Tołpyga pstra
| Hypophthalmichthys nobilis[1] | |||
| (Richardson, 1845) | |||
 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek | tołpyga pstra | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 brak danych | |||
Tołpyga pstra[3] (Hypophthalmichthys nobilis) – gatunek słodkowodnej ryby z rodziny karpiowatych (Cyprinidae). Poławiana gospodarczo.
Występowanie
Pochodzi z Chin, gdzie już od 2 tys. lat była hodowana w stawach. Gatunek introdukowany od 1949 w wielu krajach całego świata, również w Polsce (od 1965[4]). W kilku krajach, w tym w Stanach Zjednoczonych, uznana za gatunek inwazyjny. Ryba ciepłolubna, preferuje ciepłe wody w rzekach, jeziorach i kanałach, zwłaszcza podgrzewanych.
W listopadzie 2014 w Odrze we Wrocławiu złowiono osobnika o długości 122 cm[5], a kolejnego, o długości 120 cm, złowiono w grudniu 2015 r. w dolnośląskich stawach Jelcza-Laskowic[6].
Cechy morfologiczne
Dorasta do 1,12 metra długości i 45 kg masy ciała. Ciało wydłużone, silnie bocznie spłaszczone. Duży otwór gębowy bez wąsików. Jeden szereg zębów gardłowych. Jest większa i ma większą głowę niż tołpyga biała, a oczy położone niżej. Posiada również nierównomiernie rozłożone ciemne plamy na ciele. Ubarwienie złotawoszare.
Odżywianie
Tołpyga pstra żywi się początkowo fitoplanktonem, a w miarę rozwoju zaczyna pobierać również zooplankton oraz małe ryby.
Rozród
Dojrzewa płciowo w wieku 4–7 lat w zależności od rejonu występowania. Ikra jest pelagiczna. Jedna samica składa od 80 tys. do 600 tys. jaj. Jest rybą długowieczną. Krzyżuje się z karpiem, amurem białym i tołpygą białą. W Polsce nie rozmnaża się w warunkach naturalnych.
Znaczenie gospodarcze
Tołpyga pstra została introdukowana do zbiorników wodnych ze względu na swoje preferencje pokarmowe. Żywiąc się fitoplanktonem przyczynia się do zmniejszenia tempa zarastania zbiorników. Smaczne mięso i szybki przyrost masy ciała spowodowały, że gatunek hodowany jest obecnie w akwakulturach ponad 70 krajów świata.
Synonimy
Tołpyga pstra została opisana naukowo pod nazwą Leuciscus nobilis przez Johna Richardsona w 1845. Później była zaliczana do rodzaju Aristichthys Oshima, 1919.
Ochrona
Tołpyga pstra nie jest objęta w Polsce ochroną gatunkową.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Hypophthalmichthys nobilis, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ Hypophthalmichthys nobilis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973 (wyd. II 1976), seria: Mały słownik zoologiczny.
- ↑ A. Witkowski, J. Grabowska. The non-indigenous freshwater fishes of Poland: Threats for native ichthyofauna and consequence for fishery: A review. „Acta Ichthyologica et Piscatoria”. 42 (2), s. 77–87, 2012. DOI: 10.3750/AIP2011.42.2.01. (ang.).
- ↑ Marcin Kowalski: Tołpyga 122cm. Wędkarstwo Moja Pasja.
- ↑ Ależ ryba! Złowiona w stawie w Jelczu, Gazetawroclawska.pl [dostęp 2015-12-23].
Bibliografia
- Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2.
- Maria Brylińska: Ryby słodkowodne Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1986. ISBN 83-01-12286-2.
Media użyte na tej stronie
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Risotto, tołpyga i łosoś (od lewej).
Autor: Dezidor, Licencja: CC BY 3.0
Tolstolobec pestrý, délka 63 cm, váha 3,8 kg, samec