Tomb Raider (gra komputerowa 1996)

Tomb Raider

Logo gry
Producent	Core Design[1] Jeremy H. Smith[1] (producent wykonawczy)
Wydawca	Eidos Interactive
Dystrybutor	POL: Cenega[2]
Seria gier	Tomb Raider
Projektant	Toby Gard[1]
Artysta	Toby Gard[1] (główny artysta) Heather Gibson[1] Neal Boyd[1]
Główny programista	Paul Douglas[1] (główny programista) Jason Gosling[1] Gavin Rummery[1]
Scenarzysta	Vicky Arnold[1]
Kompozytor	Nathan McCree[1]
Data wydania	PlayStation 15 listopada 1996[3] MS-DOS 31 października 1996[4] PL: grudzień 1996[5]
Gatunek	przygodowa gra akcji[1]
Tryby gry	jednoosobowa[1]
Język	angielski
Wymagania sprzętowe
Platforma	PlayStation[3], MS-DOS[4]
Nośniki	CD (1)
Wymagania	Zobacz dział Produkcja
Kontrolery	klawiatura lub gamepad
Kontynuacja	Tomb Raider II (1997)

Tomb Raider – komputerowa przygodowa gra akcji stworzona przez studio Core Design i wydana w 1996 przez Eidos Interactive. Pierwsza gra z serii Tomb Raider.

Akcja gry toczy się w Peru, Grecji, Egipcie i na Atlantydzie. Lara Croft poszukuje artefaktu o nazwie Scion na zlecenie Jacqueline Natli z międzynarodowej korporacji Natla Technologies, która okazuje się mityczną władczynią Atlantydy, chcącą odzyskać dawną moc, by stworzyć armię mutantów i zdobyć władzę nad światem. Gracz kontroluje ruchy Lary Croft, rozwiązuje zagadki logiczne i eliminuje wrogów.

Gra została przychylnie przyjęta przez krytyków i graczy. Określana jest prekursorem gier akcji obserwowanych z perspektywy trzeciej osoby z widokiem na plecy głównej postaci^[6].

Fabuła

Jacqueline Natla z korporacji Natla Technologies^[2] zleca Larze Croft podróż do Ameryki Południowej celem odnalezienia mitycznej Gałęzi^[7] (ang. Scion^[8]), która ma znajdować się w grobowcu Qualopeca w podziemnym mieście Vilcabamba w Peru^[7][2][7]. W podróży archeolożce towarzyszy lokalny przewodnik o imieniu Carlos^[9]. Po dotarciu do grobowca mężczyzna ginie w ataku wilków^[9], dlatego Lara samodzielnie kontynuuje podróż^[10]. Dociera do grobowca ukrytego pod wodospadem spływającym Zaginioną Doliną^[7], gdzie zdobywa pierwszą część Gałęzi^[2].

Lara dowiaduje się, że została wplątana w intrygę przez Natlę^[2], która dzięki artefaktowi chce stworzyć armię mutantów, mającą pomóc jej zawładnąć światem^[11][12]. Croft zostaje napadnięta przez Larsona Conwaya, pomocnika Natli^[13]. Następnie udaje się do siedziby Natla Technologies^[11], gdzie odkrywa, że drugi fragment Gałęzi znajduje się w Grecji^[11]. W starożytnej świątyni św. Franciszka spotyka francuskiego archeologa Pierre’a DuPonta^[13], pomocnika Natli, który w grobowcu Tihocana znajduje drugą część amuletu^[14]. Po zabiciu mężczyzny Lara zabiera mu element Gałęzi^[14].

Trzecią część artefaktu Lara odnajduje w zaginionym mieście Khamoon w Egipcie^[13][15], gdzie zabija Larsona^[16]. Po zdobyciu amuletu zostaje zaatakowana i ograbiona przez pomocników Natli^[17], jednak udaje jej się uciec^[17]. By odzyskać Gałąź, udaje się do podziemnej Wielkiej Piramidy Atlantydy^[17]. Na miejscu dowiaduje się, że Natla jest jedną z władczyń mitycznej Atlantydy, która zdradziła pozostałych rządzących – Qualopeca i Tihocana, przeprowadzając badania genetyczne, mające pomóc jej w stworzeniu armii mutantów^[18]. Została za to uwięziona w kapsule^[11], która została otwarta tysiące lat później wskutek eksplozji nuklearnej w Los Alamos w Nowym Meksyku, gdzie odbywały się testy jądrowe^[19]. Podczas konfrontacji z Larą Natla zamienia się w potwora^[13][20]. Po wygranej walce Lara ucieka z rozpadającej się piramidy^[21].

Rozgrywka

Tomb Raider jest jednoosobową grą akcji obserwowaną z perspektywy trzeciej osoby z widokiem na plecy głównej postaci^[2]. Gracz musi rozegrać 15 misji, które odbywają się na czterech różnych lokacjach (Peru, Grecja, Egipt i Atlantyda). W trakcie zadań toczy walkę z różnymi rodzajami przeciwników^[2]: dzikimi zwierzętami, w tym wilkami, krokodylami^[22] i dinozaurami, a także z wrogo nastawionymi ludźmi^[2]. W grze istnieje wiele zagadek logicznych i elementów zręcznościowych znanych z platformówek^[2], w których trzeba wchodzić i schodzić po półkach skalnych, uciekać ze spadających platform czy chodzić po linach nad przepaścią.

Poza główną rozgrywką gracz ma możliwość znajdowania odkrytych skarbów^[2].

Produkcja

Pomysłodawcą gry był animator Toby Gard, który chciał stworzyć komputerową rozgrywkę obserwowaną z perspektywy trzeciej osoby, w której gracz eksploruje starożytne grobowce^[23]. Inspiracją do stworzenia głównej bohaterki miała być młodsza siostra Garda, Frances^[23]. Początkowo twórcy rozważali też kierowanie postacią mężczyzny, jednak wycofali się z pomysłu, obawiając się ewentualnego pozwu o naruszenie praw autorskich od twórców postaci Indiany Jonesa^[23].

Pracę nad grą rozpoczęto w 1994 w biurze firmy Core Design przy Ashbourne Road w Derby^[23]. Twórcy skupili się na tworzeniu gry na PlayStation^[23]. Grę tworzyła sześcioosobowa grupa w składzie: Toby Gard, programiści Paul Douglas, Gavin Rummery i Jason Gosling oraz Neal Boyd i Heather Stevens, którzy zaprojektowali poziomy gry^[23]. Decyzją producenta, Eidos Interactive, gra miała mieć premierę przed świętami Bożego Narodzenia w 1996^[23]. Gra została wydana premierowo na Saturn, na półtora miesiąca przed udostępnieniem jej dla użytkowników komputerów osobistych i PlayStation, co wymusiło na programistach wcześniejsze zakończenie prac^[23]. Przed wydaniem gry rozważano kilka możliwych tytułów, w tym Lara Croft: Tomb Raider czy Lara Croft’s Adventures^[23]. Silnik użyty do produkcji gry pozwalał na użycie 230 wielokątów na samą bohaterkę^[24].

W 1996 gra została zareklamowana na targach Electronic Entertainment Expo, gdzie została przychylnie przyjęta przez graczy^[23]. W ramach promocji gry na European Computer Trade Show Eidos zatrudnił modelki (jedną z nich była Katie Price^[23]), które pojawiły się na wystawie, przebrane za tytułową bohaterkę^[23]. Gra na komputery osobiste i PlayStation trafiła do sprzedaży w listopadzie 1996^[3][4].

W czerwcu 2006 firma Eidos Interactive ogłosiła, że Crystal Dynamics tworzy odświeżoną wersję gry Tomb Raider z okazji 10-lecia od premiery. Tomb Raider: Anniversary został wydany w 2007^[25].

W 2017 grupa deweloperów niezależnych od Eidos uruchomiła projekt OpenLara, umożliwiający zagranie w Tomb Raidera w przeglądarce internetowej^[26]. Równolegle studio Realtech VR pracowało nad darmowym udostępnieniem zremasterowanej wersji gry na platformie Steam, jednak w marcu 2018 przerwało pracę^[27] na skutek decyzji producenta Square Enix, właściciela praw do gry, który nie udzielił deweloperom odpowiedniej zgody^[28].

Odbiór gry

Recenzje

Tomb Raider został przyjęty bardzo dobrze zarówno w prasie, jak i w Internecie^[30][22]. Oprócz samej rozgrywki, krytycy doceniali wygodne sterowanie^[22], wyróżniającą się oprawę graficzną gry, w tym szczegółową animację głównej bohaterki^[2], oraz ścieżkę dźwiękową skomponowaną przez Nathana McCree^[2].

Sprzedaż

Gra w dwa lata po premierze zapewniła producentom ponad 26 mln euro przychodu za sprzedaż w krajach Unii Europejskiej, za co w 1999 odebrali złotą płytę na festiwalu Milia w Cannes^[31]. Od czasu premiery gra sprzedała się w nakładzie 7,5 mln egzemplarzy^[23], zapewniając Eidos znaczny wzrost pozycji wśród wydawców gier komputerowych.

Odbiór w kulturze masowej

Po premierze gry postać Lary Croft zyskała ogromną popularność poza branżą gier komputerowych, pojawiając się w brytyjskich i amerykańskich reklamach^[32], gazetach codziennych i periodykach^[33][34][35].

W 1998 brytyjska organizacja Design Council uznała grę jednym z „Produktów Tysiąclecia”^[36].

Tomb Raider: Unfinished Business

W 1997 do wydano darmowy dodatek do gry – Tomb Raider: Unfinished Business^[37]. Poszerzał on podstawową wersję gry o cztery nowe misje, których akcja toczy się po powrocie Lary Croft na Atlantydę^[37], gdzie odkrywa istnienie upadłego miasta kosmitów^[37].

Przypisy