Tomtehuset

Tomtehuset

Róg Viktoriagatan i Vasagatan 11
Państwo	Szwecja
Miejscowość	Göteborg
Adres	Vasagatan 11 411 24 Göteborg
Architekt	Hans Hedlund, Yngve Rasmussen
Inwestor	Sven Adolf Hedlund
Rozpoczęcie budowy	1888
Ukończenie budowy	1890
Pierwszy właściciel	Sven Adolf Hedlund
Obecny właściciel	Bostadsbolaget
Położenie na mapie Göteborga Tomtehuset
Położenie na mapie Szwecji Tomtehuset
57°41′51,84″N 11°57′55,36″E/57,697733 11,965378

Tomtehuset (pol. Dom skrzatów) – zabytkowy dom w Göteborgu, usytuowany na rogu ulic Vasagatan i Viktoriagatan. Nazwa domu pochodzi od wizerunków skrzatów zdobiących fasady budynku (słowo tomte w języku szwedzkim znaczy skrzat).

Historia

Dom powstał w latach 1888–1890, na zlecenie szwedzkiego wydawcy gazet i radnego Göteborga, Svena Adolfa Hedlunda. Projekt wykonali Hans Hedlund (bratanek Svena Adolfa) oraz Yngve Rasmussen. Obaj architekci mieli w tamtym czasie kilka znanych projektów w swoim dorobku. Hedlund zaprojektował budynek biblioteki miejskiej oraz sądu, a Rasmussen kościół Vasakyrkan i budynek Kompanii Wschodnioindyjskiej. Do wykonania malowideł na fasadach Hedlund i Rasmussen zaangażowali brata Rasmussena, Thorvalda, który był malarzem. Słynął również z zabawnych widokówek, przedstawiających skrzaty.

Skrzaty na fasadach ukazane zostały podczas wykonywania różnych zajęć. Jeden siedzi i czyta gazetę, inny siedzi przy stole kreślarskim, a jeszcze inny fotografuje następnego krasnala dziewiętnastowiecznym aparatem fotograficznym. Oprócz skrzatów, na ścianach budynku widnieją smoki i wiewiórki.

Do domu, który został zaprojektowany tak, by wpadało do środka jak najwięcej światła, prowadzą wysokie schody z kutą poręczą. Na ścianie od strony Vasagatan znajduje się napis In Luce Mundus, co znaczy mniej więcej w świetle świata. Pod niektórymi malowidłami odnaleźć można inicjały autorów.

Sven Adolf Hedlund zamieszkiwał dom od strony Viktoriagatan. W drugiej części mieściło się atelier fotograficzne Dahöf&Hedlund, w którym pracował syn właściciela, Torsten.

Obecnie

Tomtehuset od 1981 r. należy do gminnej agencji nieruchomości^[1]. W budynku mieszczą się mieszkania oraz kawiarnia i snack bar.

Budynek znajduje się w Szwedzkim Rejestrze Zabytków oraz na liście szwedzkiego dziedzictwa kultury^[2].

Przypisy

Bibliografia

• Bengt A. Öhnander: Göteborg berättar. Göteborg: Tre Böcker, 1992, s. 95–97. ISBN 91-7029-010-5. (szw.)