Tom Waits

Tom Waits

Imię i nazwisko	Thomas Alan Waits
Data i miejsce urodzenia	7 grudnia 1949 Pomona
Instrumenty	organy, gitara, fortepian, fisharmonia
Gatunki	rock[1], blues, folk
Zawód	piosenkarz, kompozytor, aktor, autor tekstów
Strona internetowa

Thomas Alan Waits (ur. 7 grudnia 1949 w Pomona^[2]) – amerykański wokalista, kompozytor, instrumentalista, autor tekstów, poeta i aktor.

Życiorys

Choć twórczość Waitsa zaliczana jest przede wszystkim do rocka, to w jego muzyce krzyżują się wpływy jazzu, bluesa, folku, rock and rolla i tradycyjnego popu.

Tom Waits gra na instrumentach klawiszowych, gitarze, akordeonie oraz wielu niekonwencjonalnych instrumentach jak np. przypominający ksylofon chamberlin. Na początku kariery (głównie przed wydaniem albumu Swordfishtrombones w 1983 roku) śpiewał najczęściej przy akompaniamencie sekcji jazzowych. Później, wraz z rozwojem ogólnej koncepcji muzycznej, brzmienie jego utworów zaczęło być bardziej rockowo-eksperymentalne. O jego albumie Rain Dogs jeden z krytyków napisał, że „był on tym punktem ostatecznej przemiany Waitsa z ekscentrycznego piosenkarza w prawdziwie dziwnego piosenkarza”^[3].

Bardzo charakterystyczną cechą muzyki Waitsa jest jego niski głos. Śpiewa on swoje własne bardzo osobiste, melancholijne, gorzkie w wymowie, cyniczne, przesycone czarnym humorem poezje. Często są inspirowane literackimi dokonaniami przedstawicieli amerykańskiej literatury beat, zwłaszcza Jacka Kerouaca i Charlesa Bukowskiego. Sukcesy występów artysty charakteryzujące się kameralną teatralnością skłoniły Waitsa do spróbowania szczęścia w zawodzie aktora. Zagrał najczęściej epizodyczne, charakterystyczne role w kilku filmach, zyskując dobre recenzje krytyków. Tom Waits komponuje również muzykę filmową. Także niektóre z jego piosenek zostały wykorzystane w filmowych produkcjach. Współpracował m.in. z takimi reżyserami jak: Francis Ford Coppola, Jim Jarmusch, Robert Altman, Hector Babenco, Terry Gilliam.

Waits jest od 1980 roku żonaty z Kathleen Brennan (wcześniej był związany z Rickie Lee Jones). Ma troje dzieci: córkę Kellesimone i synów Caseya Xaviera i Sullivana.

Zawsze wolał nagrywać dla małych wytwórni. Gdy jakaś stawała się „zbyt duża”, przenosił się do innej. Nigdy nie wystąpił w reklamie, uważając że byłoby to poniżające dla artysty. Nie zgodził się też na wielokrotne próby użycia jego muzyki w jakiejkolwiek z nich. Ma za to na koncie kilka wygranych pozwów o nielegalne użycie jego muzyki w celach komercyjnych, m.in. z Frito Lay, Audi, Oplem.

W Polsce dotychczas wydano dwie biografie tego artysty (na rynku angielskim i amerykańskim jest ich kilka). Są to, wydana w Krakowie w 1995 roku, książka Patricka Huphiersa To fortepian jest pijany, nie ja... i pozycja Dzikie lata. Muzyka i mit Toma Waitsa napisana przez Jaya S. Jacobsa (Wydawnictwo Dolnośląskie 2007 r.).

Wiosną 2000 roku Tom Waits wystąpił w Polsce, w Sali Kongresowej.

Waits jest członkiem tajnego stowarzyszenia znanego jako Sons of Lee Marvin.

Dyskografia

Albumy

Kompilacje

• 1983 Anthology of Tom Waits (Elektra)
• 1986 Asylum Years
• 1991 The Early Years, Volume One
• 1993 The Early Years, Volume Two
• 1998 Beautiful Maladies: The Island Years
• 2001 Used Songs 1973-1980

Jako producent

• 1999 Extremely Cool Chucka E. Weissa
• 2001 Wicked Grin Johna Hammonda

Współpraca i jako sideman

• 1991 Sailing the Seas of Cheese, Primus: Waits śpiewa w utworze Tommy the Cat
• 1993 Jesus Blood Never Failed Me Yet, Gavin Bryars: Waits występuje gościnnie jako wokalista
• 1999 Antipop, Primus: Waits śpiewa i gra na melotronie w utworach Intro i Coattails of a Dead Man
• 2000 Helium, Tin Hat Trio: Waits występuje gościnnie w utworze Helium Reprise
• 2001 It's A Wonderful Life, Sparklehorse: Waits śpiewa w utworze „Dog Door”
• 2004 The Ride Los Lobos: Waits śpiewa w utworze „Kitate”
• 2004 The Late Great Daniel Johnston różni artyści: Waits śpiewa utwór Johnstona „King Kong”
• 2008? Such Unlikely Covers – Elvis Costello z Tomem Waitsem wykonują wspólnie 4 października 1986 w Los Angeles I Forgot More Than You'll Ever Know

Tribute albumy

• 1995 Temptation, Holly Cole
• 1995 Step Right Up, różni artyści
• 2000 New Coat of Paint, różni artyści
• 2001 Wicked Grin, John Hammond
• 2003 Piosenki Toma Waitsa, Kazik Staszewski
• 2004 Step Right Up: The Songs of Tom Waits, różni artyści
• 2008 Anywhere I Lay My Head, Scarlett Johansson
• 2008 Female Tribute to Tom Waits, różni artyści

Filmografia

• 1978 debiut filmowy jako 'Mumbles' w filmie Paradise Alley.
• 1982 ścieżka dźwiękowa do filmu Ten od serca (One from the Heart) Francisa Forda Coppoli. Nominacja do Oskara za najlepszy temat muzyczny.
• 1983
  • Buck Merrill w filmie Outsiderzy (The Outsiders).
  • Bennie w Rumble Fish.
• 1984
  • rola spetryfikowanego człowieka na karnawale w Chłopcu z marmuru (The Stone Boy).
  • Irving Stark w Cotton Club.
• 1986 główna rola Zacka w Poza prawem (Down by Law).
• 1987
  • Rudy The Kraut w Chwastach (Ironweed).
  • Al Silk w Candy Mountain.
• 1989
  • 'Punch & Judy Man' w Niedźwiedź: Miejska bajka (Bearskin: An Urban Fairytale).
  • główna rola Kenny’ego w Strach ma wielkie oczy (Cold Feet).
  • głos DJ-a radiowego w Mystery Train
  • kompozytor muzyki do filmu Morze miłości (Sea of Love)
• 1990 rola w filmie Dwóch Jake’ów (The Two Jakes).
• 1991
  • Wolf w Zabawa w Boga (At Play in the Fields of the Lord).
  • żebrak – weteran wojenny w filmie Fisher King.
  • napisał temat do filmu Noc na Ziemi (z Kathleen Brennan).
  • Monte w Przyjaciele w Queens (Queens Logic).
• 1992
  • kompozytor (z Kathleen Brennan) piosenek do filmu Serce Ameryki (American Heart).
  • R.M. Renfield w Drakuli.
• 1993
  • pojawił się w rozmowie z Iggy Popem w Coffee and Cigarettes: Somewhere In America.
  • Earl Piggott w Na skróty (Short Cuts).
• 1996
  • dwa utwory („The Fall of Troy” i „Walk Away” autorstwa Toma Waitsa i Kathleen Brennan) na ścieżce dźwiękowej do filmu Przed egzekucją (Dead Men Walking)^[4].
  • piosenka „Little Drop of Poison” (autorzy: Tom Waits i Kathleen Brennan) na w ścieżce dźwiękowej Koniec przemocy (The End of Violence)^[5].
• 1999 Superbohaterowie (Mystery Men) rola drugoplanowa
• 2004 kompozytor (z Kathleen Brennan) na ścieżce dźwiękowej do Shrek 2
• 2005 ksiądz-tułacz w filmie Domino
• 2005 utwór (” All The World is Green” autorstwa Toma Waitsa i Kathleen Brennan) na ścieżce dźwiękowej do filmu Życie ukryte w słowach (Vida secreta de las palabras, La)
• 2006 Kneller w filmie Tamten świat samobójców (Wristcutters: A Love Story)
• 2009 Mr. Nick (Szatan) w filmie Parnassus: Człowiek, który oszukał diabła (The Imaginarium of Doctor Parnassus)
• 2010 inżynier w filmie Księga ocalenia (The Book of Eli)
• 2012 Zachariah – seryjny morderca w filmie 7 psychopatów (7 Psychopaths)
• 2018 Waller w filmie Gentleman z rewolwerem (The Old Man & the Gun)
• 2018 – poszukiwacz złota w filmie Ballada o Busterze Scruggsie
• 2019 Truposze nie umierają jako Pustelnik Bob

Trasy koncertowe

• 1973 Closing Time
• 1974–1975 The Heart Of Saturday Night
• 1975–1976 Small Change
• 1977 Foreign Affairs
• 1978–1979 Blue Valentine
• 1980–1982 Heartattack and Vine
• 1985 Rain Dogs
• 1987 Big Time
• 1999 Get Behind The Mule Tour
• 2004 Real Gone Tour
• 2008 Glitter and Doom Tour

Przypisy

Linki zewnętrzne

• TomWaits.com – Oficjalna strona Toma Waitsa
• Tom Waits w bazie IMDb (ang.)
• Tom Waits w bazie Notable Names Database (ang.)
• Tom Waits w bazie Filmweb