PlWiki > Tifinagh

Tifinagh

Trójjęzyczna tablica drogowa w Algierii

Wjazd do Kidal. Nazwa jest wypisana w tradycyjnym Tifinagh (ⴾⴸⵍ) i w łacińskiej transkrypcji.

Tifinagh – abdżad używany do zapisu niektórych spośród języków berberyjskich, m.in. języka tamazight i języka tuareskiego. Współczesny, zmodyfikowany alfabet, nazywany również neo-tifinagh, opiera się na starożytnym piśmie staroberberskim, znanym z inskrypcji^[1]. Tifinagh, do niedawna wypierany przez alfabety łaciński i arabski, od roku 2003 jest wykorzystywany w szkolnictwie marokańskim na poziomie podstawowym do nauczania języka tamazight^[2].

Alfabet

Proste litery (i zmodyfikowane litery)

Code	znak	Unicode	transliteracja			nazwa
Code	znak	Unicode	łaciński	arabski	IPA	nazwa
U+2D30		ⴰ	a	ا	æ	ya
U+2D31		ⴱ	b	ب	b lub β	yab
U+2D32		ⴲ	b	ٻ	b lub β	yab fricative
U+2D33		ⴳ	g	گ	ɡ	yag
U+2D34		ⴴ	g	ڲ	ɡ	yag fricative
U+2D35		ⴵ	dj	ج	d͡ʒ	Berber Academy yadj
U+2D36		ⴶ	dj	ج	d͡ʒ	yadj
U+2D37		ⴷ	d	د	j	yad
U+2D38		ⴸ	d	د	j	yad fricative
U+2D39		ⴹ	ḍ	ض	ðˤ	yaḍ
U+2D3A		ⴺ	ḍ	ض	ðˤ	yaḍ fricative
U+2D3B		ⴻ	e	ه	ə	yey
U+2D3C		ⴼ	f	ف	f	yaf
U+2D3D		ⴽ	k	ک	k	yak
U+2D3E		ⴾ	k	ک	k	Tuareg yak
U+2D3F		ⴿ	k	ک	k	yak fricative
U+2D40		ⵀ	h b	ھ ب	h b	yah = Tuareg yab
U+2D41		ⵁ	h	ھ	h	Berber Academy yah
U+2D42		ⵂ	h	ھ	h	Tuareg yah
U+2D43		ⵃ	ḥ	ح	ħ	yaḥ
U+2D44		ⵄ	ˤ (ε)	ع	ʕ	yaε
U+2D45		ⵅ	kh (x)	خ	χ	yax
U+2D46		ⵆ	kh (x)	خ	χ	Tuareg yax
U+2D47		ⵇ	q	ق	q	yaq
U+2D48		ⵈ	q	ق	q	Tuareg yaq
U+2D49		ⵉ	i	ي	i	yi
U+2D4A		ⵊ	j	ج	ʒ	yaj
U+2D4B		ⵋ	j	ج	ʒ	Ahaggar yaj
U+2D4C		ⵌ	j	ج	ʒ	Tuareg yaj

Code	znak	Unicode	transliteracja			nazwa
Code	znak	Unicode	łaciński	arabski	IPA	nazwa
U+2D4D		ⵍ	l	ل	l	yal
U+2D4E		ⵎ	m	م	m	yam
U+2D4F		ⵏ	n	ن	n	yan
U+2D50		ⵐ	ny	ني	nj	Tuareg yagn
U+2D51		ⵑ	ng	ڭ	ŋ	Tuareg yang
U+2D52		ⵒ	p	پ	p	yap
U+2D53		ⵓ	u w	و ۉ	w	yu = Tuareg yaw
U+2D54		ⵔ	r	ر	r	yar
U+2D55		ⵕ	ṛ	ڕ	rˤ	yaṛ
U+2D56		ⵖ	gh (ɣ)	غ	ɣ	yaɣ
U+2D57		ⵗ	gh (ɣ)	غ	ɣ	Tuareg yaɣ
U+2D58		ⵘ	gh (ɣ) j	غ ج	ɣ ʒ	Aïr yaɣ = Adrar yaj
U+2D59		ⵙ	s	س	s	yas
U+2D5A		ⵚ	ṣ	ص	sˤ	yaṣ
U+2D5B		ⵛ	sh (š)	ش	ʃ	yaš
U+2D5C		ⵜ	t	ت	t	yat
U+2D5D		ⵝ	t	ت	t	yat fricative
U+2D5E		ⵞ	ch (tš)	تش	t͡ʃ	yatš
U+2D5F		ⵟ	ṭ	ط	tˤ	yaṭ
U+2D60		ⵠ	v	ۋ	v	yav
U+2D61		ⵡ	w	ۉ	w	yaw
U+2D62		ⵢ	y	ي	j	yay
U+2D63		ⵣ	z	ز	z	yaz
U+2D64		ⵤ	z	ز	z	Tawellemet yaz = Harpoon yaz
U+2D65		ⵥ	ẓ	ﻈ	zˤ	yaẓ
U+2D6F		ⵯ	+ʷ	ۥ+	ʷ	Labio-velarization mark = Tamatart = <super> 2D61

Podwójne litery(ligatury są dozwolone)

Code	znak	Unicode	transliteracja			nazwa
Code	znak	Unicode	łaciński	arabski	IPA	nazwa
U+2D5C U+2D59		ⵜⵙ	ts	تس	t͡s	yats
U+2D37 U+2D63		ⴷⵣ	dz	دز	d͡z	yadz

Code	znak	Unicode	transliteracja			nazwa
Code	znak	Unicode	łaciński	arabski	IPA	nazwa
U+2D5C U+2D5B		ⵜⵛ	ch (tš)	تش	t͡ʃ	yatš
U+2D37 U+2D4A		ⴷⵊ	dj	دج	d͡ʒ	yadj

**Legenda kolorów**
Podstawowy Tifinagh (IRCAM)	Rozszerzony Tifinagh (IRCAM)	Inne Tifinagh litery	Nowoczesne Tuareg litery

Kodowanie Unicode

Tifinagh został dodany do standardu Unicode w marcu 2005, w jego wersji 4.1.

Blok Unicode odpowiedzialny za Tifinagh to U+2D30 do U+2D7F. Puste pola reprezentują wartości zarezerwowane.

Tifinagh Tabela na Unicode.org (PDF)
	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9	A	B	C	D	E	F
U+2D3x	ⴰ	ⴱ	ⴲ	ⴳ	ⴴ	ⴵ	ⴶ	ⴷ	ⴸ	ⴹ	ⴺ	ⴻ	ⴼ	ⴽ	ⴾ	ⴿ
U+2D4x	ⵀ	ⵁ	ⵂ	ⵃ	ⵄ	ⵅ	ⵆ	ⵇ	ⵈ	ⵉ	ⵊ	ⵋ	ⵌ	ⵍ	ⵎ	ⵏ
U+2D5x	ⵐ	ⵑ	ⵒ	ⵓ	ⵔ	ⵕ	ⵖ	ⵗ	ⵘ	ⵙ	ⵚ	ⵛ	ⵜ	ⵝ	ⵞ	ⵟ
U+2D6x	ⵠ	ⵡ	ⵢ	ⵣ	ⵤ	ⵥ	ⵦ	ⵧ								ⵯ
U+2D7x	⵰															⵿

Zobacz też

Wikipedie w językach berberyjskich:

Przypisy

↑ Ancient Berber script, www.omniglot.com [dostęp 2017-11-27] .
↑ Tifinagh alphabet and Berber languages, www.omniglot.com [dostęp 2017-11-27] .

Linki zewnętrzne

Pisma świata

Alfabetyczne

dwuszeregowe	cyrylica greckie lustrzane łacińskie ormiańskie
jednoszeregowe	aurebesh awestyjskie cirth deseret etruskie głagolica gockie koptyjskie mandżurskie mongolskie pIQaD ogamiczne orchońskie rowasz runiczne ugaryckie
dwuszeregowe i jednoszeregowe	gruzińskie
nielinearne	hangul

Spółgłoskowe (abdżady)

Półalfabetyczne

bopomofo

Alfabetyczno-sylabiczne (abugidy)

indyjskie

protopisma i ksenopismo	brahmi bhattiprolu grantha kharoszthi siddham
północne	dewanagari bengalskie gudżarati gurmukhi orija phags-pa sojombo śarada tybetańskie varang kshiti
południowe	birmańskie jawajskie kadamba kannada khmerskie laotańskie malajalam syngaleskie tamilskie tajskie telugu vatteluttu

inne

Sylabiczne

dalekowschodnie	geba hiragana katakana man’yōgana nüshu yi
inne	afaka bamum cypryjskie czirokeskie linearne A linearne B mende vai

Logograficzne

bliskowschodnie (mezopotamskie)	klinowe (sumeryjskie, akadyjskie, hetyckie, elamickie, perskie)
bliskowschodnie (egipskie)	demotyka hieratyka hieroglify
dalekowschodnie (sinogramy)	chińskie chữ nôm dongba dżurdżeńskie hancha kanji kitańskie sawndip tanguckie
mezoamerykańskie	azteckie majańskie

Nieodczytane (nieznana struktura)

Protopisma

Alfabety fonetyczne

Pseudoalfabety

Zapis liczb

Projekty ideograficzne

Media użyte na tej stronie

RomanA-01.svg
This image can't have copyright.

書.svg
The Chinese character 書, in semi-cursive script. The meaning in English: "book", "writing", "calligraphy".
This file is used as the logo of WikiProject Writing systems on the English Wikipedia.

2D64.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D61.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D42.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D46.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D3F.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D5C.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D39.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

Panneau de signalisation multilingue à Issers (Algérie).jpg
Autor: Vermondo, Licencja: CC-BY-SA-3.0
The municipality of Isser welcomes you

2D57.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D48.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D43.png
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D35.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D60.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D5A.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D32.png
Autor: User:Ya2sine, Licencja: CC BY-SA 2.5
TIFINAGH LETTER YABH

2D52.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D4C.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D33.png
Autor: User:Ya2sine, Licencja: CC BY-SA 2.5
TIFINAGH LETTER YAG

2D53.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D3A.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D38.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D4A.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

Yakh.svg
The Yakh character in Tifinagh.

2D3B.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D3D.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D51.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D5E.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D36.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D6F.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D5F.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D4F.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D4B.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D3C.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D59.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D31.png
Autor: User:Ya2sine, Licencja: CC BY-SA 2.5
TIFINAGH LETTER YAB

2D58.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D5B.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D47.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D54.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D55.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D41.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D50.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D5D.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D40.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

Kidal.jpg
Autor: Alicroche, Licencja: CC BY-SA 2.0
Entry of Kidal, a city in Mali. On the left, Kidal is written in Tifinagh script.

2D49.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D30.png
Autor: User:Ya2sine, Licencja: CC BY-SA 2.5
TIFINAGH LETTER YA

2D63.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D44.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
Tifinagh character Yaa, codepoint U+2D44. For display in character chart.

2D4E.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D56.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D4D.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D65.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D34.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D62.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D37.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

2D3E.png
Autor: Tomchiukc, Licencja: CC BY-SA 2.5
en:Tifinagh characters codepoint. For display in character chart.

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne