Towarzystwo Owocodajne

Palma kokosowa- symbol Towarzystwa Owocodajnego

Posiedzenie Towarzystwa Owocodajnego. Miedzioryt Petera Isselburga

Towarzystwo Owocodajne (niem. Fruchtbringende Gesellschaft, łac. societas fructifera), zwane też Palmenorden (Zakon Palmowy) – działające w latach 1617–1680 niemieckie barokowe towarzystwo literackie i językowe.

Założenie

Towarzystwo Owocodajne było elitarnym zrzeszeniem literatów, założonym 24 sierpnia 1617 w Weimarze pod patronatem księcia Ludwiga I von Anhalt-Köthen(niem.). Stawiało sobie za cel utrzymanie wysokiego poziomu niemieckiej literatury, języka i cnót patriotycznych, zwłaszcza w trudnym okresie wojny trzydziestoletniej. Za emblemat towarzystwo miało indiańskie drzewo palmowe, stąd też druga nazwa towarzystwa Palmenorden. Organizacja była największym towarzystwem literackim w epoce baroku i liczyła sobie ok. 890 członków, wśród nich m.in. znany poeta Martin Opitz, a także inni znani niemieccy pisarze i gramatycy, jak Justus Schottelius(niem.), Christian Gueintz(niem.), Georg Harsdörffer(niem.), Philipp von Zesen(niem.).

Działalność

Towarzystwo Owocodajne w trosce o czystość języka niemieckiego zajmowało się tłumaczeniami, doskonaleniem stylu i poprawności gramatycznej. Dla wyrazów obcych starano się znaleźć rodzime odpowiedniki. Niektóre z propozycji przyjęły się w języku niemieckim i występują współcześnie, jak np. beobachten (w miejsce observieren), Buchstaben (zamiast Lettren). Inne zaś stały się obiektem ironicznych drwin i symbolem przesadnego puryzmu językowego, jak np. próba zastąpienia wyrazu Nase (nos) przez Gesichtserker (występ twarzowy)^[1].

Kontynuacja tradycji

W XIX w. powstają w Niemczech nowe towarzystwa językowe. W 1815 powstało Berlińskie Towarzystwo Języka Niemieckiego założone przez Christiana Wolke. W Heidelbergu w latach 1848–1865 rozwijał swoją działalność Verein zur Beförderung der Deutschen Reinsprache (stowarzyszenie na rzecz wspierania czystego języka niemieckiego).

W 2007 zostało założone w Köthen w Niemczech Nowe Towarzystwo Owocodajne(niem.) (Neue Fruchtbringende Gesellschaft), którego celem jest kontynuowanie tradycji 17-wiecznego towarzystwa językowego^[2].

Przypisy