Tony Richardson

Tony Richardson
ilustracja
Prawdziwe imię i nazwiskoCecil Antonio Richardson
Data i miejsce urodzenia5 czerwca 1928
Shipley
Data i miejsce śmierci14 listopada 1991
Los Angeles
Zawódreżyser, producent filmowy
WspółmałżonekVanessa Redgrave
(1962-1967; rozwód)
Lata aktywności1955-1990

Tony Richardson, właśc. Cecil Antonio Richardson[1][2] (ur. 5 czerwca 1928[3] w Shipley[4], zm. 14 listopada 1991[5] w Los Angeles[6]) – brytyjski reżyser teatralny i filmowy, scenarzysta, producent. Zdobywca Oscara za reżyserię Przygód Toma Jonesa (1963).

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się w Shipley w hrabstwie West Riding of Yorkshire jako syn Elsie Evans (z domu Campion) i Clarence'a Alberta Richardsona, chemika[7]. Był prefektem naczelnym w Ashville College w Harrogate i uczęszczał do Wadham College w Oksfordzie, gdzie uczyli się także Rupert Murdoch, Margaret Thatcher, Kenneth Tynan, Lindsay Anderson i Gavin Lambert. Był związany z Oxford University Dramatic Society i Experimental Theatre Club (ETC), a oprócz tego był krytykiem teatralnym dla magazynu uniwersyteckiego Isis. W jego produkcjach studenckich włączone Shirley Williams (jak Cordelia), John Schlesinger, Nigel Davenport i Robert Robinson[8].

Kariera

Richardson był najważniejszym przedstawicielem brytyjskiego nurtu młodych gniewnych w teatrze i kinie. W 1956 wystawił w Londynie sztukę Miłość i gniew Johna Osborne'a, sztandarowy utwór nurtu (w teatrze pracował od końca lat 40.). Wspólnie założyli wytwórnię Woodfall, w której powstały pierwsze filmy reżysera. W swych wczesnych dziełach ukazywał realia robotniczej Anglii, często w oparciu o utwory literackie swych rówieśników. Oprócz Miłości i gniewu zekranizował m.in. sztukę Shelagh Delaney Smak miodu oraz opowiadanie Samotność długodystansowca Alana Sillitoe.

W 1963 nakręcił swoje najgłośniejsze dzieło, komedię łotrzykowską Tom Jones z Albertem Finneyem w roli tytułowej. Zrealizowany na podstawie powieści osiemnastowiecznego pisarza Henry'ego Fieldinga ironiczny film zdobył cztery Oscary, dwie statuetki odebrał sam Richardson. Pierwszą za reżyserię, drugą dla najlepszego filmu roku – Richardson był także producentem Toma Jonesa.

Sukces filmu uczynił go sławnym po obu stronach Atlantyku i swój następny projekt – czarną komedię Nieodżałowani – zrealizował w Stanach Zjednoczonych. Od tego momentu dzielił czas między Stany a Wielką Brytanię. Najbardziej znane jego filmy z późniejszego okresu twórczości to Szarża lekkiej brygady (1968), Joseph Andrews (1977, ponownie na podstawie prozy Fieldinga), Na granicy (1982) i Hotel New Hampshire (1984). Przed śmiercią ukończył swoje ostatnie dzieło – Błękit nieba z Jessicą Lange, jednak na skutek bankructwa wytwórni Orion film na ekrany wszedł dopiero w 1994.

Życie prywatne

29 kwietnia 1962 ożenił się z aktorką Vanessą Redgrave, z którą miał dwie córki: Natashę (ur. 11 maja 1963, zm. 18 marca 2009) i Joely (ur. 9 stycznia 1965). 28 kwietnia 1967 doszło do rozwodu. Zostawił Redgrave przez aktorkę Jeanne Moreau, z którą był w związku w latach 1967-91[9]. W latach 1972-73 związał się z Grizeldą Grimond, która była sekretarką jego partnera biznesowego – Oscara Lewensteina i córką brytyjskiego polityka Jo Grimonda. Grizelda urodziła mu córkę, Katharine (ur. 8 stycznia 1973)[10].

Gdy dowiedział się, że jest nieuleczalnie chory, oznajmił publicznie, iż jest osobą biseksualną[11][12]. Zmarł 14 listopada 1991 w Los Angeles na AIDS[13] w wieku 63 lat[14][15].

Filmografia

Przypisy

  1. ↑ Tony Richardson (ang.). Listal. [dostęp 2016-09-02].
  2. ↑ Tony Richardson – Regizor (rum.). CineMagia.ro. [dostęp 2016-09-02].
  3. ↑ Tony Richardson (niem.). FILMSTARTS.de. [dostęp 2016-09-02].
  4. ↑ Tony Richardson (ang.). Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-09-02].
  5. ↑ Tony Richardson (hiszp.). SensaCine.com. [dostęp 2016-09-02].
  6. ↑ Tony Richardson (wł.). MYmovies. [dostęp 2016-09-02].
  7. ↑ Clarence Albert Richardson (deceased) – Genealogy (ang.). Geni. [dostęp 2016-09-02].
  8. ↑ Adler, Tim (2012), The House of Redgrave, London: Aurum. ISBN 978-1-84513-623-9
  9. ↑ Who is Tony Richardson dating? (ang.). FamousFix. [dostęp 2016-09-02].
  10. ↑ Richardson, Tony (1993), Long Distance Runner – A memoir, London: Faber & Faber. ISBN 0-571-16852-3
  11. ↑ Cursed legacy of Vanessa Redgrave (ang.). Daily Mail Online. [dostęp 2016-09-02].
  12. ↑ John Heilpern, John Osborne: A Patriot for Us, London: wyd. Chatto & Windus, 2006, s. 142, ISBN 978-0-7011-6780-6, OCLC 63398525.
  13. ↑ Tony Richardson (1928-1991) (ang.). Find a Grave. [dostęp 2016-09-02].
  14. ↑ Famous women who unknowingly dated gay men (ang.). Nicki Swift. [dostęp 2016-09-02].
  15. ↑ Joely Richardson breaks silence over family scandal claims (ang.). The Telegraph. [dostęp 2016-09-02].

Linki zewnętrzne

Filmy w reżyserii Tony’ego Richardsona
Lata 50.
Lata 60.
Lata 70.
Lata 80.
Lata 90.
Nagroda Akademii Filmowej za najlepszą reżyserię
1928–1940
1941–1960
1961–1980
1981–2000
2001–2020
Nagroda Stowarzyszenia Nowojorskich Krytyków Filmowych dla najlepszego reżysera

Media użyte na tej stronie

Tony Richardson by Reginald Gray.jpg
drawing commissioned by The New York Times