Tlenek ołowiu(II)
| ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | ||||||||||||||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny | PbO | |||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Masa molowa | 223,20 g/mol | |||||||||||||||||||||||||||
| Wygląd | czerwony lub żółty proszek | |||||||||||||||||||||||||||
| Minerały | litargit, masykot | |||||||||||||||||||||||||||
| Identyfikacja | ||||||||||||||||||||||||||||
| Numer CAS | ||||||||||||||||||||||||||||
| PubChem | ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
| Podobne związki | ||||||||||||||||||||||||||||
| Podobne związki | ||||||||||||||||||||||||||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | ||||||||||||||||||||||||||||
Tlenek ołowiu(II), PbO – nieorganiczny związek chemiczny, tlenek ołowiu na II stopniu utlenienia.
Znane są dwie odmiany tlenku ołowiu[2][3][4]:
- α-PbO (litargit, glejta ołowiana), czerwony, układ tetragonalny, trwały poniżej 489 °C
- β-PbO (masykot, massicot), żółty, układ rombowy, trwały powyżej 489 °C
Otrzymywanie
Czerwoną odmianę tetragonalną można otrzymać przez wdmuchiwanie powietrza do roztopionego ołowiu, w temperaturze powyżej temperatury topnienia PbO, a następnie powolne ochłodzenie[5]:
- 2Pb + O2 → 2PbOtetr
Żółta odmiana rombowa powstaje jako produkt termicznego rozkładu azotanu lub węglanu ołowiu w temp. 300–350 °C. Nie następuje przejście w odmianę tetragonalną, gdyż szybkość przemiany w tej temperaturze jest zbyt niska[5]:
- 2Pb(NO3)2 → 2PbOromb + 4NO2↑ + O2↑
- PbCO3 → PbOromb + CO2↑
PbO wraz z Pb3O4 są produktami rozkładu termicznego ditlenku ołowiu, PbO2 (temp. >344 °C)[6].
Właściwości
Związek ten nie rozpuszcza się w wodzie, ma właściwości amfoteryczne i roztwarza się w kwasach i alkaliach[4]:
- PbO + 2H+ → Pb2+ + H2O
- PbO + 2OH− → [PbO2]2− + H2O
PbO dobrze rozpuszcza się w wodnych roztworach octanu ołowiu(II)[5]:
- PbO + Pb(CH3COO)2 + H2O → 2 Pb(CH3COO)OH
albo:
- PbO + Pb(CH3COO)2 + H2O → Pb(CH3COO)2·Pb(OH)2
Zastosowanie
Jest stosowany do produkcji szkła ołowiowego, jako surowiec barwiący do produkcji farb, a także do wyrobu kitu[3], oraz do otrzymywania innych związków chemicznych ołowiu.
Przypisy
- ↑ a b c d e Tlenek ołowiu(II) (nr 203610) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Polski. [dostęp 2022-09-18]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ CRC Handbook of Chemistry and Physics. Wyd. 83. Boca Raton: CRC Press, 2003, s. 4-36.
- ↑ a b ołowiu(II) tlenek, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2013-01-20].
- ↑ a b Encyklopedia techniki CHEMIA. Warszawa: WNT, 1965.
- ↑ a b c Adam Bielański: Podstawy chemii nieorganicznej. Wyd. 6. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 773, 782–783, 785. ISBN 978-83-01-16282-5.
- ↑ M. Baudler: Lead(II) oxide. W: Handbook of Preparative Inorganic Chemistry. Georg Brauer (red.). T. 1. New York • London: Academic Press, 1963, s. 758.
Media użyte na tej stronie
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for substances hazardous to human health.
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for hazardous substances
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for environmentally hazardous substances