Thorvald Nilsen

Thorvald Nilsen

Data i miejsce urodzenia	6 sierpnia 1881 Kristiansand
Data i miejsce śmierci	19 kwietnia 1940 Buenos Aires
Zawód, zajęcie	polarnik, wojskowy
Narodowość	Norweg
Rodzice	Nikolai Emil Nilsen Anne Lovise Tønnesdatter Aarrestad
Małżeństwo	Frida Lem
Odznaczenia

Thorvald Nilsen (ur. 6 sierpnia 1881 roku w Kristiansand, zm. 19 kwietnia 1940 roku w Buenos Aires) – norweski wojskowy i polarnik, uczestnik wyprawy Amundsena na biegun południowy z lat 1910-1912^[1].

Życiorys

Dzieciństwo i Młodość

Urodził się 6 sierpnia 1881 roku w Kristiansand^[1]. Był starszym z dwójki dzieci^[2] handlarza Nikolai Emila Nilsena i Anne Lovise Tønnesdatter Aarrestad^[3]. W 1900 roku przeszedł egzaminy na oficera żeglugi, po czym wstąpił do Szkoły Marynarki Wojennej w Karljohansvern, w gminie Horten^[1]. Uczelnię tą ukończył w 1903 roku z 10. wynikiem wśród 20 absolwentów z tego rocznika. W 1906 roku został mianowany porucznikiem. Następnie pływał w roli oficera na statkach handlowych, kursujących pomiędzy Europą a Ameryką Południową^[1].

Podróż statku "Fram"

Gdy dotarła do niego wiadomość o projektowanej przez Amundsena podróży na biegun północny, postanowił dołączyć do polarników. Został zaaprobowany jako członek załogi przez Amundsena, zaś po śmierci Ole Engelstada mianowano go kapitanem statku "Fram"^[1]. Przed wyruszeniem z Norwegii został też poinformowany o prawdziwym celu podróży, jakim był nie biegun północny, a południowy^[1][a]. 9 sierpnia 1910 roku wyruszył z Kristiansand na "Framie" wraz z liczącą 19 osób załogą. 13 stycznia 1911 roku ekspedycja dotarła do Zatoki Wielorybiej na Antarktydzie. 14 lutego, po opuszczeniu statku przez 9 osób pozostających na zimę na Antarktydzie, Nilsen skierował się wraz z pozostałą częścią załogi w kierunku Buenos Aires, gdzie miał uzupełnić zapasy^[1]. Po wykonaniu tego zadania rozpoczął kilkumiesięczny rejs po Oceanie Południowym, podczas którego wspólnie z Aleksandrem Kuczinem przeprowadził badania oceanograficzne^[1].

W styczniu 1912 roku powrócił wraz ze statkiem "Fram" na Antarktydę, gdzie zabrał na pokład pozostawionych tam rok wcześniej uczestników wyprawy^[1]. Było wśród nich pięciu zdobywców bieguna południowego: Amundsen, Oscar Wisting, Sverre Hassel, Helmer Hanssen i Olav Bjaaland^[4]. Wspólnie z pozostałymi uczestnikami ekspedycji Nilsen dotarł do Hobart na Tasmanii, po czym skierował się do Buenos Aires. Miał tam nadzorować przygotowania "Frama" do wypłynięcia w kierunku bieguna północnego. Amundsen ostatecznie odwołał jednak projektowaną przez siebie wyprawę na północ, więc w grudniu 1912 roku Nilsen powrócił do Norwegii^[1].

Latem 1913 roku powrócił do Ameryki, gdzie ponownie objął dowództwo nad "Framem"^[3]. Miał na jego pokładzie przepłynąć jako pierwszy przez Kanał Panamski^[1]. Ten nie został jednak ukończony na czas, więc załoga skierowała się na południe celem opłynięcia Ameryki Południowej. Z powodu trudnych warunków żeglugi i plagi szczurów statek został jednak zawrócony do Norwegii. Do Horten przybył 17 lipca 1914 roku^[1].

Dalsza działalność

Na czas I wojny światowej powrócił do marynarki wojennej, gdzie pełnił funkcję kapitana torpedowca. 14 września 1914 roku poślubił w Nordstrand Fridę Lem^[1]. W 1920 roku nadano mu stopień kapitana marynarki, lecz niebawem zrezygnował ze służby i odbył kurs na dyspaszera. W 1920 roku wraz z żoną przeprowadził się do Buenos Aires, gdzie podjął pracę jako agent ubezpieczeniowy dla norweskiego przedsiębiorstwa^[3]. W ciągu kolejnych kilkunastu lat wielokrotnie odwiedzał Norwegię. 19 kwietnia 1940 roku zmarł w Buenos Aires^[1].

Odznaczenia i upamiętnienie

Za udział w ekspedycji na biegun południowy został uhonorowany Orderem Świętego Olafa. Później został także kawalerem francuskiego Orderu Narodowego Legii Honorowej^[1].

Jego imieniem nazwano znajdujący się na Antarktydzie Płaskowyż Nilsena^[5].

Uwagi

Przypisy