Tojeść gajowa

Tojeść gajowa
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządastropodobne
Rządwrzosowce
Rodzinapierwiosnkowate
Rodzajtojeść
Gatunektojeść gajowa
Nazwa systematyczna
Lysimachia nemorum L.
Sp. Pl. 1: 147. 1753

Tojeść gajowa (Lysimachia nemorum L.) – gatunek byliny z rodziny pierwiosnkowatych.

Rozmieszczenie geograficzne

Zasięg gatunku obejmuje Europę w strefie umiarkowanej i Azję Mniejszą, jest dość powszechna na obszarach górskich. We florze Polski występuje na stanowiskach naturalnych głównie na południu kraju, w Karpatach i Sudetach oraz na ich przedpolu, a ponadto często także na Pojezierzu Kaszubskim. W pozostałych regionach jest rzadka[3].

Morfologia

Pokrój
Roślina wieloletnia o długości pędów do 15-30 cm[4].
Łodyga
Łodygi płożące lub podnoszące się, nagie. Pod ziemią roślina posiada kłącze[3].
Liście
Jajowate lub jajowatosercowate o długości od 2 do 4 cm, zaostrzone na końcu, bez kropek, błyszczące[4].
Kwiaty
Złocistożółte, małe, wyrastające pojedynczo lub po kilka z kątów górnych liści na bardzo cienkich, nagich szypułkach, dłuższych od liści. Kielich głęboki podzielony na 5 lub 6 segmentów[3].
Owoce
Torebki zawierające liczne, płaskie i okrągłe nasiona[3].

Biologia i ekologia

Rozwój
Bylina, chamefit zielny — niskopączkowy. Kwitnie w okresie od maja do sierpnia[5]. Dobrze znosi mrozy. Rosnąc w cienistych lasach jest rzadko odwiedzana przez owady, dlatego często dochodzi do samozapylenia. Rozsiewana jest przez wiatr, który – potrząsając torebkami z nasionami – rozsiewa je.
Siedlisko
Rośnie w wilgotnych lasach i zaroślach oraz na ich skrajach, na glebach zasadowych, zasobnych, umiarkowanie wilgotnych. Preferuje stanowiska umiarkowanie zacienione, umiarkowanie chłodne warunki klimatyczne.
Fitosocjologia
W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny (Ch.) dla rzędu (O.) Fagetalia sylvaticae, grupy zespołów (GrAss.) (Cardaminenion). Gatunek wyróżniający (D.) dla grupy zespołów (GrAss.) łęgi podgórskie i górskie (Alnenion glutinoso-incanae)[6]. Gatunek subatlantycki. W Polsce kwitnie od maja do lipca[7].
Genetyka
Liczba chromosomów 2n = 16, 18, 28[5].
Lysimachia nemorum 02.jpg
Lysimachia nemorum kz2.jpg

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-27] (ang.).
  3. ↑ a b c d Bertram Münker: Kwiaty polne i leśne. Warszawa: Świat Książki, 1998, s. 136-137. ISBN 83-7129-756-4.
  4. ↑ a b Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
  5. ↑ a b Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  6. ↑ Matuszkiewicz Władysław. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, 2006. ​ISBN 83-01-14439-4​.
  7. ↑ Świat kwiatów.

Media użyte na tej stronie

Lysimachia nemorum kz.jpg
(c) I, Kenraiz, CC-BY-SA-3.0
Lysimachia nemorum in alder forest. Slawoborze, NW Poland.
Lysimachia nemorum 02.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Lysimachia nemorum (location: Poland, Bskid Wyspowy, Lubogoszcz)
Lysimachia nemorum kz2.jpg
Autor: Kenraiz, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Lysimachia nemorum near Połczyn, NW Poland