Trójjedyne Królestwo Chorwacji, Slawonii i Dalmacji

Ten artykuł od 2017-04 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Trójjedyne Królestwo Chorwacji, Slawonii i Dalmacji

Trojedna Kraljevina Hrvatska, Slavonija i Dalmacija
Horvát-, Szlavon- és Dalmátországok
Dreieinigen Königreichs Kroatien, Dalmatien und Slawonien

1868–1918
Flaga Herb
Język urzędowy	chorwacki
Stolica	Zagrzeb
Zależne od	Królestwa Węgier
Powierzchnia  • całkowita	42 534 km²
Liczba ludności (1910)  • całkowita   • gęstość zaludnienia  • narody i grupy etniczne	2 621 954 61,6 osób/km² Chorwaci, Serbowie, Niemcy, Słowacy
Waluta	gulden (FI), korona (KOH)
Ugoda węgiersko-chorwacka	1868
Wejście w skład Państwa SHS	29 października 1918
Religia dominująca	Katolicyzm rzymski
Terytoria zależne	Rijeka, Pogranicze Wojskowe
17. Królestwo Chorwacji-Slawonii

Królestwo Chorwacji i Slawonii (chorw. Kraljevina Hrvatska i Slavonija, węg. Horvát-Szlavónia Királyság, niem. Königreich Kroatien und Slawonien) – autonomiczne królestwo istniejące w latach 1868–1918; obok Królestwa Węgier i miasta Rijeki jeden z krajów Korony św. Stefana. Formalna nazwa królestwa to Trójjedyne Królestwo Chorwacji, Slawonii i Dalmacji (Trojedna Kraljevina Hrvatska, Slavonija i Dalmacija, potocznie Trojednica). Mimo tej nazwy, Królestwo Dalmacji pozostało oddzielnym krajem koronnym Cesarstwa Austriackiego (choć symbole Dalmacji znalazły się w herbie autonomicznego królestwa). W Chorwacji i Slawonii jeszcze przez kilka lat istniały wydzielone obszary (tzw. Pogranicze Wojskowe), niebędące pod bezpośrednią administracją Zagrzebia.

Historia

Królestwo Chorwacji-Slawonii powstało w wyniku podpisania w 1868 roku ugody między władzami węgierskimi, a przedstawicielami Chorwatów. Na jej mocy węgierska część cesarsko-królewskiej federacji wydzielała tereny Królestwa Chorwacji, Królestwa Slawonii, a także austriackiej Dalmacji, które złączono w Trójjedyne Królestwo Chorwacji, Slawonii i Dalmacji (chorw. Trojedna kraljevina Hrvatska, Slavonija i Dalmacija lub Trojjediné království dalmatské, chorvatské a slavonské, węg. Horvát-, Szlavon- és Dalmátországok, niem. Dreieiniges Königreich Dalmatien, Kroatien und Slawonien). Tak powstałe państwo miało być autonomiczną jednostką Królestwa Węgier. Jednak już po krótkim czasie władze w Wiedniu zadecydowały o utworzeniu odrębnego Królestwa Dalmacji, które stało się krajem koronnym Cesarstwa Austrii.

Ustrój

Reprezentantem władz centralnych w Królestwie był ban Królestwa Dalmacji, Chorwacji i Slawonii. Królestwo Chorwacji-Slawonii posiadało własny parlament (Sabor) obradujący w języku chorwackim, pełną autonomię w sprawach oświaty, religii, administracji i sądownictwa. Królestwo posiadało własną armię, podlegającą jednak władzom w Peszcie.

Ludność

Według spisu z 1911 roku w Chorwacji-Slawonii mieszkało 2.621.954 osób:

• Chorwaci: 1.638.354 (62,5%)
• Serbowie: 644.955 (24,5%)
• Niemcy: 133.418
• Węgrzy: 105.047
• Słowacy: 20.884
• pozostali

Najwięcej Niemców i Węgrów mieszkało w komitatach Virovitica i Sremskim.

73% deklarowało się jako katolicy a 24% jako prawosławni

Podział administracyjny

Komitaty chorwacko-slawońskie

Rzeźba na budynku w Zagrzebiu, symbolizująca Królestwo Chorwacji, Slawonii i Dalmacji

Królestwo Chorwacji i Slawonii dzieliło się na osiem komitatów (županija); w nawiasie podano stolicę komitatu:

• Belovár-Kőrös/Bjelovar-Križevci (Bjelovar)
• Lika-Krbava (Gospić)
• Modrus-Fiume/Modruška-Rijeka (Ogulin)
• Pozsega/Požega (Požega)
• Szerém/Sremski (Vukovar)
• Varasd/Varaždin (Varaždin)
• Verőce/Virovitica (Virovitica)
• Zágráb/Zagreb (Zagrzeb)

Zobacz też

• Banowie Chorwacji

Podział administracyjny Austro-Węgier (1867–1918)

Królestwa i Kraje Reprezentowane w Radzie Państwa (Przedlitawia)	Arcyksięstwo Austrii za Anizą Arcyksięstwo Austrii przed Anizą Księstwo Salzburga Księstwo Styrii Księstwo Karyntii Księstwo Krainy Książęce Hrabstwo Tyrolu Vorarlberg Królestwo Czech Margrabstwo Moraw Księstwo Górnego i Dolnego Śląska Królestwo Galicji i Lodomerii wraz z Wielkim Księstwem Krakowskim i Księstwem Oświęcimia i Zatora Księstwo Bukowiny Królestwo Dalmacji Pobrzeże Austriackie Książęce Hrabstwo Gorycji i Gradyski Margrabstwo Istrii Wolne cesarskie miasto Triest
Kraje Korony Świętego Stefana (Zalitawia)	Królestwo Węgier z Wielkim Województwem Siedmiogrodu Królestwo Chorwacji i Slawonii Fiume
Kondominium	Bośnia i Hercegowina (anektowana w 1908)