została z żuchwy płetwala błękitnego, znalezionego w roku 1895[24].
Nólsoy, na pierwszym bramie brama z żuchwy płetwala błękitnego.
Norðradalur14Miejscowość położona w zatoce na zachodnim brzegu wyspy Streymoy, w miejscu, gdzie wody Vágafjørður mieszają się z wodami Hestsfjørður.
Norðradalur.
Oyrareingir45Jest położona na zwieńczeniu fiordu Kollafjørður, między miejscowościami Kollafjørður i Signabøur.
Farma w Oyrareingir.
Signabøur129Miejscowość leży nad wodami Kollafjørður, sąsiadując z Oyrareingir oraz Kollafjørður. Między 1903 a 1920 rokiem była tam stacja wielorybnicza[25]. Znajduje się tam wylot tunelu z Kaldbaksbotnur.
Signabøur.
Sund2Miejscowość położona na północ od Thorshavn, nad wodami Kaldbaksfjørður. Znajduje się tam elektrownia zaopatrująca stolicę archipelagu, a także przystań przygotowana do przyjmowania dużych jednostek[26].
Syðradalur7Miejscowość położona na południe od Norðradalur, nad wodami Hestsfjørður. Z siecią drogową archipelagu została połączona w roku 1982[27].
Syðradalur.
Thorshavn12376Centrum administracyjne Wysp Owczych. Znajduje się w nim stare miasto (Tinganes), na którym najstarsze budynki sięgają XVI wieku, a także kościół Havnar Kirkja z roku 1788[12]. Obraduje tam parlament archipelagu – Løgting. Thorshavn otrzymało prawa miejskie 1 stycznia 1909 roku.
Thorshavn (na pierwszym planie Tinganes).
Velbastaður211Miejscowość położona na zachodnim wybrzeżu Streymoy. W 1349 roku została na pewien czas opuszczona po zdziesiątkowaniu populacji przez epidemię czarnej śmierci[28]. Od 1986 roku działa tam centrum leczenia alkoholizmu zwane Heilbrigdið[28].
Velbastaður.

Przypisy

  1. a b c d e f g h 3.51 Tórshavnar kommuna. W: Frágreiðing um kommunur. T. I. Cz. II. Thorshavn: Landsstýrið, czerwiec 1998, s. 441-456. ISBN 99918-3-044-8. [dostęp 2015-01-26]. (far.)
  2. a b Kommunustøddir (far.). Umhvørvisstovan. [dostęp 2015-01-26].
  3. a b c d e f g h i j k l m n Population by gender, age and village/city, 1. January (ang. • far.). Hagstova, 2014-01-01. [dostęp 2015-01-26].
  4. Polski egzonim nadany na LXXVIII posiedzeniu KSNG.
  5. Miasto i gmina Tórshavn (ang. • far. • pol. • ros.). Gmina Thorshavn. [dostęp 2015-01-26].
  6. a b c d e f Kommunan í Tølum 2014 (far.). Gmina Thorshavn, 2014-01-01. [dostęp 2015-01-26].
  7. Współczesność. W: Marcin Jakubowski, Marek Loos: Wyspy Owcze – przewodnik turystyczny. Szczecin: PCIT TRAMP, 2003, s. 30 – 32. ISBN 83-913526-3-3. (pol.)
  8. a b c Kommunaval 2012 – Tórshavnar kommuna (far.). Kringvarp Føroya, 2012. [dostęp 2015-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-26)].
  9. a b Argir (ang. • duń. • wł.). FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-01-26].
  10. J. P. Gregoriussen: Hestur (far.). Fólkakirkjan. [dostęp 2015-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-18)].
  11. Hestur (ang. • duń. • wł.). FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-01-26].
  12. a b Tórshavn. W: Marcin Jakubowski, Marek Loos: Wyspy Owce – przewodnik turystyczny. Szczecin: PCIT TRAMP, 2003, s. 52 – 61. ISBN 83-913526-3-3. (pol.)
  13. Hoyvíkar kirkja (far.). Fólkakirkjan. [dostęp 2015-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-18)].
  14. Hvítanes (ang. • duń. • wł.). FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-01-26].
  15. a b Kaldbak (ang. • duń. • wł.). FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-01-26].
  16. J. P. Gregoriussen: Kaldbak (far.). Fólkakirkjan. [dostęp 2015-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-17)].
  17. a b Kaldbaksbotnur (ang. • duń. • wł.). FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-01-26].
  18. a b Kirkjubøur. W: Marcin Jakubowski, Marek Loos: Wyspy Owce – przewodnik turystyczny. Szczecin: PCIT TRAMP, 2003, s. 62 – 66. ISBN 83-913526-3-3. (pol.)
  19. a b Kollafjørður (ang. • duń. • wł.). FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-01-26].
  20. Koltur. W: Marcin Jakubowski, Marek Loos: Wyspy Owce – przewodnik turystyczny. Szczecin: PCIT TRAMP, 2003, s. 75. ISBN 83-913526-3-3. (pol.)
  21. Anders Holm: Efter mere end 47 års virke på Sornfelli er det sidste operative udstyr nu slukket (duń.). Forsvaret.dk, 2010-11-21. [dostęp 2015-01-26].
  22. Landið yvirtekur ognirnar í Mjørkadali í næstum (far.). Landsverk.fo, 2013-01-14. [dostęp 2015-01-26].
  23. C. Thomsen: Direktoratet for Kriminalforsorgen lejer faciliteter af Færøernes Kommando (duń.). Forsvaret.dk, 2011-02-18. [dostęp 2015-01-26].
  24. a b Nólsoy. W: Marcin Jakubowski, Marek Loos: Wyspy Owce – przewodnik turystyczny. Szczecin: PCIT TRAMP, 2003, s. 71 – 73. ISBN 83-913526-3-3. (pol.)
  25. Signabøur (ang. • duń. • wł.). FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-01-26].
  26. Sund (ang. • duń. • wł.). FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-01-26].
  27. Syðradalur (ang. • duń. • wł.). FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-01-26].
  28. a b Velbastaður (ang. • duń. • wł.). FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-01-26].

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

The Sandy Beach of Koltur.JPG
Autor: EileenSanda, Licencja: CC BY-SA 3.0
Koltur is one of the smallest islands of the Faroe Islands, the smallest of the inhabited islands. The population as of 2014 is 1 person. The island covers 2,31 km².
Faroe Islands, Streymoy, Kollafjørður and Signabøur.jpg
Autor: Vincent van Zeijst, Licencja: CC BY-SA 3.0
The villages Signabøur (right) and Kollafjørður (centre) on the shores of the fjord Kollafjørður on the island Streymoy (Faroe Islands, Denmark). The separate houses in the left and right foreground that do not lie WITHIN these villages form the hamlet of Oyrareingir.
Tinganes.jpg
Autor: Erik Christensen, Licencja: CC-BY-SA-3.0
The peninsula Tinganes in Tórshavn in the Faroes
Hedin Mortensen Mayor of Torshavn.JPG
Autor: EileenSanda, Licencja: CC BY-SA 3.0
Heðin Mortensen has been Mayor of Tórshavn, Faroe Islands, since 2005. In November 2012 he broka all previous records by getting 2637 personal votes at the elections for the city council of Tórshavn. He was elected for the Social Democratic (Javnaðarflokkurin), which got 4599 votes and 7 of 13 members. 11.135 people voted for the elections in Tórshavn. Mr. Mortensen has earlier been a member of the Faroese Parliament (Løgtingið) from 1998 to 2004 for Sambandsflokkurin (Union Party). He was President of the Faroese Confederation of Sports (ÍSF) from 1980 to 2008.
Faroe Islands, Streymoy, Kirkjubøur (1).jpg
Autor: Vincent van Zeijst, Licencja: CC BY-SA 3.0
The village of Kirkjubøur on the island of Streymoy (Faroe Islands). At left is Saint Olav's Church from the 12th century. The central building is Kirkjubøargarður (also called Roykstovan), the worlds' oldest still inhabited wooden house, from the 11th century. It's also a museum. In the background the islands Sandoy and Hestur.
Hestur.4.jpg
Autor: User:Erik Christensen, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Hestur, Faroe Islands
Hoyvik and Hoydalar 2014.JPG
Autor: EileenSanda, Licencja: CC BY-SA 4.0
The upper part of Hoyvík and a part of Hoydalar in the foreground. The Church of Hoyvík is in the centre of the photo.
Faroe Islands, Streymoy, Oyrareingir.jpg
Autor: Vincent van Zeijst, Licencja: CC BY-SA 3.0
A farm at the foot of a steep hillside in Oyrareingir, Streymoy, Faroe Islands.
Faroe Islands, Streymoy, Velbastaður (1).jpg
Autor: Vincent van Zeijst, Licencja: CC BY-SA 3.0
Norðuri á Heyggi, a street in Velbastaður, a village on Streymoy (Faroe Islands). At left the island Koltur.
Map-kommunur-foroya-2009.png
Map of the municipalities of the Faroe Islands, as of January 1, 2009.
Tórshavn october 2005.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Faroe Islands, Streymoy, Kaldbaksbotnur.jpg
Autor: Vincent van Zeijst, Licencja: CC BY-SA 3.0
Faroe Islands, Streymoy, mouth of the Fjarđará river into Kaldbaksfjørđur at the hamlet of Kaldbaksbotnur in October. On the right the main road into Torshavn.
Argir Faroe Islands in January 2010.jpg
Autor: EileenSanda, Licencja: CC BY-SA 3.0
Argir is a village in the Faroe Islands, which now is more like a part of Tórshavn, the capital, as they have grown together. The population of Argir is around 2000. Argir is a part of Tórshavn municipality. The new buildings on the top are just being built here, they are called Undir Húsavarða. The rectangular shiny building houses the Ministry of Finance, Faroese Statistics and Gjaldstovan.