Touriga nacional

Touriga nacional
‘Touriga Nacional’
Ilustracja
(c) Wines of Portugal, CC BY 3.0

Grono i liść
Gatunek

winorośl właściwa
(Vitis vinifera)

Inne nazwy

mortagua, touriga fina

Pochodzenie

Portugalia

Ważne regiony uprawy

Portugalia (Douro)

Identyfikator VIVC

12594

Przeznaczenie owoców

wino

Kolor skórki

czerwonoczarny

Liść krzewu touriga nacional

Touriga nacional – czerwona odmiana winorośli, pochodząca z Portugalii[1] i uważana za najszlachetniejszą z miejscowych odmian[2][3][4].

Charakterystyka

Krzewy są odporne, plenne i rosną bujnie, przez co wymagają silnego przycinania[5]. Grona są niewielkie, z jagodami o grubej i twardej skórce[2]. Mały udział soku w jagodach zapewnia skoncentrowany smak i aromat oraz wysoką zawartość garbników[3].

Historia

Touriga nacional była entuzjastycznie opisywana już w XIII wieku[2]. Prawdopodobnie pochodzi z portugalskiego regionu Dão, gdzie krzewy są najbardziej zróżnicowane pod względem fenotypu[5]. Pod koniec XIX wieku niemal zmonopolizowała winnice z gronami o ciemnej skórce w regionie[5]. Udział spadł do ok. 5% w 1986, co przypisywano niskiej plenności i słabym podkładkom[5]. W tym czasie naukowcy podejmowali już próby odnowienia zainteresowania tourigą i zaproponowali sposoby zaradzenia mankamentom, które okazały się skuteczne[5]. Dzięki badaniom DNA na początku XXI wieku udało się ustalić, że touriga franca, popularna w regionie Douro jest krzyżówką tourigi nacional ze szczepem marufo[5]. Badania stwierdziły również bliskie pokrewieństwo między tourigą nacional a szczepem tinta barroca[6]. Wśród innych spokrewnionych odmian wymienia się odmiany touriga fêmea i rufete[5].

A.J.Antcliff z tourigi nacional i sultaniye wyhodował w 1965 odmianę tarrango, uprawianą na ograniczoną skalę w Australii[7].

Wina

Touriga nacional cieszy się opinią najlepszej z podstawowych odmian w produkcji win porto, zwłaszcza tych o najwyższej jakości[8][3][5]. Dużym uznaniem cieszą się także wytwarzane z niej wina stołowe m.in. w regionach Douro, Beira, Ribatejo, Terras do Sado i Trás-os-Montes[2][9]. Cechują się one intensywnym czarno-czerwonym kolorem, złożonym i intensywnym bukietem oraz wysokim poziomem garbników i potencjałem starzenia[2][3][5][8]. Dobrze nadają się do dojrzewania w beczkach[5]. Poziom alkoholu jest wysoki[4].

Odmiana jest oferowana zarówno w winach typu cuvée, jak i jako wino odmianowe[5].

Rozpowszechnienie

Na większą skalę odmiana jest uprawiana tylko w kraju swojego pochodzenia[5]. W Portugalii w 2010 roku szczepem było obsadzonych 7268 ha winnic, z czego na region Douro przypadało 1440 ha[5]. Obszar upraw znacząco wzrósł i objął tereny w południowej części kraju, nawet Algarve[2][5].

Tourigę nacional zaczęto sadzić w sąsiedniej Hiszpanii (Priorat)[2][5]. Pewną popularność zyskała również w winnicach Nowego Świata: australijskich, południowoafrykańskich, w Stanach Zjednoczonych, Nowej Zelandii oraz w Argentynie i Brazylii[5].

W Stanach Zjednoczonych regulacje prawne nie rozróżniają szczepów touriga nacional i touriga franca[5]. Największe uprawy leżą w dolinie rzeki San Joaquin w Kalifornii. Również australijscy winiarze używają po prostu nazwy touriga, przy czym w większości przypadków chodzi o odmianę touriga nacional[5]. W RPA zarejestrowano w 2008 roku 87 ha winnic obsadzonych szczepem, głównie w Karru[5][4]. W wymienionych krajach z owoców touriga powstają zarówno wina stołowe, jak i wzmacniane wina w stylu porto[5][10]. W Stanach Zjednoczonych stosuje się dla takich win nazwę port i jest to zgodne z tamtejszym prawem[10].

Synonimy

Najważniejszymi synonimami touriga nacional są: azal espanhol, carabuñera, mortagua (w Dão), mortagua preto, różne warianty nazwy touriga: touriga, tourigo, touriga fina, tourigo antiguo i tourigo do dão[5].

Inne to: bical tinto, preto mortagua, tinta mortagua, toiriga, touriga femea, tourigao, tourigo nacional, touringa, touriva i turiga[1].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b Touriga nacional w bazie danych Instytutu Uprawy Winorośli Geilweilerhof. [dostęp 2012-10-09]. (ang.).
  2. ↑ a b c d e f g Joachim Krieger: Portugalia. W: André Dominé: Wino. Wyd. 2. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk, 2009, s. 664–665. ISBN 978-83-7626-712-8. (pol.).
  3. ↑ a b c d Stevenson 2005 ↓, s. 335.
  4. ↑ a b c Hugh Johnson, Jancis Robinson: Wielki atlas świata win. Buchmann, 2008, s. 23. ISBN 978-83-7670-164-6. (pol.).
  5. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u Jancis Robinson, Julia Harding, José Vouillamoz: Wine Grapes. HarperCollinsPublishers, 2012, s. 1070-1071. ISBN 978-0-06-220636-7. (ang.).
  6. ↑ F. Leal, I. Castro, H. Guedes-Pinto, O. Pinto-Carnide i inni. Characterization of Portuguese grapevine cultivars using random amplified polymorphic dna markers. „Acta Horticulturae”. 652. s. 53. [dostęp 2012-10-09]. (ang.). 
  7. ↑ Jancis Robinson, Julia Harding, José Vouillamoz: Wine Grapes. HarperCollinsPublishers, 2012, s. 1037. ISBN 978-0-06-220636-7. (ang.).
  8. ↑ a b Stevenson 2005 ↓, s. 42.
  9. ↑ Stevenson 2005 ↓, s. 330-333.
  10. ↑ a b Karen MacNeil: The Wine Bible. Nowy Jork: Workman Publishing, 2001, s. 658. ISBN 978-1-56305-434-1. (ang.).

Bibliografia

  • Tom Stevenson: The Sotheby's Wine Encyclopedia. Wyd. 4. Londyn: Dorling Kindersley, 2005. ISBN 0-7566-1324-8. (ang.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Touriga Nacional.jpg
(c) Wines of Portugal, CC BY 3.0
Traube und Blatt der Rotweinsorte 'Touriga_Nacional'
Touriga leaf.JPG
(c) Agne27 at the English Wikipedia, CC-BY-SA-3.0
Touriga leaf at Hedges vineyard in en:Red Mountain AVA. Taken on Sunday June 10th, 2007 with a kodak z650.