Thorshavn (gmina)

Thorshavn

Tórshavnar kommuna

gmina
Miasto Thorshavn, na pierwszym planie najstarsza jego dzielnica – Tinganes
Herb
Państwo	Dania
Terytorium zależne	Wyspy Owcze
Region	Streymoy
Siedziba	Thorshavn
Data powstania	16 lutego 1866[1]
Burmistrz	Heðin Mortensen (Javnaðarflokkurin)
Powierzchnia	172,9 km²[2]
Populacja (01.01.2014) • liczba ludności	19 948[3]
• gęstość	115 os./km²
Numer kierunkowy	+298
Kod pocztowy	FO-1XX, FO-270, FO-280, FO-285, FO-410, FO-415, FO-416
Adres urzędu: Postsmoga 32 FO-110 Thorshavn
Położenie na mapie Wysp Owczych
62°03′N 6°45′W/62,050000 -6,750000
Strona internetowa
Portal Wyspy Owcze

Thorshavn^[4] (duń. Thorshavn kommune, far. Tórshavnar kommuna) – największa zarówno pod względem liczby ludności, jak i powierzchni gmina na Wyspach Owczych, terytorium zależnego od Danii. Przyległymi gminami są: Kvívíkar kommuna, Sunds kommuna (wyspa Streymoy), Skopunar kommuna (Sandoy). Siedzibą władz gminy jest Thorshavn.

Tórshavnar kommuna leży w południowej części Streymoy. W jej skład wchodzą także mniejsze wyspy: Hestur, Koltur oraz Nólsoy. Jej powierzchnia wynosi 172,9 km²^[2].

Gminę według danych na 1 stycznia 2014 roku zamieszkuje 19 948 osób^[3].

Historia

Gminę założono 16 lutego 1866 roku^[1]. W roku 1976 włączono do jej terenów gminę Kaldbak, a dwa lata później miejscowości Hoyvík oraz Hvítanes^[1]. Kolejne tereny Tórshavnar kommuna wchłonęła w 1997, kiedy włączono do niej gminę Argir, dzięki czemu osiągnęła powierzchnię 63 km²^[1]. Cztery lata później wchłonięta została Kollafjarðar kommuna^[1]. W 2005 roku Wyspy Owcze przeszły reformę administracyjną, a liczbę gmin z 48 zmniejszono do 34. Gmina Thorshavn powiększyła się o trzy inne jednostki administracyjne: Kirkjubøar kommuna, Nólsoyar kommuna oraz Hests kommuna. Powierzchnia wzrosła wówczas ze 116 km² do prawie 173^[5]. Kolejna reforma (2009) nie przyniosła zmian w gminie Thorshavn.

Odkąd 1 stycznia 1909 roku Thorshavn uzyskało prawa miejskie gminą zarządza burmistrz, obecnie od roku 2005 jest to Heðin Mortensen z partii Javnaðarflokkurin.

Populacja

Obecnie liczba ludności Tórshavnar kommuna wynosi 19 948 osób (ok. 41% ludności archipelagu Wysp Owczych)^[3]. Wskaźnik feminizacji wynosi prawie 99 (9908 kobiet do 10040 mężczyzn)^[3]. Społeczeństwo gminy Tórshavn jest stosunkowo młode, osoby w wieku do lat dwudziestu stanowią niemal 30% ludności^[3]. Dużą grupę stanowią również osoby w wieku 40–50 lat (14,68%)^[3]. Osób starszych niż 60 lat jest niewiele ponad 20%^[3].

Populacja gminy Thorshavn liczona jest od roku 1801, choć oficjalnie jednostka ta dostała prawa ponad sześćdziesiąt lat później. Wówczas na terenie obejmującym miasto i jego najbliższe okolice mieszkało niewiele ponad 550 osób^[6]. Kolejne dane pochodzą z roku 1901, kiedy miało tam mieszkać 1656 ludzi^[6]. W przeciągu XX wieku liczba ludności początkowo wzrastała w stosunkowo dużym tempie (2 896 osób w 1925 roku, 5 607 w 1950, 10 658 w 1966, wreszcie 11 326 w 1975^[6][1]). Skokowo liczba ludności wzrastała w latach przyłączania kolejnych nowych terenów – w 1977 mieszkało tam już 13 185 osób^[1], w 1998 15 848 (przy 15 257 w 1996), w 2001 17 725 (przy 16 453 z roku poprzedniego) natomiast w 2006 19 336 (przy 18 663 w 2005)^[6]. Widoczny był także spadek liczby ludności w połowie lat 90. XX wieku, kiedy na Wyspach Owczych panował kryzys gospodarczy i wielu ludzi emigrowało do Danii^[7].

    Liczba ludności gminy Thorshavn od roku 1801
    Źródło: ^[3][6][1]

Polityka

Heðin Mortensen, zdobywca największej liczby głosów w wyborach 2012

Burmistrzem gminy i miasta Thorshavn od 2005 roku jest Heðin Mortensen, który startował z list Javnaðarflokkurin^[6]. Lokalna rada składa się z trzynastu osób z czterech partii. Ostatnie wybory lokalne odbyły się w roku 2012, a ich wyniki przedstawiały się następująco^[8]:

Frekwencja wyniosła 77,37% (z 14 392 uprawnionych zagłosowało 11 135)^[8]. Nie oddano głosów nieważnych ani pustych^[8]. Pogrubieni zostali członkowie rady Tórshavnar kommuna.

Miejscowości wchodzące w skład gminy Thorshavn

Miejscowość	Liczba mieszkańców (01.01.2014)[3]	Krótki opis	Zdjęcie
Argir	2003	Miejscowość granicząca od południa z miastem Thorshavn, czwarta pod względem liczby ludności na Wyspach Owczych[3]. W XVI wieku był tam szpital dla chorych na trąd, zamieniony w 1750 roku na warsztat pracy dla ubogich[9]. Kościół wybudowano tam w 1974 roku[9].
Hestur	20	Jedyna osada na wyspie Hestur. Znajduje się tam kościół zbudowany na początku XX wieku[10], a także basen ufundowany przez władze w 1974 roku, jako jeden ze środków służących zatrzymaniu emigracji z wyspy[11].
Hoyvík	3782	Trzecia co do wielkości miejscowość na Wyspach Owczych[3]. Znajduje się tam Muzeum Historyczne (Føroya Fornminnissavn) oraz skansen z zabudowaniami z XIX wieku[12]. 31 sierpnia 2005 podpisano tam Porozumienie z Hoyvík traktujące o wolnym handlu pomiędzy Islandią a Wyspami Owczymi. Kościół w miejscowości powstał w roku 2007[13].
Hvítanes	99	Miejscowość położona na północ od Hoyvík. Założono ją w 1837 roku[14]. Tunel Eysturoy prowadzi z Hvítanes na wyspę Eysturoy.
Kaldbak	227	Miejscowość założona przed XI wiekiem[15]. Kościół w Kaldbak powstał w 1835 roku[16]. Miejscowość dopiero około roku 1980 została przyłączona do sieci drogowej[15].
Kaldbaksbotnur	6	Znajduje się w tam tylko jedno gospodarstwo[17]. Podobnie jak Kaldbak dopiero około roku 1980 przyłączono ją do sieci drogowej Wysp Owczych, a w 1992 uruchomiono tunel prowadzący z Kaldbaksbotnur do Kollafjørður (Kollfjarðartunnilin)[17].
Kirkjubøur	76	Dawne centrum administracyjne i religijne archipelagu. Znajdują się tam najstarsze zabytkowe obiekty na Wyspach Owczych: Kirkjubøargarður i kościół św. Olava z XII wieku, a także sto lat późniejsze ruiny Katedry Magnusa[18]. W dzieciństwie przebywać miał tam przyszły król Norwegii Sverre Sigurdsson[18].
Kollafjørður	736	Miejscowość ulokowana u wybrzeży fiordu o tej samej nazwie. Znajdujący się tam kościół pochodzi z 1837 roku[19]. Co roku w lipcu odbywa się tam festiwal Sundalagsstevna[19]. Mieszkał tam Jens Christian Djurhuus, żyjący na przełomie XVII i XVIII wieku pisarz, jeden z najbardziej znanych na Wyspach Owczych twórców ballad, bazujących na sagach islandzkich.
Koltur	1	Obecnie miejscowość niemalże wyludniona, choć dawniej znajdowały się tam dwa gospodarstwa, w których zamieszkiwało nawet 50 osób[20]. Jest jedyną miejscowością na wyspie Koltur.
Mjørkadalur	0	Dawna baza wojskowa sił duńskich oraz NATO, położona na górze Sornfelli. Choć wojsko duńskie oddało obiekt w ręce burmistrza Thorshavn już w roku 2002 baza stale działała do roku 2007, a ostatnie urządzenia wyłączono trzy lata później[21]. Wcześniej w bazie mieszkało nawet do 200 duńskich żołnierzy[22] jednak po roku 2004 nie ma tam już stałych mieszkańców[3]. Od roku 2011 jest jedynym aresztem na Wyspach Owczych[23].	(c) Arne List, CC-BY-SA-3.0
Nólsoy	214	Jedyna miejscowość na wyspie o tej samej nazwie, położona na przeciwległym brzegu Nólsoyarfjørður względem Thorshavn. Znajduje się w niej kościół z 1836 roku[24]. Brama prowadząca z przystani wykonana została z żuchwy płetwala błękitnego, znalezionego w roku 1895[24].
Norðradalur	14	Miejscowość położona w zatoce na zachodnim brzegu wyspy Streymoy, w miejscu, gdzie wody Vágafjørður mieszają się z wodami Hestsfjørður.
Oyrareingir	45	Jest położona na zwieńczeniu fiordu Kollafjørður, między miejscowościami Kollafjørður i Signabøur.
Signabøur	129	Miejscowość leży nad wodami Kollafjørður, sąsiadując z Oyrareingir oraz Kollafjørður. Między 1903 a 1920 rokiem była tam stacja wielorybnicza[25]. Znajduje się tam wylot tunelu z Kaldbaksbotnur.
Sund	2	Miejscowość położona na północ od Thorshavn, nad wodami Kaldbaksfjørður. Znajduje się tam elektrownia zaopatrująca stolicę archipelagu, a także przystań przygotowana do przyjmowania dużych jednostek[26].
Syðradalur	7	Miejscowość położona na południe od Norðradalur, nad wodami Hestsfjørður. Z siecią drogową archipelagu została połączona w roku 1982[27].
Thorshavn	12376	Centrum administracyjne Wysp Owczych. Znajduje się w nim stare miasto (Tinganes), na którym najstarsze budynki sięgają XVI wieku, a także kościół Havnar Kirkja z roku 1788[12]. Obraduje tam parlament archipelagu – Løgting. Thorshavn otrzymało prawa miejskie 1 stycznia 1909 roku.
Velbastaður	211	Miejscowość położona na zachodnim wybrzeżu Streymoy. W 1349 roku została na pewien czas opuszczona po zdziesiątkowaniu populacji przez epidemię czarnej śmierci[28]. Od 1986 roku działa tam centrum leczenia alkoholizmu zwane Heilbrigdið[28].

Przypisy

Zobacz też

• Gminy Wysp Owczych
• Thorshavn

Linki zewnętrzne

• Strona miasta i gminy