Tibor Csorba

Tibor Csorba
Ilustracja
Tibor Csorba w latach 60.
Data i miejsce urodzenia

15 marca 1906
Szepesváralja

Data i miejsce śmierci

5 września 1985
Warszawa

Zawód, zajęcie

językoznawca, malarz, tłumacz

Alma Mater

Uniwersytet Loránda Eötvösa

Tibor Csorba (ur. 15 marca 1906 w Szepesváralja, zm. 5 września 1985 w Warszawie) – węgierski językoznawca, malarz, tłumacz, propagator polskiej literatury i badacz związków węgiersko-polskich w literaturze.

Życiorys

Absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Budapeszcie w 1929 i Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu w Budapeszcie. W latach 20-lecia międzywojennego związany był z Polską: w 1938 ukończył Państwowy Instytut Robót Ręcznych w Warszawie.

W 1944 napisał pracę doktorską pt. Batory jako humanista[1].

Od 1955 mieszkał w Polsce na stałe. W latach 1945–1949 pracował w Warszawie i Krakowie jako lektor języka węgierskiego. Był również wykładowcą literatury węgierskiej i kierownikiem Instytutu Węgierskiego w Krakowie.

Opracował słownik i podręcznik do nauki polskiego dla Węgrów: Wielki słownik polsko-węgierski[2], Uczmy się po węgiersku[3].

Zajmował się twórczością m.in. Jana Kochanowskiego, Cypriana Kamila Norwida, Leopolda Staffa, Jana Kasprowicza, Henryka Sienkiewicza. Pisał również o Adamie Czahrowskim, Juliuszu Słowackim, Norwidzie.

Wydał drukiem, m.in.:

  • Kształcenie a praca zawodowa nauczycieli wychowania plastycznego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967.
  • O rysowaniu. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1980.
  • Losy młodzieży polskiej na Węgrzech w latach II wojny światowej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981 (współautor Helena Csorba).
  • Ziemia węgierska azylem Polaków 1939–1945. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1985 (współautor Helena Csorba).

Jako malarz wykorzystywał technikę akwareli, malował przede wszystkim pejzaże, w tym o tematyce tatrzańskiej. Od 1949 często wystawiał swe prace w Polsce i za granicą. W 1981 Ministerstwo Kultury i Sztuki, Związek Polskich Artystów Plastyków i Centralne Biuro Wystaw Artystycznych zorganizowały wystawę prac Csorby w warszawskiej „Zachęcie”[4].

W 1959–1969 wydał kilka tek pejzaży z własnym tekstem, m.in. Szlakiem Lenina w Polsce, Szlakiem M. Csombora po Polsce[5].

Zmarł w Warszawie. Został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera B 23-10-26)[6].

Rodzina

Grób Tibora i Heleny Csorbów na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Żona, Helena Csorba, z domu Miller (starsza siostra prof. dr Romany Miller) była socjologiem medycyny, autorką m.in. książki Szpital i pacjent (Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1966).

Odznaczenia i nagrody

Przypisy

  1. A humanista Báthory István. Budapest: Palladis, 1944, 264 s.
  2. Wielki słownik polsko-węgierski; wyd. 2. Warszawa: „Wiedza Powszechna”; Budapest: Akadémiai Kiadó, 1985 ISBN 83-214-0433-2.
  3. Uczmy się po węgiersku; wyd. 2. Budapeszt: Wydawnictwo Cserépfalviego, 1940.
  4. Tibor Csorba – malarstwo maj 1981, Warszawa „Zachęta”. Opracowanie i red. katalogu Teresa Rostkowska; organizatorzy: Ministerstwo Kultury i Sztuki, Związek Polskich Artystów Plastyków, Centralne Biuro Wystaw Artystycznych. Warszawa: CBWA, 1981.
  5. Serwis tatrzański.
  6. Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze, www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2020-06-18].
  7. M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 607 „za szerzenie zamiłowania do literatury polskiej za granicą”.

Bibliografia

  • Tibor Csorba, Mój romans z Polską, „Literatura na Świecie” 1973 nr 3.
  • Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1984–1985 (w tym uzupełnienia w tomie II).
  • Eugenia Choińska, Z dziejów oświaty w Polsce: Państwowy Instytut Robót Ręcznych (1923–1950). Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych, 1998, s. 233–235.
  • Artyści plastycy Okręgu Warszawskiego ZPAP 1945–1970, słownik biograficzny. Warszawa 1972.
  • Andrzej Wróblewski, Dwaj akwareliści węgierscy. „Przegląd Artystyczny” 1949 nr 4, s. 10; tekst na stronie Fundacji Andrzeja Wróblewskiego: [1]

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Tibor i Helena Csorba grób.jpg
Autor: Lukasz2, Licencja: CC0
Grób Tibora i Heleny Csorba na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie
Tibor Csorba.jpg
Tibor Csorba