Tomasz Wyżyński

Tomasz Wyżyński
Data i miejsce urodzenia

31 października 1958
Kielce

Alma Mater

Uniwersytet Warszawski (1982)

Dziedzina sztuki

przekład literacki, leksykografia

Tomasz Wyżyński (ur. 31 października 1958 w Kielcach[1]) – polski tłumacz literatury anglojęzycznej i leksykograf.

Absolwent VI Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Reytana w Warszawie (1977)[2] i Instytutu Anglistyki Uniwersytetu Warszawskiego (1982)[3]. Zadebiutował jako tłumacz w 1987 roku[4]. Od 1994 roku autor słowników angielsko-polskich i polsko-angielskich publikowanych w formie książkowej m.in. przez wydawnictwa Świat Książki, Klub dla Ciebie i Wydawnictwo WNT[3]. Oprócz tłumaczenia prozy literackiej przekładał na język polski wiersze Williama Butlera Yeatsa[5], a na język angielski polskie wiersze dla dzieci (w tym Lokomotywę Juliana Tuwima i W pamiętniku Zofii Bobrówny Juliusza Słowackiego)[6][7] oraz wiersze polskich poetów współczesnych[8].

Przełożył m.in. cykl dwunastu powieści historyczno-obyczajowych Dziedzictwo rodu Poldarków brytyjskiego pisarza Winstona Grahama[9]. Polski przekład powieści Światło, którego nie widać amerykańskiego autora Anthony’ego Doerra został nagrodzony tytułem Książki Roku 2015 portalu Lubimyczytać.pl w kategorii powieść historyczna[10].

Słowniki angielsko-polskie i polsko-angielskie

Słowniki tematyczne

  • 1994 – Angielsko-polski i polsko-angielski słownik biznesu (English-Polish and Polish-English Business Dictionary), Książka i Wiedza, ISBN 83-05-12671-4
  • 1995 – Słownik biznesu: angielsko-polski i polsko-angielski (Business Dictionary: English-Polish and Polish-English), Prószyński i S-ka, ISBN 83-85661-92-1
  • 2000 – Podręczny słownik idiomów angielskich (The Compact Dictionary of Idiomatic English), Świat Książki, ISBN 83-7227-362-6
  • 2013 – Angielsko-polski słownik biznesu z wymową, Polsko-angielski słownik biznesu z wymową, Wydawnictwo WNT, 2 tomy, ISBN 978-83-7926-026-3, ISBN 978-83-7926-031-7

Słowniki ogólne

  • 1999 – Podręczny słownik angielsko-polski (The Compact English-Polish Dictionary), Podręczny słownik polsko-angielski (The Compact Polish-English Dictionary), Świat Książki, 2 tomy, ISBN 83-7227-423-1, ISBN 83-7227-344-8; przedruk Wydawnictwo Horyzont, 2001, 1 tom, pod tytułem Słownik angielsko-polski i polsko-angielski, ISBN 83-7227-987-X
  • 2002 – Współczesny słownik angielsko-polski (The Contemporary English-Polish Dictionary), Współczesny słownik polsko-angielski (The Contemporary Polish-English Dictionary), Klub dla Ciebie, 2 tomy, ISBN 83-89076-76-4, ISBN 83-88729-91-8
  • 2004 – Nowy praktyczny słownik angielsko-polski i polsko-angielski (The New Practical English-Polish and Polish-English Dictionary), Świat Książki, 1 tom, ISBN 83-247-0266-0
  • 2008 – Wielki uniwersalny słownik angielsko-polski (The Great Universal English-Polish Dictionary), Wielki uniwersalny słownik polsko-angielski (The Great Universal Polish-English Dictionary), Klub dla Ciebie, 2 tomy, ISBN 978-83-7404-900-9, ISBN 978-83-7404-901-6; wznowienie Wydawnictwo WNT, 2013, ISBN 978-83-7926-114-7, ISBN 978-83-7926-115-4

Przekłady

  • 1989 – Sucha biała pora (André Brink), ISBN 83-207-1161-4
  • 1991 – Wszystkiemu do widzenia (Robert Graves), ISBN 83-05-12565-3
  • 1992 – Zima Helikonii (Brian Aldiss), ISBN 83-207-1381-1
  • 1992 – Dzień przed północą (Stephen Hunter), ISBN 83-900658-1-9
  • 1992 – Wstąpić do piekła (Jack Higgins), ISBN 83-900658-5-1
  • 1993 – Złota sieć (Alistair MacLean, Simon Gandolfi), ISBN 83-85855-14-9
  • 1993 – Solo (Jack Higgins), ISBN 83-85855-03-3
  • 1993 – Bezkresne morze (Alistair MacLean), ISBN 83-900658-9-4
  • 1994 – Spisek Akwitanii (Robert Ludlum), ISBN 83-207-1386-2
  • 1994 – Fachman (Bernard Malamud), ISBN 83-207-1369-2
  • 1994 – Miłosny lot (Lewis Nkosi), ISBN 83-85606-50-5
  • 1994 – Król Lew (wersja książkowa, ISBN 83-7129-093-4)
  • 1994 – Ambasador (André Brink), ISBN 83-07-02349-1
  • 1994 – Gra Geralda (Stephen King), ISBN 83-85855-33-5
  • 1995 – Saba (Jack Higgins), ISBN 83-85855-73-4
  • 1995 – Casper (Lisa Rojany), ISBN 83-7152-004-2
  • 1996 – Firma (John Grisham), ISBN 83-7129-228-7
  • 1998 – Czarownice (Roald Dahl), ISBN 83-7129-426-3
  • 1998 – Karol i fabryka czekolady (Roald Dahl), ISBN 83-87782-03-3[11]
  • 1998 – Wielka Szachownica (Zbigniew Brzeziński), ISBN 83-7227-198-4
  • 2000 – Żona magika (Brian Moore), ISBN 83-7227-195-X
  • 2000 – Synowie Bonapartego (Richard Howard), ISBN 83-7227-167-4
  • 2000 – Najeźdźcy Bonapartego (Richard Howard), ISBN 83-7227-536-X
  • 2001 – Generał cesarza (James Webb), ISBN 83-7227-630-7
  • 2001 – Podarunek (Danielle Steel), ISBN 83-7227-949-7
  • 2010 – Pamięć doskonała (Scott Bakker), ISBN 978-83-7659-539-9
  • 2013 – Czerwony smok (Thomas Harris), ISBN 978-83-7885-772-3
  • 2013 – Ikona (Frederick Forsyth), ISBN 978-83-7885-600-9
  • 2013 – Pięść Boga (Frederick Forsyth), ISBN 978-83-7885-638-2
  • 2013 – Kopalnia złota (Wilbur Smith), ISBN 978-83-7885-611-5
  • 2013 – Cień Dextera (Jeff Lindsay), ISBN 978-83-7885-697-9
  • 2013 – Koszmar na różowo (John D. MacDonald), ISBN 978-83-7885-666-5
  • 2014 – Demony Dextera (Jeff Lindsay), ISBN 978-83-7885-711-2
  • 2014 – Akta Odessy (Frederick Forsyth), ISBN 978-83-8125-714-5
  • 2014 – Baśnie braci Grimm dla dorosłych i młodzieży (Philip Pullman), ISBN 978-83-7985-652-7
  • 2015 – Pierwszych piętnaście żywotów Harry’ego Augusta (Claire North), ISBN 978-83-7943-792-4[12]
  • 2015 – W sieci (Thomas Pynchon), ISBN 978-83-7985-189-8
  • 2015 – Cierpienia Dextera (Jeff Lindsay), ISBN 978-83-7885-969-7
  • 2015 – Córka pszczelarza (Santa Montefiore), ISBN 978-83-8031-128-2
  • 2015 – Światło, którego nie widać (Anthony Doerr), ISBN 978-83-8015-202-1
  • 2015 – Przeżyć. Droga dziewczyny z Korei Północnej do wolności (Park Yeon-mi, Maryanne Vollers), ISBN 978-83-8015-246-5[13]
  • 2015 – Syn szpiega (Bryan Denson), ISBN 978-83-8015-056-0
  • 2016 – Dotyk (Claire North), ISBN 978-83-8031-404-7
  • 2016 – Tajemnice Amy Snow (Tracy Rees), ISBN 978-83-8015-265-6
  • 2016 – Dziewięć dni (Gilly Macmillan), ISBN 978-83-7943-933-1[14]
  • 2016 – Ross Poldark (Winston Graham), ISBN 978-83-8015-165-9
  • 2016 – Demelza (Winston Graham), ISBN 978-83-8015-167-3
  • 2016 – Jeremy Poldark (Winston Graham), ISBN 978-83-8015-169-7
  • 2016 – Warleggan (Winston Graham), ISBN 978-83-8015-460-5
  • 2017 – Perfekcyjna dziewczyna (Gilly Macmillan), ISBN 978-83-8031-557-0
  • 2017 – Czarny księżyc (Winston Graham), ISBN 978-83-8015-462-9[15]
  • 2017 – Cztery łabędzie (Winston Graham), ISBN 978-83-8015-464-3
  • 2017 – Fala gniewu (Winston Graham), ISBN 978-83-8015-466-7
  • 2018 – Florence Grace (Tracy Rees), ISBN 978-83-8015-945-7
  • 2018 – Przybysz z morza (Winston Graham), ISBN 978-83-8015-742-2
  • 2018 – Taniec młynarza (Winston Graham), ISBN 978-83-8015-744-6
  • 2018 – Puchar miłości (Winston Graham), ISBN 978-83-8015-746-0
  • 2018 – Pogięta szpada (Winston Graham), ISBN 978-83-8015-749-1
  • 2019 – Bella Poldark (Winston Graham), ISBN 978-83-8015-752-1[16]
  • 2019 – Moje lato w Tenby (Tracy Rees), ISBN 978-83-8015-947-1
  • 2019 – 84 000 (Claire North), ISBN 978-83-8139-008-8
  • 2019 – Dziecko znikąd (Christian White), ISBN 978-83-8015-928-0
  • 2020 – Umysł zabójcy (Mike Omer), ISBN 978-83-8139-225-9
  • 2020 – W ciemnościach (Mike Omer), ISBN 978-83-8139-477-2
  • 2020 – U schyłku dnia (Claire North), ISBN 978-83-8139-312-6
  • 2020 – Cordelia (Winston Graham), ISBN 978-83-8143-344-0
  • 2020 – Inni ludzie (C.J. Tudor), ISBN 978-83-8143-322-8
  • 2021 – Płonące dziewczyny (C.J. Tudor), ISBN 978-83-8143-663-2
  • 2021 – Światło głębin (Frances Hardinge), ISBN 978-83-8143-620-5
  • 2022 – W otchłani strachu (Alex Finlay), ISBN 978-83-8252-030-9
  • 2022 – Metropolis: największy wynalazek ludzkości (Ben Wilson), ISBN 978-83-8143-050-0
  • 2022 – Sprawa śmierci i życia (Irvin Yalom, Marilyn Yalom), ISBN 978-83-8252-022-4

Przypisy

  1. ↑ Esensjopedia, Tomasz Wyżyński: notka biograficzna, esensja.pl [dostęp 2021-03-18] [zarchiwizowane z adresu 2021-03-16].
  2. ↑ Wojciech Rylski, Absolwenci Reytana 1977, wne.uw.edu.pl [dostęp 2020-07-08] [zarchiwizowane z adresu 2010-04-23].
  3. ↑ a b Tomasz Wyżyński, „Wielki słownik idiomów angielskich”, wydanie elektroniczne, dział: „Informacje wydawcy o twórcach słownika”, Knurów: LexLand s.c., 2013 [zarchiwizowane z adresu 2020-08-19].
  4. ↑ Tomasz Wyżyński, [w:] encyklopediafantastyki.pl [online] [dostęp 2021-07-10]. [archiwum]
  5. ↑ William Butler Yeats: Wiersze wybrane. Wybór tekstów Wanda Rulewicz, Tomasz Wyżyński. Wrocław – Warszawa – Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1997, s. 17, 20, 47, 86, 87, 164, 167, 182, 218, 229, 230. ISBN 83-04-04370-X.
  6. ↑ The Flying Cow and Other Polish Verses for Children. Warszawa: Interperess Publishers, 1988, s. 12, 15, 18, 25, 28, 36, 56, 59, 60. ISBN 83-223-2267-4.
  7. ↑ Halina Gacowa: Bibliografia literatury polskiej. Nowy Korbut. Literatura Romantyzmu. Juliusz Słowacki. T. 11. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2000, s. 79. ISBN 83-04-04555-9. Opracowanie naukowe: Zofia Barciś, Język poezji w przekładzie i oryginale („Don't ask for poems”, „Niechaj mnie Zośka o wiersze nie prosi...”). Porównywanie przekładu z oryginałem wiersza Juliusza Słowackiego „W pamiętniku Zofii Bobrówny” w tłumaczeniu Tomasza Wyżyńskiego, „Warsztaty Polonistyczne”, 2001, nr 4, s. 46–50, ISSN 1230-6657.
  8. ↑ „Equivalencias 20: revista internacional de poesía. Antología de la poesía polaca contemporánea”, s. 33–35, 95–103, 107–117, 1990. Warszawa: Fundacja Kultury Polskiej. ISSN 0211-8181. 
  9. ↑ Wydawnictwo Czarna Owca, Dzisiaj premiera „Belli Poldark”, ostatniej część uwielbianej przez czytelników sagi Winstona Grahama „Dziedzictwo Rodu Poldarków”, Centrum Prasowe PAP, 30 stycznia 2019 [dostęp 2020-05-11] [zarchiwizowane z adresu 2020-05-24].
  10. ↑ Anthony Doerr, „Światło, którego nie widać”, lubimyczytac.pl [dostęp 2020-05-11] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-20].
  11. ↑ Przekład książki Karol i fabryka czekolady Roalda Dahla stał się tematem dwóch studiów translatorycznych: w pierwszym z nich, Communicative and semantic translation of „Charlie and the Chocolate Factory” by Roald Dahl (Joanna Czogała-Kiełboń, „Linguistica Silesiana”, Vol. 30, 2009, s. 213–222, ISSN 0208-4228), tłumaczenie Tomasza Wyżyńskiego porównano z przekładem Jerzego Łozińskiego, a w drugim, Humour and its functions in Wyżyński’s and Heydel’s translations of Roald Dahl’s „Charlie and the Chocolate Factory” (Agata Kochanek, praca magisterska, Uniwersytet Jagielloński, 2018), z tłumaczeniem Magdaleny Heydel.
  12. ↑ Nominacja do nagrody Książka Roku 2015 portalu Lubimyczytać.pl w kategorii science fiction, Claire North, „Pierwszych piętnaście żywotów Harry’ego Augusta”, lubimyczytac.pl [dostęp 2020-08-22] [zarchiwizowane z adresu 2018-12-02].
  13. ↑ Nominacja do nagrody Książka Roku 2015 portalu Lubimyczytać.pl w kategorii literatura faktu, Maryanne Vollers, Yeonmi Park, „Przeżyć. Droga dziewczyny z Korei Północnej do wolności”, lubimyczytac.pl [dostęp 2020-08-22] [zarchiwizowane z adresu 2018-02-10].
  14. ↑ Nominacja do nagrody Książka Roku 2016 portalu Lubimyczytać.pl w kategorii kryminał, sensacja, thriller, Gilly Macmillan, „Dziewięć dni”, lubimyczytac.pl [dostęp 2020-08-22] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-30].
  15. ↑ Nominacja do nagrody Książka Roku 2017 portalu Lubimyczytać.pl w kategorii powieść historyczna, Winston Graham, „Czarny księżyc”, lubimyczytac.pl [dostęp 2020-08-22] [zarchiwizowane z adresu 2018-11-19].
  16. ↑ Nominacja do nagrody Książka Roku 2019 portalu Lubimyczytać.pl w kategorii powieść historyczna, Winston Graham, „Bella Poldark”, lubimyczytac.pl [dostęp 2020-08-22] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-19].

Linki zewnętrzne