Tiken Jah Fakoly

Tiken Jah Fakoly
Doumbia Moussa Fakoly
ilustracja
(c) Photograph by Rama, Wikimedia Commons, Cc-by-sa-2.0-fr
Data i miejsce urodzenia23 czerwca 1968
Odienné
Gatunkireggae
Zawódpiosenkarz, tekściarz
Aktywnośćod 1990
Strona internetowa

Tiken Jah Fakoly, właśc. Doumbia Moussa Fakoly (ur. 23 czerwca 1968 w Odienné) – iworyjski muzyk reggae.

Życiorys

Urodził się w 23 czerwca 1968 roku w Odienné, w północno-zachodniej części Wybrzeża Kości Słoniowej, jako Doumbia Moussa Fakoly. Pochodził z wierzącej, muzułmańskiej rodziny, która nie akceptowała jego zainteresowania muzyką w obawie, że ta odwiedzie go od religii. Swój pierwszy zespół, Djelys, założył w 1987 roku, wkrótce po śmierci ojca; grupa ćwiczyła przez trzy lata, zanim zaczęła występować. Rodzina zabroniła Fakolemu grania, więc ćwiczył w ukryciu. W tym samym czasie, na życzenie starszego brata, by się utrzymać, przez trzy lata zajmował się drobnym handlem żywnością. Na początku swojej kariery muzycznej bezskutecznie prosił o wsparcie lokalną gwiazdę reggae, Alphę Blondego. W 1991 roku pojechał do Abidżanu, gdzie spróbował swoich sił w konkursie muzycznym i nagrał kasetę w małym studio. W kwietniu tego samego roku, po powrocie do Odienné, zagrał z Djelys pierwszy koncert. Pierwszym występem w Europie Fakolego był koncert w Paryżu w 1998 roku[1][2].

Od początku teksty piosenek śpiewane przez Fakolego miały mocny wydźwięk polityczny. Artysta zaczął zdobywać popularność w regionie i został „głosem młodych”, poruszając temat trudnej sytuacji politycznej w kraju po śmierci Félixa Houphouët-Boigny w 1993 roku[1]. Niesprawiedliwość społeczna i krytyka polityki w Wybrzeżu Kości Słoniowej i w Afryce stała się głównym tematem utworów Fakolego. Wzorcem krytycznej postawy dla artysty jest Bob Marley[2]. Buntownicza tematyka piosenek przysporzyła iworyjskiemu muzykowi wiele problemów: utwór „Promesse de Caméléon” (pol. „Obietnice kameleona”) był tak skuteczną krytyką przewodniczącego junty, generała Roberta Guéï, że artysta został zmuszony do ucieczki z kraju i życia przez lata na emigracji w Mali[3][4].

W warstwie muzycznej, w swoich utworach Fakoly łączy jamajskie tradycje reggae z dźwiękami instrumentów z Afryki Zachodniej. Płytę African Revolution (2010) nagrał częściowo w legendarnym studio Tuff Gong na Jamajce wraz z weteranami lokalnego reggae, ale do utworów dodał także nagrania afrykańskich instrumentów takich jak kora, ngoni i balafon, które zarejestrowano w studiach Londynu, Paryża i Bamako[4][5].

Poza rodzimym Wybrzeżem Kości Słoniowej jest rozpoznawalny m.in. we frankofońskich krajach Afryki (np. w Mali), a także w ojczyźnie reggae (na Jamajce) oraz we Francji[2][4][6].

Dyskografia

  • 1993: Les djelys (jedynie kaseta)
  • 1994: Missiri (jedynie kaseta)
  • 1996: Mangercratie
  • 2000: Cours d’histoire
  • 2002: Françafrique
  • 2004: Coup de gueule
  • 2005: L’artiste du moi > 08/05
  • 2007: L’Africain
  • 2008: Live a Paris
  • 2008: Le caméléon
  • 2010: African Revolution
  • 2012: Alerte
  • 2014: Dernier Appel
  • 2015: Racines
  • 2019: Le monde est chaud

Źródło: Discogs.com[7].

Przypisy

  1. ↑ a b Côte D’Ivoire, MTH Multimedia S.L., 2009, s. 206, ISBN 978-84-935202-6-7 [dostęp 2019-08-19] (fr.).
  2. ↑ a b c Valentin Zill, Interview: Tiken Jah Fakoly in Bamako, Mali part 1, United Reggae, 28 października 2010 [dostęp 2019-08-19] (ang.).
  3. ↑ John H. Hanson, Patrick O’Meara, Africa, Fourth Edition, Indiana University Press, 18 kwietnia 2014, s. 205, ISBN 978-0-253-01302-6 [dostęp 2019-08-19] (ang.).
  4. ↑ a b c Jamaica Observer Limited, Jamaica Observer [dostęp 2019-08-19] (ang.).
  5. ↑ Robin Denselow, Tiken Jah Fakoly: African Revolution – review, „The Guardian”, 21 października 2010, ISSN 0261-3077 [dostęp 2019-08-19] (ang.).
  6. ↑ Robin Denselow, Tiken Jah Fakoly: Dernier Appel review – fine songs, disappointing production, „The Guardian”, 17 lipca 2014, ISSN 0261-3077 [dostęp 2019-08-19] (ang.).
  7. ↑ Tiken Jah Fakoly, Discogs [dostęp 2019-08-19] (ang.).

Media użyte na tej stronie

Tiken Jah Fakoly-IMG 5344.jpg
(c) Photograph by Rama, Wikimedia Commons, Cc-by-sa-2.0-fr

Tiken Jah Fakoly at the Eurockéennes de Belfort 2011


Wikimédia CH The making of this document was supported by Wikimedia CH. (Submit your project!)

For all the files concerned, please see the category Supported by Wikimedia CH.