Tone Pavček

Tone Pavček (2010)

Tone Pavček (ur. 29 września 1928 w Šentjuriju, zm. 21 października 2011 tamże) – słoweński poeta, tłumacz i eseista okresu powojennego.

Życiorys

Pierwszą klasę szkoły podstawowej skończył w Mirnej Peči, później natomiast przeniesiono go do Lublany. W Lublanie ukończył gimnazjum i studia prawnicze. W czasie wojny dwa lata przebywał rodzinnym domu. Maturę zdał w 1948 roku. Po maturze napisał swój pierwszy wiersz. Studia ukończył w 1954 roku na Wydziale Prawa w Lublanie.

Do roku 1972 Pavček pracował jako redaktor i dziennikarz w słoweńskiej telewizji RTV Slovenija. W latach 1963–1967 był dyrektorem Młodzieńczego Teatru w Lublanie, w latach 1972–1990 – redaktorem odpowiedzialnym Wydawnictwa Cankara, a w latach 1979–1983 pełnił funkcję przewodniczącego Organizacji Słoweńskich Pisarzy (Društvo slovenskih pisateljev). W 1996 roku został ambasadorem dobrej woli UNICEF.

Nadal często bywa gościem licznych literackich wieczorów i różnych spotkań.

W roku 1953 wspólnie z Kajetanem Kovičem, Janezem Menartem i Cyrilem Zlobcem wydał Wiersze Czterech (Pesmi Štirih). W tomiku tym wyraża tęsknotę za prostym wiejskim światem, z którego sam pochodził.

Napisał ponad 20 dzieł da dzieci, wśród których największym zainteresowaniem cieszy się Juri Muri v Afriki (Juri Muri w Afryce)

Twórczość

Pavček należał do tzw. intymistow rozpoczynających epokę postmodernizmu. Większość jego wierszy ma budowę rymowaną albo połączoną z asonancą, ale jednocześnie jest wewnętrznie rytmicznie rozchwiana. Taki kształt jego poezji dopomógł mu w większym zainteresowaniu jego twórczością wśród dzieci i młodzieży co nadaje jej taką samą wartość co twórczość Frana Levstika czy Otona Župančiča. Jego wiersze dla dzieci są proste, naiwne, pełne fantazji i humoru.

Jako eseista wydał w trzech częściach książkę Czas duszy, czas ciała(Čas duše, čas telesa)w latach 1994, 1997 i 2004. Jest to autobiograficzne dzieło, w którym poeta opowiada o swoich korzeniach, o dzieciństwie i dorastaniu, o szkole i swoim życiu w ogóle.

Dzieła

Tomiki poetyckie dla dorosłych

• Sanje živijo dalje, 1958
• Ujeti ocean, 1964
• Zapisi, 1972
• Iskanje sveta, 1973
• Poganske hvalnice, 1976
• Pesmi, 1978
• Dediščina,1983
• Goličava, 1988
• Temna zarja, 1996
• Dolenjske bližine, 1998
• Upočasnitve, 1998
• Darovi, 2005
• Ujedanke, 2006

Tomiki dla dzieci

• Trije bratje in zlata ptica, 1956
• Maček na dopustu, 1957
• Juri-Muri v Afriki
• Polž pred nebotičnikom, 1960
• Velesenzacija, 1961
• Vrtiljak
• Mokedaj
• Sončece v žepu, 1960
• Strašni lovec Bumbum, 1969
• Čenčarija, 1975
• Slon v žepu, 1979
• Prave (in neprave) pesmi, 1986
• Besede za sladkosnede, 1991
• Majhen dober dan, 1992
• Sonce in sončece, 1993
• Živalski ringaraja, 1994
• Majnice, fulaste pesmi, 1996
• Deček gre za soncem, 1998
• S črko čez Krko, 2003

Dorobek tłumacza

Pavček pracował także jako tłumacz. Zajmował się przekładem rosyjskiej poezji XX w. Ważne w jego dorobku są także przekłady z języków: serbsko-chorwackiego, białoruskiego gruzińskiego i albańskiego. Tłumaczył także z innych języków słowiańskich, oprócz poezji dla dorosłych, także dla młodzieży. Jego poezja jest również tłumaczona na liczne języki, m.in.: język rosyjski serbski, czeski, chorwacki, gruziński i azerski.

Bibliografia

• Podstawowym źródłem jest słoweńska wersja tego hasła