Tinto Brass

Tinto Brass

Prawdziwe imię i nazwisko	Giovanni Tinto Brass
Data i miejsce urodzenia	26 marca 1933 Mediolan
Zawód	reżyser, scenarzysta, montażysta, aktor
Współmałżonek	Carla Cipriani (1957–2006; jej śmierć)
Lata aktywności	od 1963
Strona internetowa

Giovanni „Tinto” Brass^[1] (ur. 26 marca 1933 w Mediolanie) – włoski reżyser, scenarzysta, montażysta i aktor^[2]. Jego imię zostało wykorzystane jako tytuł instrumentalnego utworu progresywno-rockowej grupy muzycznej Porcupine Tree z albumu Stupid Dream.

Życiorys

Wczesne lata

Giovanni Brass urodził się w niedzielę 26 marca 1933 roku, w rodzinie sławnego artysty Italico Brassa, który był jego dziadkiem. Italico nadał swojemu wnukowi przydomek "Tintoretto", z którego Giovanni stworzył swoje filmowe nazwisko Tinto Brass^[3]. Tinto odziedziczył po dziadku zdolności artystyczne, wolał jednak wykorzystać je w przemyśle filmowym.

W 1957 ukończył prawo w Padwie^[3], ale jego wielką pasją stało się kino. Dlatego przeniósł się do Paryża, by pracować jako archiwista w jednym z najbardziej prestiżowych i bogatych zbiorów filmowych na świecie – Cinémathèque Française^[4]. To w tym środowisku stykał się z rodzącą się nową falą i jej realistycznym, autorytatywnym i innowacyjnym duchem. Tutaj Brass rozpoczął pracę jako asystent reżysera Alberto Cavalcantiego i Jorisa Ivensa^[3]. Po powrocie do Włoch został asystentem Roberto Rossellini podczas realizacji filmu dokumentalnego India (India: Matri Bhumi, 1958) i dramatu wojennego Generał Della Rovere (Il generale Della Rovere, 1959) z Vittorio De Sicą, Ivo Garranim i Franco Interlenghim.

Twórczość

Rozpoczynając pracę we włoskim przemyśle filmowym Brass od razu zetknął się z tak sławnymi twórcami jak Federico Fellini. W 1963 roku wyreżyserował swój pierwszy film Kto pracuje, ten stracony – Na szczycie świata (Chi lavora è perduto (In capo al mondo)), niejasno autobiograficzną opowieść o młodym bezrobotnym anarchiście buntującym się przeciwko systemowi, w którym się potyka, jest blokowany przez cenzurę^[3], czyniąc prowokacyjne i niekonwencjonalne przesłanie polityczne i społeczne. W późniejszym okresie tworzył filmy awangardowe, takie jak film giallo Jestem tym, kim jestem (Col cuore in gola, 1966) z Jeanem-Louisem Trintignantem i Davidem Prowse, komedia Krzyk (L'urlo, 1968) z Gigi'm Proiettim^[5] czy sentymentalny dramat erotyczny Czarne na białym (Nerosubianco, 1969)^[6].

Vanessa Redgrave i Franco Nero zagrali w jego dwóch dramatach: Wyrzutek (Dropout, 1970) i Wakacje (La vacanza, 1971), który został nagrodzony na Festiwalu Filmowym w Wenecji. Następnie wyreżyserował Salon Kitty (1976) z Helmutem Bergerem, Ingrid Thulin, Johnem Irelandem, Johnem Steinerem i Bekimem Fehmiu. Sukces filmu spowodował, że reżyserem zainteresował się szef czasopisma „Penthouse” Bob Guccione^[7]. Zaproponował Brassowi wyreżyserowanie filmu na podstawie powieści Gore Vidala Kaligula z Malcolmem McDowellem. W 1979 roku twórca ukończył zdjęcia do filmu, ale poróżnił się z producentem. Powodem były sceny, które Guccione chciał wmontować. Brass przez cały czas odcinał się od Kaliguli. Jak na ironię, ten film został najbardziej znanym filmem reżysera.

W późniejszych latach wyspecjalizował się w reżyserii filmów erotycznych, m.in. zrealizował dramat Papryka (Paprika, 1991) z udziałem Debory Caprioglio i Stéphane Ferrary. Zasłynął z dobrego smaku i wyczucia, choć nie uniknął popadania w zwykłą pornografię. Pomimo kontrowersji uważany jest za estetę, twórcę wyrafinowanego i wzór dla wielu innych. Potrafił ukazać złożone, psychologiczne aspekty ludzkiego erotyzmu w sposób bardzo sugestywny, nie popadając w podejście akademickie i zachowując w swoich obrazach silne napięcie.

Nagrody i nominacje

Filmografia

• 1958 – Spatiodynamisme (reż. Tinto Brass i Nicolas Schoeffer)
• 1963 – Chi lavora è perduto (In capo al mondo)
• 1964 – Ça ira (Il fiume della rivolta)
• 1964 – Moja żona (La mia signora)
• 1964 – Latający spodek (Il disco volante)
• 1966 – Yankee
• 1967 – Col cuore in gola
• 1968 – L'urlo
• 1969 – Czarne na białym (Nerosubianco)
• 1970 – Drop-out
• 1971 – Wakacje (La Vacanza)
• 1971 – I Miss Sonia Henie (reż. Miloš Forman, Paul Morrissey, Henry Buck, Dušan Makavejev, Frederick Wisemanó, Tinto Brass, Karpo Aćimović-Godina, Mladomir 'Puriša' Đorđević) – krótkometrażowy^[2]
• 1976 – Salon Kitty
• 1979 – Kaligula (Caligola)
• 1980 – Action
• 1983 – Klucz (La Chiave)
• 1985 – Miranda
• 1987 – Capriccio
• 1988 – Snack Bar Budapest
• 1991 – Papryka (Paprika)
• 1992 – Così fan tutte
• 1994 – Mężczyzna, który patrzy (L'uomo che guarda)
• 1995 – Fermo posta Tinto Brass
• 1998 – Frywolna Lola (Monella)
• 2000 – Trasgredire
• 2002 – Senso '45
• 2003 – Zrób to dobrze! (Fallo!)
• 2005 – Monamour
• 2009 – Hotel Courbet^[2]

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Tinto Brass w bazie IMDb (ang.)
• Tinto Brass w bazie Filmweb