Tlaxcala (stan)
| stan | |||||
 | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Siedziba | |||||
| Data powstania | 9 grudnia 1857[1] | ||||
| Kod ISO 3166-2 | MX-TLA | ||||
| Gubernator | Marco Mena (PRI) | ||||
| Powierzchnia | 4016 km² | ||||
| Populacja • liczba ludności |
| ||||
| • gęstość | 241 os./km² | ||||
Położenie na mapie Meksyku | |||||
| Strona internetowa | |||||
Tlaxcala – stan w południowo-środkowym Meksyku. Graniczy ze stanami: Puebla (na północy, wschodzie i południu), México (na zachodzie) i Hidalgo (na północy i zachodzie) .
Podział administracyjny
Tlaxcala dzieli się na 60 gmin (hiszp. municipios).
Warunki geograficzne i klimatyczne
Ukształtowanie terenu
Przez stan przebiegają trzy pasma górskie: Tlaxco (na północy), Caldera nazywana też Huamantlą (południowy wschód) oraz wulkaniczne pasmo przy granicy z Pueblą (znajduje się tu wulkan Malinche, o wysokości 4,451 m). Oprócz tego na południe od Tlaxco Sierra znajdują się tereny równinne.
Rzeki
Większość rzek jest mała, z reguły wpadają one do Balsas. Największymi są: Zahuapan i Atoyac
Klimat
Klimat jest generalnie chłodny. Średnia roczna temperatura wynosi ok. 16 °C. Średnia roczna opadów w stolicy sięga 79 cm.
Rośliny i zwierzęta
Najczęściej spotykanymi drzewami są: jodła, sosna i dąb. Niektóre rejony są porośnięte przez niskopienne jałowce. Część dolin i równin zajmują pastwiska. Na faunę zwierzęcą składają się m.in.: zające, ryjówki, wiewiórki i oposy. Z ptaków tereny te zamieszkują: orły, jastrzębie i przepiórki.
Historia
Prehistoria
Pierwsze ślady obecności człowieka na tym terenie są datowane na 10 tys. lat p.n.e. Były to jednak jedynie grupy zbieracko-myśliwskie, które prowadziły wędrowny tryb życia. Pierwsze stałe osiedla należały do Indian Quinametin. Quinametin podlegali wpływom kultur Otomi i Teotihuacanu, później zostali podbici przez ludy Olmec-Xicalanca, które miały za przodków Majów. Olmec-Xicalanca stworzyli kilka ośrodków miejskich i pozostawili po sobie wiele przedmiotów o charakterze religijnym i z zakresu życia codziennego.
Tlaxcallanie
W X w. n.e. Indianie z kręgu kultur Toltecko-Cziczimeckich rozciągnęli swoje panowanie nad tym regionem. Ok. 1330 n.e. przybywają tu Tlaxcallanie, którzy podporządkowują sobie mniejsze grupy etniczne. W 1348 zakładają oni pierwszą stolicę swojego państwa – Tepectícpac. Pomiędzy 1418 i 1430 Tlaxcalanie udzielają wsparcia Nezahualcóyotlowi – królowi Texcoco, późniejszemu sojusznikowi Azteków. Ciągłe zagrożenie ze strony potężnego Imperium Azteckiego wymusiło na Tlaxcalanach stworzenie nowej organizacji swojej armii, która słynęła z waleczności. Hernán Cortés, który przybył ze swoją ekspedycją w 1519, wykorzystał wrogość Tlaxcalan w stosunku do Azteków i uczynił z nich swoich sojuszników. Po zniszczeniu Tenochtitlánu Tlaxcalanie towarzyszyli konkwistadorom w podboju innych części kraju i osiedlali się razem z nimi.
Po konkwiście
Przez większość XVI w. Hiszpanie szanowali porozumienie zawarte przez Cortesa ze starszyzną tlaxcalańską. Dzięki temu Indianie z tego terenu nie musieli płacić podatków, nie zabierano im także ziemi. Później zaczęło się to zmieniać na niekorzyść dla Indian, którzy wzniecali powstania przeciwko Hiszpanom w odpowiedzi na coraz to nowe obciążenia i niesprawiedliwość. W XVIII w. los tutejszej ludności był podobny do tego, jaki przypadł w udziale Indianom w innych częściach Meksyku. Oznaczało to eksploatację na polach i w kopalniach. Oprócz tego Kościół Rzymskokatolicki rozpoczął akcję intensywnej ewangelizacji.
Niepodległość
W czasie trwania walk o niepodległość (1810–1821) Tlaxcala pozostawała niepodzielnie w rękach rojalistów. Po uzyskaniu przez Meksyk niezależności od Hiszpanii w 1821 region został przyłączony do nowego państwa. W 1824 Tlaxcala uzyskała status stanu. Rozwój gospodarczy był hamowany przez brak stabilności politycznej i ciągłe walki o władzę pomiędzy stronnictwami liberałów i konserwatystów. Po ostatecznej wygranej liberałów i po objęciu urzędu prezydenta przez Benito Juareza w 1867 Tlaxcala staje się ośrodkiem handlowym i włókienniczym. Swoje lata świetności stan przeżywa za rządów Porfirio Diaza, co było możliwe dzięki rozbudowie infrastruktury kolejowej.
XX wiek
W czasie rewolucji meksykańskiej, która rozpoczęła się w 1910, dochodzi do kilku powstań chłopskich. Dopiero po uchwaleniu nowej konstytucji w 1917 sytuacja zaczyna się normalizować. Dalsze lata to okres pomyślnego rozwoju Tlaxcali, która staje się jedną z najgęściej zaludnionych części kraju.
Gospodarka
Poszczególne sektory gospodarki stanu, według ich udziału w PKB, kształtują się następująco: przemysł (28%), usługi (21%), handel (12%), transport (9%), finanse (16%), rolnictwo (8%), budownictwo (5%) i górnictwo (1%). Głównymi gałęziami przemysłu są: branża włókiennicza, chemiczna i farmaceutyczna. Zakłady tekstylne są zlokalizowane głównie w rejonie Santa Ana Chiauhtempan. Z innych sektorów można wymienić jeszcze: przemysł maszynowy, motoryzacyjny. Pewną rolę odgrywa też drobne rzemiosło.
Rolnictwo zaopatruje głównie miejscowych mieszkańców, ale nie ma dużego wpływu na całą gospodarkę stanu. Uprawia się m.in. kukurydzę, lucernę, jęczmień i pszenicę. Wyrabia się też słynny napój pulque. Hoduje się bydło, świnie i kozy.
Tlaxcala często cierpi ze względu na susze, dlatego dużą wagę przywiązuje się tu do gospodarki wodnej.
Turystyka
Stolica stanu, Tlaxcala de Xicohténcatl, jest często nazywana "czerwonym miastem", ze względu na kolor budynków. Na Pałacu Gubernatora znajdują się murale przedstawiające historię Tlaxcali. Oprócz tego jest tu wiele kościołów i muzeów, które są związane z przedkolonialnym Meksykiem.
Galeria
Gran Basamento
Huehues de Tlacuilohcan
Cascadas de Atlihuetzia
Terrenate
Capilla Campanario
Przypisy
- ↑ Historia de Tlaxcala. Información del Estado de Tlaxcala. [dostęp 2014-11-01]. (hiszp.).
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Friendly Boy David (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5
Panorámica de Terrenate, Tlaxcala
Autor: David S. Aguirre Palestina, Licencja: CC BY-SA 2.5
Capilla abierta y campanario del ex convento de San Francisco de Asís. Tlaxcala, México.
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Sachavir (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5
Cascadas de Atlihuetzia a un Costado del Hotel Calinda Tlaxcala, a medio camino entre apizaco y la capital Tlaxcala.
- Credits
- Foto propia Salvador Barrera Rodriguez.Septiembre del 2003.
Autor: Antuán, Licencja: CC BY-SA 4.0
Montaje creado a partir de siete imágenes en Wikimedia Commons:
.jpg){kind=link}
Ubicación del estado de Tlaxcala en la República Mexicana
Huehues de Tlacuilohcan.
Autor: Hajor, Licencja: CC-BY-SA-3.0
View across to the Gran Basamento, protected by its sheet-metal roof, which is the center of the Cacaxtla archeological site in Tlaxcala, Mexico.
El regio escudo que Carlos V y su señora madre, la reina doña Juana otorgó a la ciudad de Tlaxcala, está realizado en un fondo rojo del que resalta un castillo de oro con puertas y ventanas azules de tres torres, destacando en la intermedia un pabellón con un águila rampante que señorea sobre un campo color oro. En los extremos laterales sobresale una palmera verde; en el borde superior se encuentran las letras “I”, “K” y “F”. Las dos primeras corresponden a las iniciales de la pareja real Isabel de Portugal y Carlos V, mientras que la tercera alude al infante Felipe, heredero del trono. Entre los espacios de las iniciales destacan las dos coronas reales que corresponden a los monarcas citados. En el borde inferior se observa en el centro dos huesos amarillos cruzados a manera de aspas, y en los extremos dos calaveras, los ramos de palma verde simbolizan la gloria y grandeza de España y de Tlaxcala. [1]
El castillo simbolo de fortaleza, poder, grandeza y sabiduria. La bandera que tiene como imagen un aguila, que es la reina de las aves, la cual se encuentra ubicada en la torre mas alta del castillo simboliza la victoria, de las batallas ganadas, ademas el color del aguila da alusión al Sacro Imperio Romano Germánico. Las palmas simbolizan triunfo y gloria,el color es fé, amistad y libertad. los huesos que estan de forma cruzada y las calaberas, simbolizan la unión de los tlaxcaltecas, aun más allá de la muerte, unidos en la eternidad.
Aportacion: Maria Elena Flores Valerdi