Thymelaea hirsuta

Thymelaea hirsuta
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządróżopodobne
Rządślazowce
Rodzinawawrzynkowate
Rodzajwilczypieprz
GatunekThymelaea hirsuta
Nazwa systematyczna
Thymelaea hirsuta (L.) Endl.
Gard. Dict. Abr. ed. 4. 28 Jan 1754[3]
Thymelaea hirsuta Bonifacio.jpg

Thymelaea hirsuta (L.) Endl. – gatunek roślin z rodziny wawrzynkowatych (Thymelaeaceae Juss.). Występuje naturalnie na całym obszarze basenu Morza Śródziemnego[4][5].

Morfologia

Pokrój
Krzew dorastający do 1 m wysokości. Pędy są wyprostowane, rozpostarte lub zwisłe, młodsze białawo jedwabiście omszone, bardzo gęsto pokryte liśćmi[4][5].
Liście
Pojedyncze, łuskowate. Mają kształt od jajowatego do lancetowatego. Są grube, gęsto zachodzące na łodygę, zielone, błyszczące, nagie z zewnątrz, natomiast pokryte puchem od wewnętrznej strony[4][5].
Kwiaty
Zebrane po 2–5 z małe, częściowo zasłonięte kwiatostany. Mają żółtawą barwę. Gęsto owłosione hypancjum ma długość 3–4 mm. Płatki korony mają szeroko jajowaty kształt, są włochate z zewnętrznej strony i osiągają około 1 mm długości[4][5].

Biologia i ekologia

Roślina wiecznie zielona. Wydziela ostry zapach podobny do siarki, szczególnie podczas obdzierania z kory[6]. Kwitnie od marca do lipca. Rośnie w lasach i zaroślach, na stepach, półpustyniach i pustyniach, często w warunkach ekstremalnych. Występuje w zbiorowiskach roślinnych typu garig i frygana[5].

Jest trujący. Bydło nie zjada go, a ponieważ jako roślina przystosowana do warunków pustynnych ma rozlegle korzenie i eksploatuje wodę potrzebną innym roślinom, Beduini często usuwają go na wypasanych terenach[5].

Zastosowanie

  • Jest używany do wytwarzania sznurów i lin. Robi się je ze zdartych, drobnych pasemek kory, które skręca się z sobą. Można otrzymywać dowolnie długie liny bez słabych punktów i węzłów. Cechuje je duża wytrzymałość. W starożytności używane były np. na statkach, do dzisiaj używane są przez Arabów. Takimi linami powiązano biblijnego Samsona, opowieść o którym podaje Księga Sędziów (16,4-13)[6].
  • Drewno od 1797 r. w Izraelu jest używane do ręcznego wytwarzania papieru czerpanego, używanego w niektórych pracach artystycznych. Dobrze nadaje się do tego celu, dzięki swoim silnym, łykowatym włóknom[5].
  • Na pustyni Negew Beduini wysuszonej kory używają do rozpalania ognia. Służy jako rozpałka; uderzanie w kamień metalowymi przedmiotami powoduje powstawanie iskier, od których zapala się sucha kora[5].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-02] (ang.).
  3. ↑ The Plant List. [dostęp 2015-01-03].
  4. ↑ a b c d M. Blamey, C. Grey-Wilson: Toutes les fleurs de Méditerranée. Paris: Delachaux & Niestlé, 2009, s. 138. ISBN 978-2-603-01657-2. (fr.)
  5. ↑ a b c d e f g h Flowers in Israel. [dostęp 2015-01-28].
  6. ↑ a b Zofia Włodarczyk: Rośliny biblijne. Leksykon. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2011. ISBN 978-83-89648-98-3.

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Thymelaea hirsuta Bonifacio.jpg
Autor: Pancrat, Licencja: CC BY-SA 3.0
Passerine hirsute, Bonifacio (Corse)