Tomb Raider: Legenda

Tomb Raider: Legenda (ang. Tomb Raider: Legend) – siódma gra z cyklu Tomb Raider, wydana w 2006 przez Eidos Interactive. Pierwsza gra z serii stworzona przez studio Crystal Dynamics, które przejęło schedę po Core Design.

Wersja na komputery osobiste, PlayStation 2, PlayStation 3, Xboksa i Xboksa 360 wydana została w Europie 7 kwietnia 2006^[1], a w Ameryce Północnej – cztery dni później^[2]. Północnoamerykańska edycja na PlayStation Portable zadebiutowała 20 czerwca 2006, wersje na GameCube’a, Gameboya Advance i DS w listopadzie 2006, a na telefony komórkowe w grudniu 2006. Od 31 maja 2007 pełną wersję gry można pobrać za darmo z GameTap^[3].

Rozgrywka

Akcja gry rozgrywa się na terenie Tiwanaku, Paraíso, Tokio, Ghany, Kazachstanu, Kornwalii i Himalajów. Podobnie jak w poprzednich grach z serii, gracz kieruje brytyjską archeolożką Larą Croft, która wykonuje szereg zadań logiczno-zręcznościowych oraz eliminuje przeciwników, używając szeregu broni palnych, w tym pary pistoletów^[4], karabinu maszynowego^[4], strzelby, granatnika, a także granatów^[5].

Rozgrywka nawiązuje do wydarzeń z pierwszych części serii^[6][7]. Została wzbogacona o elementy quick time event, będące formą interaktywnego przerywnika filmowego.

Twórcy ulepszyli sterowanie postacią. Bohaterka ponownie może poruszać się pojazdami (np. motorem), a jej ekwipunek wzbogacono o chwytak magnetyczny^[4], urządzenie komunikacyjne^[6] i latarkę^[4]. Wzbogacono też garderobę postaci o liczne zestawy ubrań. Zrezygnowano z paska wytrzymałości postaci, dzięki czemu Lara może przez dowolnie długi czas wisieć bądź wspinać się po krawędziach skalnych i platformach.

Producenci przywrócili do rozgrywki odliczanie czasu przechodzenia poszczególnych misji i odnajdywanie ukrytych skarbów, za co odblokowywane są różne bonusy, w tym np. szkice, kody do gry i dodatkowe ubrania dla postaci. Wprowadzili też drugą grywalną postać – Amandy Evert, która odblokowywana jest po zakończeniu rozgrywki^[8].

Opis fabuły

10-letnia Lara Croft przeżywa z matką katastrofę lotniczą, kiedy to ich prywatny samolot rozbija się na terenie Himalajów. Znajdują schron w ruinach starożytnej świątyni, w której Lara odkrywa obelisk z tkwiącym weń mieczem. Po jego dotknięciu aktywuje pradawny artefakt. Matka odsuwa córkę od ołtarza, po czym rozmawia z tajemniczym głosem z portalu. Po wyciągnięciu miecza z obelisku kobieta znika.

Kilkanaście lat później Lara udaje się do Boliwii, gdzie znajduje się przedinkaski ołtarz, podobny do obelisku, który widziała w dzieciństwie. Na miejscu spotyka amerykańskiego bogacza i poszukiwacza przygód Jamesa Rutlanda, który wspomina jej o Amandzie Evert, zmarłej przed laty przyjaciółce Lary^[9]. Po rozmowie mężczyzna każe swoim najemnikom zabić Larę, jednak jej udaje się pokonać przeciwników i zbadać ołtarz.

Lara spotyka się z przyjaciółką Anayą w peruwiańskim mieście Paraíso^[9]. Docierają do grobowca królowej Tiwanaku, gdzie przed laty podczas prac wykopaliskowych prowadzonych z Amandą i innymi znajomymi z uniwersytetu natrafiła na pradawne monstrum, które zabiło kilku studentów i które zniknęło w momencie, gdy Amanda dotknęła tajemniczego kamienia, czym spowodowała za to, że świątynia zaczęła się rozpadać^[9]; Amandzie nie udaje się uwolnić spod sterty głazów, a Lara nie potrafi jej pomóc, ostatecznie ucieka z grobowca w przekonaniu, że jej koleżanka zginęła^[9]. Po latach Croft odnajduje w świątyni but Amandy i odkrywa, że jej poszukiwania związane są z Excaliburem, mieczem z legend arturiańskich, który został podzielony na cztery części, a następnie umieszczone w różnych częściach świata.

Larze udaje się zlokalizować pierwszy fragment miecza, znajdujący się w posiadaniu Shōga Takamoto, szefa klanu yakuzy, który ukradł artefakt ze zbiorów tokijskiego Uniwersytetu Waseda. Lara wybiera się do Japonii, gdzie jej przyjaciel, Tōru Nishimura, aranżuje spotkanie z Takamotem. Ten odmawia negocjacji, po czym każe ochroniarzom zabić Larę, która rozpoczyna walkę z mafią w celu odnalezienia Takamota w jego penthousie. Dzięki fragmentowi Excalibura Takamoto otrzymał supermoce, Larze udaje się jednak go pokonać i odzyskać fragment. Następnie udaje się do Ghany, gdzie pracowali jej rodzice. Na miejscu zastaje Rutlanda, który posiada fragment miecza. Lara podąża za nim w głąb starożytnej świątyni, a gdy udaje jej się dopaść Rutlanda, ten opowiada jej o artefakcie zwanym Kluczem Ghalali, wierząc, że odnalazł go jej ojciec, a Lara jest teraz w jego posiadaniu. Bohaterka nie wie, o czym mówi Rutland, ten zaś, zirytowany i wspomagany przez swój fragment Excalibura, atakuje ją. Larze udaje się go zranić i zdobyć drugi fragment miecza.

Po wydostaniu się ze świątyni dowiaduje się od Zipa i Alistera, że Amanda w trakcie poszukiwań Klucza Ghalali wdarła się na teren posiadłości Croftów. Lara chce wrócić do Wielkiej Brytanii, mężczyźni przekonują ją jednak, aby udała się do Kazachstanu, gdzie zmierza również Amanda. Po dotarciu na miejsce odkrywa, że ludzie Rutlanda obstawili sowieckie laboratorium, w którym przed 50 laty prowadzono eksperymenty nad mieczem, jednak wskutek nieszczęśliwego wypadku zostało ono zamknięte przez KGB. Larze udaje się odnaleźć Amandę, która ma do niej żal o to, że pozostawiła ją w Paraíso. Amanda przeprowadza eksperyment nad fragmentem miecza, a po dotknięciu kamienia, którego przed laty znalazła w Peru, uwalnia demona odpowiedzialnego za śmierć przyjaciół Lary w Paraíso. Croft zabija monstrum i zdobywa trzeci fragment miecza.

Lara dociera do Kazachstanu, gdzie odkrywa tarczę, należącą prawdopodobnie do Lancelota. Dzięki wyrytej na niej mapie dociera do Kornwalii, gdzie rzekomo znajduje się prawdziwy grobowiec króla Artura, mieszczący się pod nieczynną atrakcją turystyczną. W podziemiach parku rozrywki odkrywa grobowiec króla i jego rycerzy. Dowiaduje się też, że trzech jego wojów (Percival, Galahad i Bors) zabrało ze sobą trzy fragmenty Excalibura, a ostatni – Bedivere – pozostawił przy zwłokach króla, mając nadzieję, że ten ożyje. Po pokonaniu węża morskiego, strzegącego grobowca i przybyłych na miejsce najemników, Lara wraca do swojej posiadłości, gdzie próbuje złożyć miecz. Przyglądając się odłamkom broni i znajdującym się w domu portretom, zdaje sobie sprawę, że poszukiwanym przez Amandę i Rutlanda Kluczem Ghalali jest broszka, którą przed laty matce Lary ofiarował jej ojciec. Croft wyrusza w Himalaje, mając nadzieję, że odnajdzie tam wrak samolotu, którym rozbiła się z matką, a także broszkę. Udaje jej się odnaleźć artefakt i ujść z życiem z wraku samolotu, który runął w przepaść. Dociera do znajdującej się w pobliżu świątyni, w której schroniła się z matką po katastrofie samolotu. Odnajduje pamiętany z dzieciństwa ołtarz i scala ze sobą cztery fragmenty miecza, który staje się potężną bronią o nadprzyrodzonej mocy.

Lara wraca do Boliwii i udaje się do ołtarza, gdzie czekają na nią Amanda i Rutland oraz ich najemnicy. Aby pozbyć się najemników, używa Excalibura, którym zabija Rutlanda. Lara ponownie próbuje się z nią pogodzić, zachęcając, aby razem użyły miecza. Amanda odmawia, po czym uwalnia nadprzyrodzony byt, który łączy się z nią, stając się jeszcze potężniejszy. Larze przy użyciu Excalibura udaje się go pokonać. Bohaterka umieszcza miecz w obelisku, by ponownie otworzyć portal i dowiedzieć się, co spotkało jej matkę. Odkrywa, że portal zakrzywia czasoprzestrzeń, przez co rozmawia ze swoją matką kilka lat wcześniej, w świątyni w Himalajach. Amanda, odzyskawszy przytomność, zmusza Larę do wyjęcia miecza z ołtarza, nim ten eksploduje. Matka Lary słyszy okrzyki i, lata wcześniej, wyciąga miecz, powodując, że boliwijski portal się rozpada. Lara jest wściekła na Amandę, którą obwinia za „zabójstwo” matki. Amanda jednak informuję Larę, że jej matka nie zginęła, a obecnie przebywa w Avalonie. Lara ogłusza Amandę, po czym kontaktuje się z Zipem i Alisterem, zlecając im przygotowania do następnych podróży.

Produkcja

Po krytycznym przyjęciu gry Tomb Raider: The Angel of Darkness, Eidos Interactive pozbawił dotychczasowych twórców praw do tworzenia kolejnych części serii, przekazując je studiu Crystal Dynamics. Do nowych twórców przyłączył się Toby Gard, pomysłodawca postaci Lary Croft i twórca gry Tomb Raider z 1996.

Na potrzeby gry zmieniono system sterowania klawiaturą i myszką. Gruntownie poprawiono oprawę graficzną, wykorzystującą m.in. shadery, bump mapping i HDR, dodatkowo wzbogaconą teksturami o wysokiej rozdzielczości. Zmieniono również wygląd głównej bohaterki – wygląda ona bardziej realistycznie^[6], a np. po wyjściu z wody jej ciało i ubrania są zauważalnie przemoczone. Gra powstała na silniku Havok, co pozwoliło na sporą interakcję bohaterki z otoczeniem, jak np. przesuwanie przez nią znajdowanych po drodze wybranych przedmiotów; bez interakcji z otoczeniem niemożliwe jest rozwiązanie większości zagadek logicznych.

Gra była projektowana z myślą o komputerach PC oraz konsolach PlayStation 2 i Xbox^[10]. Po sukcesie gry Lego Star Wars: The Video Game na konsoli Nintendo GameCube Eidos postanowił wydać Legendę również na tę platformę^[11] – była to pierwsza gra z serii, którą otrzymali posiadacze owych konsol^[12]. Legenda była również pierwszym Tomb Raiderem, który pojawił się na konsolach Microsoftu: Xboksie i Xboksie 360^[13].

Demo gry na PlayStation 2 w niektórych krajach dostępne było z Official PlayStation Magazine i 14. wydaniem serii Jampack. 31 marca 2006 udostępniono demo wersji na komputery osobiste, użytkownicy Xboksów 360 mogli pobrać je od 5 kwietnia za pomocą usługi Xbox Live Marketplace^[14]. Niedługo później pojawiło się również demo wersji na Nintendo DS, które można było pobrać dzięki DS Download Station. Fragment gry przedstawiono w maju 2005 podczas targów E3^[4].

Różnice między wersjami

W oryginalnej wersji na Xboksa nie znalazło się intro, o którym – według serwisu Xboxic – zapomniano, gdy wersję gry przeznaczoną na tę konsolę oddano do testów^[15]. Gdy zauważono pomyłkę, Eidos zdecydował, aby nie dodawać intra, ponieważ wiązałoby się to z koniecznością kolejnych testów, przez co gra mogłaby nie trafić na konsolę w odpowiednim terminie.

Wersja na PlayStation Portable wzbogacona została o dodatkowe materiały. Dodano tryb gry wieloosobowej, Tomb Trials oraz sześć dodatkowych krojów ubrań, niedostępnych w żadnej innej wersji Legendy. Tomb Trials to szereg zagadek i akrobacji, które należy wykonać w odpowiednim limicie czasowym, osadzonych w normalnych lokacjach z gry.

Na potrzeby GameCube’a gra została odpowiednio zmodyfikowana, aby zajmowała mniej przestrzeni dyskowej. Usunięto niektóre pliki video, odpowiednio przerobiono filtry itp., przez co gra działa i ładuje się trochę szybciej niż wersja na PlayStation 2.

Wersja na Gameboya Advance przedstawia tę samą historię i rozgrywa się w tych samych lokacjach, jest jednak skromniejsza. Rozmiary lokacji są znacznie mniejsze, większe znaczenie mają w niej elementy platformowe, dostępnych jest kilka dodatkowych minigier. Najważniejsze dla fabuły wydarzenia przedstawiono w formie komiksu. Ilość strojów Lary zredukowano do trzech – podstawowego, zimowego i sukni wyjściowej z Tokio.

Na Xboksie 360 i PC Legenda obsługuje efekty typowe dla produkcji nextgenowych. W wersji pecetowej ich obsługę można wyłączyć, graficznie przypomina wtedy wersję z PlayStation 2 i GameCube’a.

Najskromniej prezentuje się wersja przeznaczona na telefony komórkowe. Skrócono w niej fabułę, liczbę poziomów ograniczono do trzech (Tokio, Ghana, Anglia), powstałych na podstawie tych z wersji konsolowych, ograniczono również rozgrywkę. Dostępne są trzy tryby gry: corridor combat, room combat i platform exploration.

Udźwiękowienie

Ścieżka dźwiękowa

Legenda zawiera najdłuższą ścieżką dźwiękową z całej serii. Skomponowanie czteroipółgodzinnej ścieżki dźwiękowej zajęło dziewięć miesięcy, składają się na nią zarówno kompozycje z kinowej wersji, jak i napisane specjalnie na potrzeby gry.

Większą część ścieżki stanowią utwory alternatywne. Udźwiękowienie jest dość zróżnicowane, muzyka zmienia się w zależności od podejmowanych przez Larę akcji, podobnie jak w przypadku poprzednich gier. W niektórych kompozycjach wykorzystano niewielkie partie orkiestrowe przywodzące na myśl elektronikę, co również znane było już w poprzednich grach, jednak kompozytor muzyki do Legendy nie starał się odtworzyć atmosfery prawdziwej muzyki symfonicznej.

Motyw przewodni gry wykonywany jest na środkowowschodnim instrumencie zwanym duduk, stał się on „hymnem” gry, toteż twórcy wykorzystali go kilkakrotnie podczas rozgrywki. Jego linia melodyczna i słowa pochodzą z celtyckiego utworu ludowego Ailein duinn, pojawiają się w nim również wersy z Ave Maria.

Dubbing

• Lara Croft – Keeley Hawes^[16]
• Zip – Alex Désert
• Alister Fletcher – Greg Ellis
• Anaya Imanu – Melissa Lloyd
• Amanda Evert – Kath Soucie
• Kent – Alastair Duncan
• James W. Rutland Jr. – Rino Romano
• Winston Smith – Alan Shearman
• Shōgo Takamoto – Michael Hagiwara
• Tōru Nishimura – Paul Nakauchi
• lady Amelia Croft – Eve Karpf
• młoda Lara – Charlotte Asprey

Odbiór

Tomb Raider: Legenda była wysoko oceniana przez krytyków^[20], a średnia ocen wynosiła 81%^[21]. Recenzenci doceniali grafikę^[17] i warstwę dźwiękową^[17]. Zwracano uwagę na krótki czas rozgrywki, którą można zakończyć w ok. 7–8 godzin^[17]. Wśród wad gry wymienia się też arenowy charakter walk z bossami oraz szwankującą miejscami fizykę (np. spadające na ziemię z dużej wysokości ciało Lary nienaturalnie się wygina) i drobne nielogiczności (Lara bez problemu przesuwa kamienne bloki czy fragmenty nagrobków, a przy pomocy linki magnetycznej przyciąga dość ciężkie przedmioty, jak np. silnik samolotu).

Gra w Wielkiej Brytanii przez trzy tygodnie zajmowała pierwsze miejsce na liście najlepiej sprzedających się gier^[22]. Przez pierwsze pięć tygodni od premiery sprzedała się w nakładzie ponad 2,9 mln egzemplarzy. Do 2021 roku sprzedano ponad 6,4 milionów kopii gry.^[23]

Gra zdobyła tytuł najlepszej kontynuacji na Best and Worst Awards, była nominowana też do tytułu najlepszej gry na GameCube’a. Troels Folmann w 2006 otrzymał nagrodę BAFTA za najlepszą muzykę oryginalną^[24], nominowany był również do nagrody GANG w kategorii „ścieżka dźwiękowa roku”.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona serii (ang.)
• Oficjalna polska strona serii (pol.)