Toko żółtodzioby

Toko żółtodzioby
Tockus flavirostris[1]
(Rüppell, 1835)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

dzioborożcowe

Rodzina

dzioborożce

Rodzaj

Tockus

Gatunek

toko żółtodzioby

Synonimy
  • Buceros flavirostris Rüppell, 1835[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
Status iucn3.1 LC pl.svg
Zasięg występowania
Mapa występowania

Toko żółtodzioby[4] (Tockus flavirostris) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny dzioborożców (Bucerotidae). Występuje we wschodniej Afryce. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Systematyka

Dawniej niektórzy autorzy uznawali toko żółtodziobego i czerwonolicego (T. leucomelas) za jeden gatunek[2]. Nie wyróżnia się podgatunków[2][5].

Morfologia

Długość ciała 40 cm; masa ciała samic 170–191 g, samców 225–275 g[6]. Czarno-biały ptak o jaskrawożółtym, pokaźnym dziobie zagiętym ku dołowi.

Występowanie

Toko żółtodzioby występuje od Erytrei, Etiopii i Somalii po północną Tanzanię[5].

Ekologia

Biotop

Krzewy i skraje lasów.

Tryb życia

Żyje w parach lub stadach do 12 osobników. Prowadzi dzienny tryb życia, najaktywniejszy ranem i późnym popołudniem. Bardzo dobrze lata, ale dość słabo porusza się po ziemi.

Pożywienie

Toko żółtodzioby żywi się głównie owadami, ale zjada także owoce, małe gady i ssaki. Ofiarę połykają w całości, niestrawione części wypluwają.

Rozmnażanie

Toko żółtodzioby ma interesujący proces rozmnażania. Gdy samica ma znieść jaja, znajduje sobie dziuplę, wchodzi do niej i zamurowuje wejście mieszaniną błota i odchodów, zostawiając jedynie wąską szczelinę. Następnie znosi 2–3 jaja. Samica podczas wysiadywania jaj jest karmiona przez samca[6]. Po tym okresie samica rozbija osłonę i wyfruwa, po czym zaczyna pomagać samcowi w karmieniu piskląt. Okres inkubacji i pierzenia nieznany[6].

Toko żółtodzioby i ludzie

Toko żółtodzioby jest ptakiem przyjacielskim, łatwo oswajającym się i chętnym do zabawy. W wielu afrykańskich wioskach jest więc trzymany jako zwierzę domowe. W mitologii afrykańskiej ptaki te są symbolem wierności małżeńskiej.

Status

IUCN uznaje toko żółtodziobego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako zazwyczaj rzadki. Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy[3].

Przypisy

  1. ↑ Tockus flavirostris, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. ↑ a b c Eastern Yellow-billed Hornbill (Tockus flavirostris). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-03)]. (ang.).
  3. ↑ a b Tockus flavirostris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  4. ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Bucerotidae Rafinesque, 1815 - dzioborożce - Hornbills (wersja: 2015-10-31). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-05-12].
  5. ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Mousebirds, Cuckoo Roller, trogons, hoopoes, hornbills. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-05-12]. (ang.).
  6. ↑ a b c A.C. Kemp & P.F.D. Boesman: Eastern Yellow-billed Hornbill (Tockus flavirostris), version 1.0. W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.eybhor1.01. [dostęp 2020-05-12]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Status iucn3.1 LC pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Northern Yellow-billed Hornbill.jpg
Autor: Greg Hume, Licencja: CC BY-SA 3.0
Northern Yellow Hornbill, Tockus flavirostris, at the Cincinnati Zoo