Trąbki Wielkie (wieś)
| Artykuł | 54°10′11″N 18°32′23″E |
|---|---|
| - błąd | 38 m |
| WD | 54°10'14.23"N, 18°32'24.11"E |
| - błąd | 1 m |
| Odległość | 108 m |
| wieś | |
 Kościół i kapliczki maryjne | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Sołectwo | Trąbki Wielkie |
| Liczba ludności (2011) | 1504[1] |
| Strefa numeracyjna | 58 |
| Kod pocztowy | 83-034 |
| Tablice rejestracyjne | GDA |
| SIMC | 0176302 |
Położenie na mapie gminy Trąbki Wielkie _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Trąbki Wielkie") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gdańskiego  | |
 54°10′11″N 18°32′23″E/54,169722 18,539722 | |
| Strona internetowa | |
Trąbki Wielkie (niem. Groß Trampken[2], kaszb. Trąbczi Wiôldżé) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie gdańskim, w gminie Trąbki Wielkie przy drodze wojewódzkiej nr 222, na Kociewiu.
W latach 1945–1975 miejscowość administracyjnie należała do tzw. dużego województwa gdańskiego, a w latach 1975–1998 do tzw. małego województwa gdańskiego.
Miejscowość jest siedzibą gminy Trąbki Wielkie, parafii rzymskokatolickiej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, należącej do dekanatu Trąbki Wielkie w archidiecezji gdańskiej oraz klubu sportowego Orzeł Trąbki Wielkie[3].
Historia
Pierwsze historyczne wzmianki o miejscowości pochodzą z 31 lipca 1280, kiedy to książę Mściwój II nadał wsie Trąbki, Kłodawa oraz Zła Wieś klasztorowi benedyktynów w Mogilnie. Od II pokoju toruńskiego w roku 1466 wieś stanowiła krótko własność gdańszczan, po czym przeszła pod zwierzchnictwo polskiego starosty w Sobowidzu. Podczas wojen szwedzkich wieś została złupiona przez wojska szwedzkie. W efekcie I rozbioru Polski w roku 1772 znalazła się na ziemiach zaboru pruskiego.
W 1780 roku we wsi mieszkało 119 osób, z czego 113 to katolicy. W 1820 roku 16 domostw zamieszkiwało 175 mieszkańców. Stały tu wówczas karczma, kuźnia oraz kram (sklep). W okresie od 15 listopada 1920 r. do 1 września 1939 r. wieś znajdowała się na terytorium Wolnego Miasta Gdańsk. W 1930 roku powstała tu polska ochronka (przedszkole), a od 1934 funkcjonowała Polska Szkoła Macierzy Szkolnej. W szkole tej znajdował się obóz odosobnienia dla Anglików[4]. Ponadto przez cały okres międzywojenny w miejscowości funkcjonowała szkoła niemiecka. Po II wojnie światowej wieś powróciła do Polski.
Od 2005 we wsi odbywa się impreza plenerowa "Trąbki w Trąbkach", łączona z biciem rekordu Polski w liczbie osób grających jednocześnie na trąbce[5][6].
9 grudnia 2011 oddano do użytku szosę łączącą Trąbki z Ełganowem. Od 19 sierpnia 2015 do 20 lipca 2016 kosztem 2,1 mln zł rozbudowie uległa miejscowa szkoła podstawowa[7].
Zabytki
Według rejestru zabytków NID[8] na listę zabytków wpisane są:
- centrum wsi, nr rej.: A-1152 z 10.12.1996
- kościół parafialny pw. Najświętszej Marii Panny, 1628, nr rej.: A-665 z 27.10.1973
- cmentarz przykościelny, nr rej.: A-1152 z 10.12.1996 (dec. centrum wsi)
- szachulcowy budynek gospodarczy, nr rej.: j.w.
- zespół dworski, 2 poł. XIX, nr rej.: A-1152 z 10.12.1996 (dec. centrum wsi): dwór, brama wjazdowa, park, obora, stodoła i lodownia
- zespół karczmy, nr rej.: A-1152 z 10.12.1996 (dec. centrum wsi): karczma murowano-szachulcowa i 3 budynki gospodarcze.
Pierwszy kościół miał istnieć już w 1236, parafia powstała około 1331. W XVI w. kościół przejściowo należał do ewangelików. Prawdopodobnie uległ zniszczeniu w czasie wojen szwedzkich w XVII w. W jego miejsce wzniesiono kapliczkę, a staraniem wojewodziny chełmińskiej Marianny Czapskiej uzyskano odpusty dla pielgrzymów i w 1740 zbudowano nowy kościół – sanktuarium maryjne, z którym wiąże się kult Matki Boskiej Trąbkowskiej, skoncentrowany wokół obrazu Marii z Dzieciątkiem z 2. połowy XVII w.
Kościół jest budowlą ceglaną, jednonawową, bezwieżową. Ołtarze boczne, ambona i chrzcielnica pochodzą z XVIII w., ołtarz główny i organy z 1880. Interesujący jest osiemnastowieczny gdański obraz z wyobrażeniem przypowieści o pannach mądrych i głupich.
Zobacz też
- Trąbki, Trąbki Małe
Przypisy
- ↑ Wieś Trąbki Wielkie w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2017-06-12] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GOV: Search
- ↑ Sołectwo Trąbki Wielkie. [dostęp 2015-11-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-17)].
- ↑ Historia Trąbek Wielkich. [dostęp 2015-11-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-17)].
- ↑ GOKSiR w Trąbkach Wielkich, Trąbki w Trąbkach 2019 [dostęp 2019-11-07].
- ↑ JUbileuszowa biesiada z braćmi Golec, Panorama Pomorza lipiec 2019
- ↑ Teraz mają lepsze warunki do nauki, Panorama Pomorza Flash nr 9(46) wrzesień 2016
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021, s. 37 [dostęp 2017-01-29].
Linki zewnętrzne
- Siedziba gminy: Trąbki Wielkie
| Wsie | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Osady | |||||
| Osady wsi | |||||
| Osada leśna | |||||
| Osada leśna wsi | |||||
| Części wsi |
| ||||
| Zniesione przysiółki wsi |
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.92 N
- S: 53.40 N
- W: 16.65 E
- E: 19.75 E
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
Autor:
Mapa gminy Trąbki Wielkie, Polska
Autor: Rafal Konkolewski, Licencja: CC BY 2.5
Trąbki Wielkie, Kościół p.w. NMP.
Autor:
Mapa powiatu gdańskiego, Polska