Torfowiec ostrolistny

Torfowiec ostrolistny
	; Kępka
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	mchy
Klasa	torfowce
Rząd	torfowce
Rodzina	torfowcowate
Rodzaj	torfowiec
Gatunek	torfowiec ostrolistny
	Nazwa systematyczna
	Sphagnum capillifolium (Ehrh.) Hedw.; Fund. Hist. Nat. Musc. Frond. 3: 86. 1782.
Synonimy
	Sphagnum acutifolium Ehrh.; Sphagnum nemoreum Scop.;
	Sphagnum acutifolium Ehrh.; Sphagnum nemoreum Scop.;

Torfowiec ostrolistny (Sphagnum capillifolium (Ehrh.) Hedw.) – gatunek mchu z rodziny torfowcowatych. Występuje w Eurazji, Ameryce Północnej i Południowej, w Polsce pospolity na obszarze całego kraju.

Pokrój

Morfologia

Pokrój: Mech tworzący zbite lub luźniejsze, zielone bądź żółte do czerwonych darnie.
Budowa gametofitu: Mech o niewielkiej, różowoczerwonej, sztywnej łodyżce dorastającej do kilkunastu centymetrów. Ma małe, półkuliste główki. Listki łodyżkowe wydłużone, trójkątne, z zaostrzonym końcem, długości 1–2 mm i szerokości 0,5–0,8 mm, ich komórki wodne z poprzecznymi listewkami. Listki gałązkowe lancetowate, na szczycie podwinięte, długości 1–1,5 mm i szerokości ok. 0,5 mm, ich komórki wodne z licznymi półksiężycowymi do okrągłych porami. Skupienia gametangiów jedno- bądź dwupienne.
Budowa sporofitu: Zarodniki żółte, gładkie bądź nieznacznie brodawkowate.

Ekologia i biologia

Występuje głównie na torfowiskach przejściowych i wysokich oraz ich obrzeżach, w miejscach nie zalewanych.
Torfowiec ten potrafi gromadzić wodę w ilości 14 razy większej niż sucha masa rośliny (dane dla ssp. rubellum), co nie stanowi szczególnie dużej ilości w porównaniu z niektórymi innymi torfowcami (torfowiec magellański może nagromadzić 21-krotną ilość wody)^[3].
W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla rzędu (O.) Sphagnetalia magellanici^[4].
Zarodnikowanie w warunkach Polski odbywa się dość często, w lipcu i sierpniu.

Zagrożenia i ochrona

Gatunek jest objęty w Polsce ochroną od 2001 roku. W latach 2001–2004 podlegał ochronie częściowej, w latach 2004–2014 ochronie ścisłej. Od roku 2014 wpisany na listę gatunków roślin objętych ochroną częściową w Polsce na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin^[5]^[6]^[7].

Siedliska torfowca ostrolistnego w Polsce znajdujące się w systemie ochrony zagrożonych składników różnorodności biologicznej kontynentu europejskiego "Natura 2000"^[8]:

Bagna Orońskie
Beskid Mały
Bielawa i Bory Bażynowe
Dolina Miały
Doliny Erozyjne Wysoczyzny Elbląskiej
Jeziora Czaplineckie
Jezioro Mnich
Łebskie Bagna
Młosino-Lubnia
Ostoja Pilska
Ostoja Przemęcka
Szczodrowo
Słowińskie Błoto
Torfowiska Orawsko-Nowotarskie
Trzcińskie Mokradła
Uroczyska Borów Zasieckich
Uroczyska Kujańskie
Uroczyska Puszczy Zielonki
Zamorze Pniewskie

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
↑ B.B. Goffinet B.B., W.R.W.R. Buck W.R.W.R., Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2015-05-24] (ang.).
↑ Kazimierz Tobolski: Przewodnik do oznaczania torfów i osadów jeziornych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 100. ISBN 83-01-13215-9.
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 września 2001 r. w sprawie listy gatunków roślin rodzimych dziko występujących objętych ochroną gatunkową ścisłą częściową oraz zakazów właściwych dla tych gatunków i odstępstw od tych zakazów (Dz.U. z 2001 r. nr 106, poz. 1167).
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1764).
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2014 r. poz. 1409).
↑ Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000: Sphagnum capillifolium (pol.). [dostęp 2010-11-19].

Bibliografia

Stanisław Kłosowski, Grzegorz Kłosowski: Rośliny wodne i bagienne. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2007. ISBN 978-83-7073-248-6.
Bronisław Szafran: Musci-Mchy. Warszawa: PWN, 1963, seria: Flora Słodkowodna Polski.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).

[goffinet-2] B.B. Goffinet B.B., W.R.W.R. Buck W.R.W.R., Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2015-05-24] (ang.).

[Tobolski-3] Kazimierz Tobolski: Przewodnik do oznaczania torfów i osadów jeziornych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 100. ISBN 83-01-13215-9.

[matuszkiewicz-4] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[rozp2001-5] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 września 2001 r. w sprawie listy gatunków roślin rodzimych dziko występujących objętych ochroną gatunkową ścisłą częściową oraz zakazów właściwych dla tych gatunków i odstępstw od tych zakazów (Dz.U. z 2001 r. nr 106, poz. 1167).

[rozp2004-6] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1764).

[rozp2014-7] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2014 r. poz. 1409).

[gdos-8] Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000: Sphagnum capillifolium (pol.). [dostęp 2010-11-19].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne