Toporowa Cyrla
| Dzielnica Zakopanego | |
 Widok z Wielkiego Kopieńca | |
| Państwo |  Polska |
|---|---|
| Województwo |  małopolskie |
| Powiat | tatrzański |
| Miasto | Zakopane |
| SIMC | 0964330 |
| Wysokość | 989 m n.p.m. |
Położenie na mapie Zakopanego  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu tatrzańskiego  | |
 49°17′27″N 20°00′53″E/49,290775 20,014686 | |
Portal  Polska | |
Toporowa Cyrla[1][2], Toporowa Cyrhla[3][4][5] – najwyżej położona część Zakopanego, znajdująca się na równi, na wysokości 950–1040 m n.p.m.[6] przy drodze Oswalda Balzera z Zakopanego do Morskiego Oka, w odległości 2,4 km od Jaszczurówki[7].
Charakterystyka
Dawniej było to niewielka osada z polanami, pastwiskami i łąkami, słynące z masowo zakwitającego wiosną szafrana spiskiego (popularnie nazywanego krokusem). W wyniku wykopywania, zrywania, zaorywania oraz postępującej zabudowy, krokusy zostały znacznie wyniszczone[3].
Znajduje się tutaj restauracja „7 Kotów”, w której często popijał kawę m.in. Jarosław Iwaszkiewicz i Karol Szymanowski, liczne pensjonaty z miejscami noclegowymi, dom wczasowy „Cyrhla”, kościół pw. Miłosierdzia Bożego w Zakopanem-Cyrhli i dom zakonny księży marianów, a w pobliżu wyciąg narciarski[6]. Jest tu zlokalizowany końcowy przystanek Cyrhla autobusu miejskiego linii nr 11[8].
Nazwa Toporowa Cyrhla pochodzi od góralskiego nazwiska Topór i początkowo dotyczyła tylko obszaru po południowej stronie drogi, później rozciągnięta została na cały obszar, również po północnej stronie drogi[3]. Słowo cyrhla pochodzi od dawnego sposobu otrzymywania polan przez tak zwane cyrhlenie. Granice osady, wówczas nazywanej Cyrhlą lub Milanówką określał już dokument z roku 1632, jednak jeszcze w 1878 r. obszar ten nie był ani zamieszkany, ani uprawiany[6].
W Toporowej Cyrli występują dobre widoki na Tatry i Rów Podtatrzański, wychodzą też stąd dwa szlaki turystyczne. W Capowskim Lesie występują bardzo rzadkie w Polsce gatunki rośliny – tojad Kotuli i widlicz Isslera[9].
Szlaki turystyczne
– czerwony z Toporowej Cyrhli przez Psią Trawkę, Waksmundzką Polanę i Wodogrzmoty Mickiewicza do Morskiego Oka. Czas przejścia na Psią Trawkę: 1:10 h, z powrotem 1 h
– zielony z Toporowej Cyrhli przez Wielki Kopieniec i Dolinę Olczyską do Jaszczurówki. Szlak prowadzi przez szczyt. Czas przejścia na szczyt Kopieńca: 1:10 h, ↓ 1 h[10]
Przypisy
- ↑ Główny Urząd Statystyczny, eteryt.stat.gov.pl [dostęp 2019-03-09].
- ↑ Obwieszczenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 4 sierpnia 2015 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części, s. 2242 Dz.U. z 2015 r. poz. 1636
- ↑ a b c Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wyd. Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
- ↑ Toporowa Cyrhla, Wielki słownik ortograficzny PWN [dostęp 2019-04-01].
- ↑ Toporowa Cyrhla, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2019-04-01].
- ↑ a b c Józef Nyka: Tatry polskie. Przewodnik. Wyd. XIII. Latchorzew: Wyd. Trawers, 2003. ISBN 83-915859-1-3.
- ↑ Tatry polskie. Mapa turystyczna 1:20 000. Piwniczna: Agencja Wyd. „WiT” s.c., 2006. ISBN 83-89580-00-4.
- ↑ Przystanek Cyrhla. www.zakopane.pl. [dostęp 2019-04-01].
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
- ↑ Tatry. Zakopane i okolice. Mapa w skali 1:27 000. Warszawa: ExpressMap Polska, 2005. ISBN 83-88112-35-X.
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.59 N
- S: 49.07 N
- W: 18.92 E
- E: 21.55 E
Czerwony szlak turystyczny.
Zielony szlak turystyczny.
Autor:
Autor: ŁukaszWu, Licencja: CC BY-SA 3.0
Toporowa Cyrhla, widok z Wielkiego Kopieńca.