Torfowiec kończysty

Torfowiec kończysty
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	mchy
Klasa	torfowce
Rząd	torfowce
Rodzina	torfowcowate
Rodzaj	torfowiec
Gatunek	torfowiec kończysty
	Nazwa systematyczna
	Sphagnum fallax (Klinggr.) Klinggr.; Schriften Naturf. Ges. Danzig Ser. 2, 5 (1): 209, 1881
Synonimy
	Sphagnum recurvum auct. non P.Beauv.; S. apiculatum Lindb.; Sphagnum intermedium Hoffm.; Sphagnum pulchricoma C. Muell.;
	Sphagnum recurvum auct. non P.Beauv.; S. apiculatum Lindb.; Sphagnum intermedium Hoffm.; Sphagnum pulchricoma C. Muell.;

Torfowiec kończysty^[3], torfowiec odgięty (Sphagnum fallax (Klinggr.) Klinggr.) – gatunek mchu z rodziny torfowcowatych. Jeden z najczęściej występujących torfowców w Polsce. Jego zasięg obejmuje Europę, Azję i Amerykę Północną.

Morfologia

Główki

Liść łodyżkowy

Liść gałązkowy

Pokrój: Mech tworzy zbite, dywanowe darnie, barwy zielonej, białawej lub jasnobrązowej.
Budowa gametofitu: Łodyżki sztywne, długości do 20 cm. Liście łodygowe są równobocznie trójkątne, w nasadzie rozszerzone, o bokach długości 1 mm, na szczycie z ostrym kończykiem. Komórki wodne w tych liściach zwykle bez listewek. Liście gałązkowe są lancetowate i osiągają 2 mm długości przy 0,6 mm szerokości. Pory w komórkach wodnych znajdują się głównie w kątach stykających się komórek.
Budowa sporofitu: Puszki tworzą się dość często. Zarodniki są żółte, gładkie lub słabo brodawkowane.

Zmienność

W obrębie tego gatunku wyróżnianych było się szereg niższych taksonów, czasem podnoszonych do rangi gatunków. Obecnie według bazy danych ITIS podgatunki te i odmiany nie są uznawane i traktowane są jako synonimy odmiany typowej Sphagnum recurvum recurvum P. Beauv^[4].

Biologia i ekologia

Występuje głównie na torfowiskach przejściowych, gdzie tworzy zwykle zbite i rozległe darnie będąc głównym składnikiem mszaru torfowcowego, także w dolinkach i na okrajkach torfowisk wysokich oraz na brzegach dołów potorfowych i wokół zbiorników humitroficznych.
W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek wyróżniający dla zbiorowiska Eriophorum vaginatum-Sphagnum fallax^[5].
Zarodnikowanie w warunkach Polski odbywa w lipcu i sierpniu.

Zagrożenia i ochrona

Gatunek jest objęty w Polsce ochroną częściową od 2001 roku. Status ochronny utrzymany został w 2004 i 2014 roku (Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin)^[6]^[7]^[8].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
↑ B.B. Goffinet B.B., W.R.W.R. Buck W.R.W.R., Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2015-06-01] (ang.).
↑ Ryszard Ochyra, Jan Żarnowiec, Halina Bednarek-Ochyra: Census catalogue of Polish mosses. Kraków: Insitute of Botany of the Polish Academy of Sciences, 2003. 83-85444-84-X.
↑ Sphagnum recurvum, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2008-09-01] (ang.).
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 września 2001 r. w sprawie listy gatunków roślin rodzimych dziko występujących objętych ochroną gatunkową ścisłą częściową oraz zakazów właściwych dla tych gatunków i odstępstw od tych zakazów (Dz.U. z 2001 r. nr 106, poz. 1167).
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1764).
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2014 r. poz. 1409).

Bibliografia

Stanisław Kłosowski, Grzogorz Kłosowski: Rośliny wodne i bagienne. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2006. ISBN 978-83-7073-248-6.
Bronisław Szafran: Musci – Mchy. Flora słodkowodna Polski, tom 16. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1963.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).

[goffinet-2] B.B. Goffinet B.B., W.R.W.R. Buck W.R.W.R., Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2015-06-01] (ang.).

[ochyra-3] Ryszard Ochyra, Jan Żarnowiec, Halina Bednarek-Ochyra: Census catalogue of Polish mosses. Kraków: Insitute of Botany of the Polish Academy of Sciences, 2003. 83-85444-84-X.

[itis-4] Sphagnum recurvum, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2008-09-01] (ang.).

[matuszkiewicz-5] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[rozp2001-6] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 września 2001 r. w sprawie listy gatunków roślin rodzimych dziko występujących objętych ochroną gatunkową ścisłą częściową oraz zakazów właściwych dla tych gatunków i odstępstw od tych zakazów (Dz.U. z 2001 r. nr 106, poz. 1167).

[rozp2004-7] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1764).

[rozp2014-8] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2014 r. poz. 1409).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne