Timor Wschodni na letnich igrzyskach olimpijskich

Ten artykuł od 2017-10 wymaga modyfikacji na podstawie najświeższych informacji. Uwagi: W haśle brak sekcji o występie reprezentacji Timoru na igrzyskach w Londynie 2012. Niektóre treści są na pewno lub najprawdopodobniej nieaktualne. Artykuł należy zweryfikować, wskazując w przypisach źródła informacji. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Timor Wschodni na letnich igrzyskach olimpijskich
Skrót IOC	TLS (od 2004)
Pierwszy start	2000 (jako Niezależni Sportowcy Olimpijscy) IOA 2004 (jako reprezentacja kraju)
Sportowców (dyscyplin)	7 (3)
Najmłodszy sportowiec	Calisto da Costa (21 lat 220 dni) - IO 2000
Najstarszy sportowiec	Agueda Amaral (32 lata 77 dni) - IO 2004
Najwięcej startów na IO	2 - Agueda Amaral (2000, 2004)
Złoci medaliści	—
Srebrni medaliści	—
Brązowi medaliści	—

Reprezentanci Timoru Wschodniego występują na letnich igrzyskach olimpijskich nieprzerwanie od 2000 roku.

Organizacją udziału reprezentacji Timoru Wschodniego w igrzyskach olimpijskich, a także upowszechnianiem idei olimpijskiej i promocją sportu zajmuje się Comitê Olímpico Nacional de Timor‑Leste, którego przewodniczącym jest João Carrascalão^[1].

Timor Wschodni (do 1975 roku Timor Portugalski) w latach 1975-1999 był terytorium okupowanym przez Indonezję. W wyniku porozumienia indonezyjsko-portugalskiego, 30 sierpnia 1999 roku odbyło się referendum niepodległościowe, w którym zdecydowana większość ludności opowiedziała się za suwerennością. Wówczas władze indonezyjskie krwało stłumiły wystąpienia Timorczyków, co przyczyniło się do objęcia zarządzania Timorem Wschodnim przez ONZ.

Zmiany polityczne spowodowały, że Międzynarodowy Komitet Olimpijski postanowił dać Timorczykom szansę wystąpu na igrzyskach olimpijskich w Sydney w 2000 roku. Ponieważ Timor Wschodni nie był jeszcze niepodległym państwem, reprezentanci występowali pod flagą olimpijską jako Niezależni Sportowcy Olimpijscy (ang. Individual Olympic Athletes). Wówczas żaden zawodnik z tego kraju nie zdobył medalu.

20 maja 2002 roku, po wcześniejszym przeprowadzeniu wyborów prezydenckich, Timor Wschodni ogłosił niepodległość.

Podczas 115. sesji MKOl (29 czerwca-4 lipca 2003 roku) w Pradze Timor Wschodni stał się członkiem Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego. Narodowy Komitet Olimpijski spełnił główny wymóg, którym było istnienie i poprawne funkcjonowanie pięciu związków sportowych (na Timorze Wschodnim funkcjonowały związki kolarstwa, badmintona, podnoszeniu ciężarów, boksu i tenisa stołowego)^[2].

Podobnie było cztery lata później w Atenach, już oficjalnie jako reprezentacja kraju. Sportowcy z Timoru Wschodniego wystąpią również na letnich igrzyskach olimpijskich w Pekinie w 2008 roku.

W sumie na letnich igrzyskach olimpijskich Timor Wschodni reprezentowało 7 sportowców w trzech dyscyplinach sportu (w tym Agueda Amaral podczas IO 2000 i IO 2004).

Sydney 2000

Podłoże polityczne

Statystyki

sportowców: 4 (w 3 dyscyplinach)

najmłodszy reprezentant: Calisto da Costa (21 lat 220 dni; ur. 6.02.1979)^[3]

najstarszy reprezentant: Victor Ramos (30 lat 153 dni; ur. 14.04.1970)^[3]

Chorążym ekipy był bokser Victor Ramos^[4].

Wyniki

boks

Pięściarz Victor Ramos w pierwszej rundzie wagi lekkiej (do 60 kg wagi) walczył z reprezentującym Ghanę Raymondem Narhem. Timorczyk przegrał 20:23, a jego rywal odpadł w kolejnej rundzie. W tej kategorii wagowej wygrał Mario Kindelan z Kuby^[5].

lekkoatletyka

Podczas Igrzysk w Sydney dwoje timorskich lekkoatletów wystąpiło w maratonie: wśród kobiet Agueda Amaral, a w stawce mężczyzn Calisto da Costa.

24 września 2000 roku odbył się bieg maratoński kobiet. Na starcie stanęły 53 zawodniczki, z których do mety dobiegło 45. Agueda Amaral zajęła 43. miejsce, wyprzedzając Rhondę Davidson-Alley z Guamu oraz Sirivanh Ketavong z Laosu^[6]. Jako pierwsza na metę osiągnęła Japonka Naoko Takahashi, bijąc jednocześnie ówczesny rekord igrzysk, który pozostaje niepobity aż do dziś (2:23:14)^[7].

Jak podaje agencja Associated Press, Agueda Amaral dobiegając na stadion zakończyła bieg, mimo iż miała przebiec jeszcze kilkadziesiąt metrów. Widownia widząc, że Amaral ciężko jest biec, wstała i oklaskami motywowała ją do ukończenia biegu^[8].

W stawce mężczyzn do rywalizacji przystąpiło 102 zawodników, spośród których bieg ukończyło 81. Timorczyk Calisto da Costa zajął 71. miejsce, tracąc do zwycięzcy - Etiopczyka Gezahgne Abera - 23 minuty^[9].

podnoszenie ciężarów

W konkursie podnoszenia ciężarów (w kategorii do 56 kg) wystartował Martinho de Araújo, który w dwuboju zajął 20. miejsce, osiągając łączny rezultat 157,5 kg (67,5 kg w rwaniu oraz 90 kg w podrzucie). Zajął on ostatnie miejsce wśród sklasyfikowanych sztangistów (Manuel Minginfeel z Mikronezji spalił trzy próby w rwaniu, a Iwan Iwanow z Bułgarii został zdyskwalifikowany). Wygrał wówczas Halil Mutlu z Turcji^[10].

Podsumowanie

Udział w Letnich Igrzyskach Paraolimpijskich 2000

Timorczycy wystąpili również na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Sydney, podobnie jak ich pełnosprawni rodacy pod flagą olimpijską.

Delegacja Timoru Wschodniego liczyła cztery osoby (dwóch sportowców i dwóch przedstawicieli władz lokalnego związku sportowego)i była jedną z najmniejszych spośród 121, który zaprezentowały się na ceremonii otwarcia.

Tak jak przedstawiciele dążącego do niepodległości terytorium, którzy wystąpili na XXVII Letnich Igrzyskach Olimpijskich, niepełnosprawni sportowcy z Timoru Wschodniego nie walczyli o medale, a chcieli zaznaczyć swoją obecność na arenie międzynarodowej i chęć uzyskania niezależności przez ich państwo^[11].

Wyniki

lekkoatletyka

Na starcie biegu na dystansie 5000 m w kategorii T38 stanęło 13 zawodników, w tym Alcino Pereira, który jednak nie ukończył biegu. Wśród dziewięciu sklasyfikowanych biegaczy najszybszy był Hiszpan Ivan Hompanera z czasem 16:53,19 min (ówczesny rekord świata)^[12].

podnoszenie ciężarów

W konkursie podnoszenia ciężarów w kategorii do 48 kg wagi wystąpił Mateus Lukas, który z wynikiem 105 kg zajął ostatnie miejsce w stawce 13 sklasyfikowanych zawodników (trzech innych nie zaliczyło żadnego podejścia). Wygrał Brytyjczyk Anthony Peddle z wynikiem 168 kg^[13].

Ateny 2004

6 reprezentantów; po raz pierwszy jako reprezentacja kraju^[14]

Przygotowania

Statystyki

sportowców: 2 (w 1 dyscyplinie)

najmłodszy reprezentant: Gil da Cruz Trindade (22 lata 182 dni; ur. 1.03.1982)^[15]

najstarszy reprezentant: Agueda Amaral (32 lata 88 dni; ur. 27.05.1972)^[15]

Chorążym ekipy była biegaczka Agueda Amaral^[16].

Wyniki

lekkoatletyka

Podsumowanie

Letnie Igrzyska Paraolimpijskie 2004

Pomimo startów timorskich sportowców na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2004, krajowy Komitet Olimpijski nie zdecydował się wysłać reprezentacji na Letnie Igrzyska Paraolimpijskie 2004, które również rozgrywano w Atenach^[17]

Pekin 2008

Przygotowania

Krajowy Komitet Olimpijski do Pekinu wysłał tylko dwoje maratończyków. Jak przyznał jego prezydent, João Carrascalão, sport nie jest sprawą nadrzędną dla timorskiego rządu, dlatego uzyskanie kwalifikacji olimpijskiej przy minimalnych nakładach jest wręcz niemożliwe. Celem biegaczy podczas igrzysk w stolicy Chin było zdobycie doświadczenia poprzez ukończenie biegu maratońskiego.

Wydatki rządowe na rozwój sportu w kraju były tak małe, że Komitet Olimpijski musiał szukać zagranicznych sponsorów w celu uzyskania funduszy na wyjazd do Pekinu^[18].

Statystyki

sportowców: 2 (w jednej dyscyplinie sportu)

najmłodszy reprezentant: Augusto Soares^[19] (21 lat, 352 dni; ur. 22.08.1986^[20])

najstarszy reprezentant: Mariana Dias Ximenez^[21] (24 lata, 239 dni; ur. 13.12.1983^[20])

Chorążym ekipy była maratonka Mariana Dias Ximenez^[22]. Podczas ceremonii otwarcia timorska delegacja składająca się z sześciu osób (dwoje sportowców i czterech oficjeli) prezentowała się jako 48. wśród 204 krajowych delegacji olimpijskich.

Wyniki

lekkoatletyka

17 sierpnia 2008 roku Mariana Dias Ximenez stanęła na starcie maratonu kobiet razem z 80 innymi biegaczkami. Ximenez została sklasyfikowana na pięciu pierwszych pomiarach czasu (po przebiegnięciu 5, 10, 15, 20 km oraz po połowie dystansu), na których zawsze była ostatnia wśród biegnących zawodniczek (odpowiednio 80., 80., 80., 78. i 77.). Z trasy zeszła między 21. a 25. kilometrem jako piąta zawodniczka. Wygrała Rumunka Constantina Tomescu^[23].

Maraton mężczyzn z udziałem Augusto Soaresa odbył się 24 sierpnia 2008. Timorczyk nie rozpoczął biegu. Wygrał Kenijczyk Samuel Wanjiru^[24]

Podsumowanie

Jak zapowiadali Timorczycy przed startem, najważniejszy dla nich był sam występ na igrzyskach^[25].

Udział w Letnich Igrzyskach Paraolimpijskich 2008

Na Letnie Igrzyska Paraolimpijskie 2008 Timor Wschodni wysłał grupę jedenastu sportowców w czterech dyscyplinach sportowych: lekkoatletyce, tenisie stołowym, tenisie ziemnym na wózkach inwalidzkich oraz podnoszeniu ciężarów.

Najpoważniejszymi problemami utrudniającymi przygotowania niepełnosprawnym timorskim zawodnikom jest brak funduszy i specjalistycznego sprzętu dostosowanego do ich potrzeb, a także brak porozumienia pomiędzy krajowymi związkami sportowymi^[18].

Wyniki

lekkoatletyka

podnoszenie ciężarów

W zawodach w podnoszeniu ciężarów wystąpiło trzech sztangistów z Timoru Wschodniego. Ich trenerem jest Domingos Freitas^[18].

W kategorii kobiet poniżej 52 kg Lily Costa Silva spaliła wszystkie trzy próby (raz na 47,5 kg oraz dwukrotnie na 50 kg) i jako jedyna w stawce dziewięciu zawodniczek nie została sklasyfikowana^[26].

tenis stołowy

tenis ziemny na wózkach

W rywalizacji w tenisie ziemnym na wózkach inwalidzkich udział wziął 29-letni Domingos Sarmento Soares^[18].

Stroje

IO 2000	IO 2004

Przypisy