Trędownik

Trędownik
Ilustracja
Morfologia (trędownik bulwiasty)
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

trędownikowate

Rodzaj

trędownik

Nazwa systematyczna
Scrophularia L.
Sp. Pl. 619. 1753
Typ nomenklatoryczny

Scrophularia nodosa L.[3]

Trędownik (Scrophularia L.) – rodzaj roślin należący do rodziny trędownikowatych. Według niektórych ujęć taksonomicznych należy do niego ok. 200 gatunków szeroko rozprzestrzenionych na półkuli północnej, na obszarach o umiarkowanym klimacie[4].

Morfologia

Kwiatostan trędownika bulwiastego
Kwiatostan trędownika oskrzydlonego

Rośliny jednoroczne i byliny o pojedynczych, drobnych i gęsto skupionych liściach. Kwiaty drobne, białe lub zielonkawe, zebrane w kwiatostany. Łacińska nazwa rodzaju pochodzi od tego, ze mają twardy kielich, który po przekwitnięciu kwiatów często długo utrzymuje się na roślinie[4].

Systematyka

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)

Należy do rodziny trędownikowatych (Scrophulariaceae) Juss., która jest jednym z kladów w obrębie rzędu jasnotowców (Lamiales) Bromhead z grupy astrowych spośród roślin okrytonasiennych[2].

Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida, Batsch, podklasa jasnotowe (Lamiidae Takht. ex Reveal), nadrząd Lamianae Takht., rząd jasnotowce (Lamiales Bromhead), rodzina trędownikowate (Scrophulariaceae Juss.), podrodzina Scrophularioideae Link., plemię Scrophularieae Dumort., rodzaj trędownik (Scrophularia L.)[5].

Gatunki flory Polski[6]
Wykaz gatunków[7][8]
  • Scrophularia aequilabris Tsoong
  • Scrophularia aestivalis Griseb.
  • Scrophularia alaschanica Batalin
  • Scrophularia alpestris J.Gay ex Benth.
  • Scrophularia altaica Murray
  • Scrophularia arguta Aiton
  • Scrophularia atrata Pennell
  • Scrophularia auriculata L. – trędownik uszkowaty
  • Scrophularia bosniaca Beck
  • Scrophularia buergeriana Miq.
  • Scrophularia californica Cham. & Schltdl.
  • Scrophularia canescens Bong.
  • Scrophularia canina L.
  • Scrophularia capusii Tzagolova
  • Scrophularia chasmophila W.W. Sm.
  • Scrophularia chrysantha Jaub. et Spach – trędownik złocisty
  • Scrophularia cinerascens Boiss.
  • Scrophularia cretacea Fisch. ex Spreng.
  • Scrophularia delavayi Franch.
  • Scrophularia dentata Royle ex Benth.
  • Scrophularia deserti Delile
  • Scrophularia desertorum (Munz) R.J. Shaw
  • Scrophularia diplodonta Franch.
  • Scrophularia divaricata Ledeb.
  • Scrophularia elatior Wall. ex Benth.
  • Scrophularia fargesii Franch.
  • Scrophularia fontqueri Ortega Oliv. & Devesa
  • Scrophularia formosana H.L. Li
  • Scrophularia frutescens L.
  • Scrophularia gracilis Blakelock
  • Scrophularia grandiflora DC.
  • Scrophularia henryi Hemsl.
  • Scrophularia herminii Hoffmanns. & Link
  • Scrophularia heterophylla Willd.
  • Scrophularia heucheriflora Schrenk
  • Scrophularia hilbigii Jäger
  • Scrophularia hypsophila Hand.-Mazz.
  • Scrophularia incisa Weinm.
  • Scrophularia kakudensis Franch.
  • Scrophularia kansuensis Batalin
  • Scrophularia kiriloviana Schischk.
  • Scrophularia laevigata Vahl
  • Scrophularia laevis Wooton & Standl.
  • Scrophularia lanceolata Pursh
  • Scrophularia lhasaensis D.Y. Hong
  • Scrophularia lijiangensis T. Yamaz.
  • Scrophularia lucida L.
  • Scrophularia mandarinorum Franch.
  • Scrophularia mapienensis Tsoong
  • Scrophularia marilandica L.
  • Scrophularia modesta Kitag.
  • Scrophularia moellendorffi i Maxim.
  • Scrophularia montana Wooton
  • Scrophularia multicaulis Turcz.
  • Scrophularia multiflora Pennell
  • Scrophularia myriophylla Boiss. & Heldr.
  • Scrophularia nankinensis Tsoong
  • Scrophularia ningpoensis Hemsl.
  • Scrophularia nodosa L. – trędownik bulwiasty
  • Scrophularia occidentalis (Rydb.) E.P. Bicknell
  • Scrophularia orientalis L. – trędownik wschodni
  • Scrophularia pamirica Ivanina
  • Scrophularia parviflora Wooton & Standl.
  • Scrophularia pauciflora Benth.
  • Scrophularia peregrina L.
  • Scrophularia przewalskii Batalin
  • Scrophularia pyrenaica Benth. – trędownik pirenejski
  • Scrophularia ramosissima Loisel.
  • Scrophularia rupestris M.Bieb. ex Willd.
  • Scrophularia sambucifolia L.
  • Scrophularia sciaphila Willk.
  • Scrophularia scopolii Hoppe ex Pers. – trędownik omszony
  • Scrophularia scorodonia L.
  • Scrophularia souliei Franch.
  • Scrophularia spicata Franch.
  • Scrophularia spinulescens Hausskn. & Degen
  • Scrophularia sublyrata Brot.
  • Scrophularia syriaca Benth.
  • Scrophularia taihangshanen sis C.S. Zhu & H.W. Yang
  • Scrophularia taygetea Boiss.
  • Scrophularia trifoliata L.
  • Scrophularia umbrosa Dumort. – trędownik skrzydlaty
  • Scrophularia urticifolia Wall. ex Benth.
  • Scrophularia vernalis L. – trędownik wiosenny
  • Scrophularia villosa Pennell
  • Scrophularia yoshimurae T. Yamaz.
  • Scrophularia yunnanensis Franch.

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-24] (ang.).
  3. ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-03-09].
  4. ↑ a b Geoffrey Burnie i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
  5. ↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Scrophularia (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-03-09].
  6. ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Vascular Plants of Poland - A Checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 1995. ISBN 83-85444-38-6.
  7. ↑ Scrophularia. W: The Plant List [on-line]. [dostęp 2019-03-06].
  8. ↑ Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 162. ISBN 978-83-925110-5-2.

Media użyte na tej stronie

112 Scrophularia nodosa.jpg

Scrophularia nodosa L.

Original Description
Flenört, Scrophularia nodosa L.
Scrophularia umbrosa sl6.jpg
Autor: Stefan.lefnaer, Licencja: CC BY-SA 4.0
Inflorescence/infructescence

Taxonym: Scrophularia umbrosa ss Fischer et al. EfÖLS 2008 ISBN 978-3-85474-187-9
Location: near Bruderndorf, district Korneuburg, Lower Austria - ca. 225 m a.s.l.

Habitat: slope of a stream
Scrophularia nodosa jfg1.jpg
(c) Jeffdelonge, CC-BY-SA-3.0
Scrophulaire noueuse , photo J.F. Gaffard, fr:Bucey_lès-Gy, juin 2004,