Tiomersal

Tiomersal
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C9H9HgNaO2S

Masa molowa

404,81 g/mol

Wygląd

lekki, żółtawobiały, krystaliczny proszek[1]

Identyfikacja
Numer CAS

54-64-8

PubChem

16682923

DrugBank

DB11590

Podobne związki
Podobne związki

etylortęć, dimetylortęć, kwas tiosalicylowy

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC

A03BA01, S01FA01

Stosowanie w ciąży

kategoria X

Tiomersalmetaloorganiczny związek chemiczny, sól sodowa kwasu etylortęciotiosalicylowego, odznaczający się znaczną toksycznością. Substancja konserwująca używana w starszych typach szczepionek, niektórych maściach i innych postaciach leku. Ponadto w recepturze aptecznej jako konserwant leków okulistycznych. Bardzo rzadko jako lek przeciwgrzybiczy w dermatologii.

Tiomersal szybko i dobrze wchłania się po podaniu. Jest metabolizowany do etylortęci i kwasu tiosalicylowego, które następnie podlegają dalszym przemianom (ważne znaczenie ma tworzenie kompleksu z cysteiną) i wydaleniu. Etylortęć, w przeciwieństwie do bardziej szkodliwej dimetylortęci, nie wykazuje skłonności do bioakumulacji w organizmie człowieka. Jony rtęciowe Hg2+
, powstałe w wyniku częściowego metabolizmu etylortęci, pozostają w organizmie znacznie dłużej; czas całkowitej eliminacji z organizmu wynosi ok. 120 dni[4][5]. W tym czasie jony te mogą być m.in. metylowane i podlegać innym przemianom w znacznie bardziej toksyczne związki, np. metylortęć[5].

W jednym z badań przeprowadzonych w Norwegii wykazano występowanie alergii na tiomersal u 1,9% populacji w testach płatkowych[6], natomiast w badaniu w Niemczech stwierdzono uczulenie kontaktowe wśród 6,6% badanej populacji[7]. Związek ten wzbudza kontrowersje z powodu podejrzeń o przyczynianie się do rozwoju autyzmu[8], jednak nie znajduje to potwierdzenia w żadnych badaniach naukowych[9][10].

Przypisy

  1. a b Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4.
  2. a b c d Merthiolate, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank [online], Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 492342 [dostęp 2017-10-15] (niem. • ang.).
  3. a b c d Tiomersal (nr T5125) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Polski. [dostęp 2017-10-15]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  4. T.W. Clarkson, The three modern faces of mercury, „Environmental Health Perspectives”, 110 (S-1), 2002, s. 11–23, DOI10.1289/ehp.02110s111, PMID11834460, PMCIDPMC1241144.
  5. a b T.W. Clarkson, L. Magos, The toxicology of mercury and its chemical compounds, „Critical Reviews in Toxicology”, 36 (8), 2006, s. 609–662, DOI10.1080/10408440600845619, PMID16973445.
  6. L.K. Dotterud, T. Smith-Sivertsen, Allergic contact sensitization in the general adult population: a population-based study from Northern Norway, „Contact Dermatitis”, 56 (1), 2007, s. 10–15, DOI10.1111/j.1600-0536.2007.00980.x, PMID17177703.
  7. W. Uter i inni, The prevalence of contact allergy differed between population-based and clinic-based data, „Journal of Clinical Epidemiology”, 57 (6), 2004, s. 627–632, DOI10.1016/j.jclinepi.2003.04.002, PMID15246132.
  8. S.D. Sugarman, Cases in vaccine court--legal battles over vaccines and autism, „The New England Journal of Medicine”, 357 (13), 2007, s. 1275–1277, DOI10.1056/NEJMp078168, PMID17898095.
  9. A. Doja, W. Roberts, Immunizations and autism: a review of the literature, „Canadian Journal of Neurological Sciences”, 33 (4), 2006, s. 341–346, PMID17168158.
  10. B. Taylor, Vaccines and the changing epidemiology of autism, „Child: Care, Health and Development”, 32 (5), 2006, s. 511–519, DOI10.1111/j.1365-2214.2006.00655.x, PMID16919130.

Star of life.svg Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Media użyte na tej stronie

GHS-pictogram-silhouete.svg
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for substances hazardous to human health.
GHS-pictogram-pollu.svg
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for environmentally hazardous substances
Star of life.svg

The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.

Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.
GHS-pictogram-silhouette.svg
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for substances hazardous to human health.
Thiomersal Structural Formulae.svg
Thiomersal_Structural_Formulae
GHS-pictogram-skull.svg
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for toxic substances