Tomasz Vetulani

Tomasz Vetulani
Data i miejsce urodzenia

21 grudnia 1965
Kraków

Narodowość

polska

Alma Mater

Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie,
Królewska Akademia Sztuk Pięknych w Gandawie

Dziedzina sztuki

malarstwo,
rzeźba,
rysunek

Strona internetowa

Tomasz Vetulani[a] (ur. 21 grudnia 1965 w Krakowie[1]) – polski malarz, rzeźbiarz i rysownik.

W swojej twórczości zawiera zarówno odniesienia osobiste, jak i komentarze do bieżących spraw politycznych i społecznych. Posługuje się m.in. materiałami nieszlachetnymi, jak silikon i gąbka. Od 1991 mieszka i tworzy w Utrechcie w Holandii. Posiada podwójne obywatelstwo: polskie i holenderskie.

Życie i twórczość

Urodził się w Krakowie jako drugi syn Jerzego Vetulaniego i Marii Vetulani z domu Pająk, młodszy brat Marka. Został ochrzczony przez biskupa Karola Wojtyłę[2][3], który był przyjacielem jego rodziny.

Zdał maturę w V Liceum Ogólnokształcym im. Augusta Witkowskiego w Krakowie. W latach 1986–1991 studiował na Wydziale Malarstwa krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, gdzie uzyskał dyplom w pracowni Juliusza Joniaka[4][5]. Podczas studiów przez krótki czas współpracował z Tadeuszem Kantorem[6]. W 1990 wyjechał do Izraela, gdzie przez dwa semestry studiował na Uniwersytecie Hajfy[4]. W latach 1992–1993 dzięki stypendium Wspólnoty Flamandzkiej Belgii i Ministra Kultury Polski odbył studia na Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Gandawie[4][7].

Tomasz Vetulani debiutował w 1992 roku wystawą w Stawski Gallery w Krakowie. W 1994 otrzymał wyróżnienie na XXXI Ogólnopolskiej Wystawie Malarstwa Bielska Jesień[8], a w 2002 nominację do Nagrody im. Daniela Chodowieckiego na polski rysunek i grafikę. W 1991 wyjechał i osiedlił się w Holandii[3], gdzie obecnie mieszka i tworzy[1][6].

Jego prace były prezentowane na kilkudziesięciu wystawach indywidualnych i zbiorowych w Polsce, Holandii, Niemczech i Norwegii, m.in. w CSW Zamku Ujazdowskim w Warszawie, Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK, Galerii Bunkier Sztuki, Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, Biurze Wystaw Artystycznych w Bielsku-Białej, Galerii Sztuki Współczesnej w Opolu oraz w galeriach prywatnych. Od 2014 wystawia w Galerii Olympia w Krakowie[9][10][11][12][13][14].

W Utrechcie wykonał szereg realizacji publicznych, w tym: na moście nad kanałem pomiędzy ulicami Bleyenburgstraat i Huizingalaan, na osiedlu Zeeheldenbuurt(niderl.), balustradę Eendjesbrug (Most kaczki, 2014)[6][15][16][17][18]; w parku Voorveldse Polder(niderl.) rzeźbę De Stoel (Krzesło, 2018)[19][20]; oraz ponownie na osiedlu Zeeheldenbuurt, w sąsiedztwie pierwszej realizacji, kolejną balustradę Eendjesbrug (Most kaczki, 2021)[21][22].

Komentujący twórczość Tomasza Vetulaniego oceniali, że „artysta żongluje z łatwością i przekorą rozmaitymi środkami wyrazu oraz mediami”[12], „bawi się wyrwanymi z kontekstu rzeczywistości wizerunkami przedmiotów”[10] tworząc krytyczne prace o „mocnych konotacjach społecznych i politycznych”[12], „prześmiewczym i ironicznym charakterze”[23], w których patrzy na Polskę „z dużą obawą, (...) z perspektywy emigranta, z odmiennie ukształtowanej kulturowo i społecznie Holandii, która stała się jego nową ojczyzną”[23], a z drugiej strony kreuje „subtelne obrazy-obiekty”[12], z reguły przedstawiające postać kobiecą[4][24], w których „celowo odrzuca klasyczne piękno postaci na rzecz kruchości, ulotności czy po prostu większej wrażliwości na to, co zastane”[23].

W swoim malarstwie Tomasz Vetulani wykorzystuje farbę olejną, szkic, akwarelę, jak i materiały nieszlachetne jak silikon czy gąbkę[b][25]. Na deskach, płytach cynkowych oraz matrycach komputerowych tworzy cykle malarskie, które cechuje „stonowana, monochromatyczna kolorystyka” podkreślająca „melancholię i ulotność przedstawień”[4]. Tomasz Vetulani tworzy obiekty z przypominającego wosk białego kleju[12], taśmy klejącej oraz z wykorzystaniem odpadów, np. korków[4][26]. Do obrazów i obiektów włącza w formie kolażu archiwalne fotografie. Inspiruje się m.in. architekturą religijną oraz otaczającą przyrodą i krajobrazem holenderskim[27].

Ma troje dzieci[27]. Jest ateistą[3]. Przed wyborami samorządowymi w 2018 poparł kandydaturę Jacka Majchrowskiego na prezydenta Krakowa[28][29]. W 2020 wziął udział w protestach w sprawie aborcji po tzw. orzeczeniu Trybunału J. Przyłębskiej[3].

Wybrane wystawy

Fragment instalacji z wystawy Ręczna robota, prace powstałe w reakcji na sytuację polityczną w Polsce po wyborach parlamentarnych w 2015

Indywidualne

  • Moira, Utrecht, 1994;
  • Sluijmer & Van Leeuwen, Utrecht, 1996;
  • Hordaland Kunstsenter(norw.), Bergen, 1997;
  • Galleri Allmenningen, Bergen, 1999;
  • Galerie De Verrasing, Utrecht, 2000;
  • Expositieruimte Stichting 1/2, Rotterdam, 2001;
  • INTERDRUCK Schipper+Patitz, Lipsk, 2001;
  • Galerie Besselaar, Utrecht, 2003;
  • EM Galerie, Kollum, 2005;
  • Solo tentoonstelling Windesheim, Zwolle, 2009;
  • Rysunki z niskich krajów, Galeria Sztuki Współczesnej w Opolu (Galeria Aneks), 2011[5][30];
  • Galerie Niek Waterbolk, Utrecht, 2013;
  • Wizja lokalna, Galeria Olympia, Kraków, 2014[9][10];
  • (Re)search: schetsen en sculpturen, Museum Warsenhoeck(niderl.), Nieuwegein, 2017[31];
  • Zagrożenia nie ma. Barwa i broń, Galeria Olympia, Kraków, 2017[12][24].

Zbiorowe

Opracowano na podstawie materiału źródłowego[1]

Rodzina

Uwagi

  1. Właśc. Tomasz Jerzy Vetulani.
  2. Według Tomasza Vetulaniego gąbka to „łatwy, lekki materiał zawsze gotowy do użytku. Jej kolor i faktura spełniają moje wymagania estetyczne, fizycznie jest bardzo obecna w przestrzeni. Farba lub tusz są natychmiast wchłaniane w powierzchnię pianki, co sprawia, że korekty są prawie niemożliwe. Jest to materiał, który nadaje się do szybkiej, dynamicznej aplikacji i jest szczególnie przydatny do spontanicznego szkicowania farbą wyciskaną bezpośrednio z tubki. Fakt, że prace te nie mają wielkiej trwałości (gąbka nie jest bardzo trwałym materiałem) nie zniechęca mnie; przemijalność bardzo dobrze pasuje do charakteru pracy i w pewnym stopniu odzwierciedla moje postrzeganie sztuki”[25].
  3. Wykaz niekompletny.

Przypisy

  1. a b c Strona Tomasza Vetulaniego. [dostęp 2011-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  2. Agnieszka Kania. Jak uciekać, to do Niskich Krajów. „Gazeta Wyborcza Opole”, s. 7, 27 maja 2011. 
  3. a b c d Mira Suchodolska: Znać papieża to jest coś. Tomasz Vetulani o rodzinie, Krakowie, byciu artystą i "polwywaleniu". gazetaprawna.pl, 14 marca 2021. [dostęp 2021-03-15]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  4. a b c d e f Artyści z Krakowa. Generacja 1950–1969. Kraków: Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK, 2020, s. 248.
  5. a b Rysunki z Niskich Krajów Tomasza Vetulaniego w Galerii Aneks. tekturaopolska.pl. [dostęp 2011-06-29]. (pol.).
  6. a b c Katarzyna Szymańska-Borginon: Polski artysta w Holandii: Cały czas jest ciężko. Pogodziłem się z losem cichego życia. rmf24.pl, 3 maja 2015. [dostęp 2015-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  7. Tomasz Vetulani. artinfo.pl. [dostęp 2016-03-25]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  8. Edycja 1994. Biennale Malarstwa Bielska Jesień. [dostęp 2016-03-25].
  9. a b Jan Kawiorski: Wizja lokalna. Galeria Olympia, 5 września 2014. [dostęp 2020-12-23]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  10. a b c Łukasz Gazur: Poszukiwanie kształtów. dziennikpolski24.pl, 16 września 2014. [dostęp 2022-05-05]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  11. a b Olimpia Maciejewska: Ręczna robota. Galeria Olympia, 22 marca 2016. [dostęp 2020-12-23]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  12. a b c d e f Agnieszka Gołębiewska: Zagrożenia nie ma. Barwa i broń. Galeria Olympia, 24 października 2017. [dostęp 2018-10-03]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  13. a b Agnieszka Gołębiewska: Z kolan. Polska to marzenie. Galeria Olympia, 10 listopada 2018. [dostęp 2020-12-23]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  14. a b Kolekcja jesień 2019. Galeria Olympia, 16 listopada 2019. [dostęp 2020-12-23]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  15. Niet alle eendjes zwemmen in het water…. wijkkrantwittevrouwen.nl, 16 grudnia 2014. [dostęp 2018-10-03]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  16. Vervanging brugleuning Ezelsdijk. ezelsdijk.nl, 29 października 2014. [dostęp 2021-01-02]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  17. Opening Eendjesbrug 22 november. ezelsdijk.nl, 29 listopada 2014. [dostęp 2021-01-02]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  18. Eendjesbrug 2014. ezelsdijk.nl, Listopad 2014. [dostęp 2021-01-02]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  19. Gedichtenbank Voorveldsepolder. ezelsdijk.nl, 29 września 2018. [dostęp 2018-10-16]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  20. Kunststoel met vaart. wijkkrantwittevrouwen.nl, 4 listopada 2018. [dostęp 2018-11-09]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  21. Zeeheldenbuurt is Eendjesbrug rijker. ondernemersfondsutrecht.nl, 16 lipca 2021. [dostęp 2021-08-05]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  22. Eendjesbrug bij Bondsbureau. predikanten.nl, 22 lipca 2021. [dostęp 2021-08-05]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  23. a b c d Fred Gijbels: Multi-Kulti. Dom Norymberski, 25 września 2018. [dostęp 2018-10-03]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  24. a b Tomasz Vetulani / Zagrożenia nie ma. Galeria Olympia, 23 listopada 2017. [dostęp 2018-12-02].
  25. a b c W tym szczególnym momencie. Katalog wystawy. Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, 1998. [dostęp 2021-02-02]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  26. Trash prince uit de Voorveldsepolder. ezelsdijk.nl, 28 marca 2012. [dostęp 2021-01-02]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  27. a b Tomasz Vetulani o Holandii, niskim kraju. nto.pl, 5 czerwca 2011. [dostęp 2011-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  28. Piotr Ogórek: Wybory samorządowe 2018. Jacek Majchrowski opublikował listę znanych osób, które go popierają. Długa lista. gazetakrakowska.pl, 19 października 2018. [dostęp 2022-06-14]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  29. Wybory 2018. Długa lista znanych, które popierają Jacka Majchrowskiego. krakow.naszemiasto.pl, 19 października 2018. [dostęp 2022-06-14]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  30. "Rysunki z niskich krajów" w galerii Aneks. radio.opole.pl, 13 maja 2011. [dostęp 2021-01-02]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  31. Expositie Vetulani in Museum Warsenhoeck. pen.nl, 2 kwietnia 2017. [dostęp 2018-12-02].
  32. XXXI Ogólnopolska Wystawa Malarstwa Bielska Jesień 1994. zacheta.art.pl. [dostęp 2020-12-26]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  33. Krąg: "Natura i jej abstrakcje" - malarstwo. bwazg.pl. [dostęp 2021-02-02]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  34. XXXIII Ogólnopolska Wystawa Malarstwa Bielska Jesień 1997. zacheta.art.pl. [dostęp 2020-12-26]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  35. Poolse vice-ambassadeur opende tentoonstelling RAR. grootnissewaard.nl, 21 lutego 2016. [dostęp 2021-02-02]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  36. Artyści Polscy w Holandii - Spotkanie II / Ontmoeting II - Spijkenisse - otwarcie 13 lutego 2016. niedziela.nl, 11 lutego 2016. [dostęp 2021-02-02]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  37. 16 lat. Galeria Olympia, 4 czerwca 2015. [dostęp 2022-03-02]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  38. Betel. olympiagaleria.pl, 12 października 2018. [dostęp 2022-05-05]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  39. a b Galeria Olympia otwiera się na artystów wrzuconych z salonu. krakow.wyborcza.pl, 14 listopada 2019. [dostęp 2022-05-05].
  40. Joanna Barańska: Galeria Olympia. Polska dla każdego: rzeczywistość czy marzenie. krakow.wyborcza.pl, 9 listopada 2018. [dostęp 2022-05-05].
  41. Artyści z Krakowa. Generacja 1950–1969. MOCAK. [dostęp 2020-10-05]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  42. Nasza wystawa. Mokre obrazy. 21. Galeria Olympia, 19 marca 2021. [dostęp 2021-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (28 kwietnia 2021)].
  43. a b 150 lat VLO – Cykl wystaw „Sztuka na 5”. saip.pl, 27 maja 2022. [dostęp 2022-06-01]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  44. a b Wystawa Absolwenci – Architekci. arch.pk.edu.pl, 30 maja 2022. [dostęp 2022-06-01]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  45. Jolanta Drużyńska: Duch „piątki” na „Uczcie” w Zofia Weiss Gallery. radiokrakow.pl, 15 czerwca 2022. [dostęp 2022-06-23]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  46. Pomiędzy. manggha.pl, 2022. [dostęp 2022-06-20]. [zarchiwizowane z tego adresu].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Tomasz Vetulani Robota ręczna byVetulani.JPG
Autor: Franek Vetulani, Licencja: CC BY-SA 4.0
Fragment instalacji Tomasza Vetulaniego na wystawie Ręczna robota w Galerii Olympia w Krakowie.