Trędownik skrzydlaty
| |||
 | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | eukarionty | ||
| Królestwo | rośliny | ||
| Podkrólestwo | rośliny zielone | ||
| Nadgromada | rośliny telomowe | ||
| Gromada | rośliny naczyniowe | ||
| Podgromada | rośliny nasienne | ||
| Nadklasa | okrytonasienne | ||
| Klasa | Magnoliopsida | ||
| Nadrząd | astropodobne | ||
| Rząd | jasnotowce | ||
| Rodzina | trędownikowate | ||
| Rodzaj | trędownik | ||
| Gatunek | trędownik skrzydlaty | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Scrophularia umbrosa Dumort. Fl. belg. 37. 1827 | |||
| Synonimy | |||
|---|---|---|---|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
Trędownik skrzydlaty, trędownik oskrzydlony[3] (Scrophularia umbrosa Dumort.) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny trędownikowatych. Gatunek eurazjatycki[5]. W Polsce jest dość pospolity na całym niżu, rzadziej występuje na pogórzu i w niższych położeniach górskich[6].
Morfologia
- Kłącze
- Krótkie, pełzające, bez bulw[6][7].
- Łodyga
- Naga, ostro czterokanciasta, o kantach wyraźnie oskrzydlonych, osiągająca (30) 50-100 (160) cm wysokości[8][6], wzniesiona lub wznosząca się[9].
- Liście
- Liście jajowate lub jajowato lancetowate, na krótkich, oskrzydlonych ogonkach, zwykle zaostrzone, piłkowane[6][7]. Nerwacja liści pierzasta[6].
- Kwiaty
- Kwiatostan szczytowy, wiechowaty[7]. Szypułki ogruczolone[7]. Kielich o pięciu działkach, szeroko (ponad 0,5 mm) błoniasto obrzeżonych[10][8]. Korona czerwonobrunatna, u nasady żółtawozielona, o pięciu łatkach, 6-8 mm długa[6][10]. Pręciki cztery, prątniczek odwrotnie sercowaty[11].
- Owoc
- Jajowata, prawie kulista torebka długości 4-5 mm[6][10].
Pokrój
Łodyga
Kwiat
Owoce i nasiona
Biologia i ekologia
Bylina. Kwitnie od czerwca do września[6][8]. Siedlisko: brzegi wód, mokradła, wilgotne zarośla[6][8]. Gatunek charakterystyczny dla zespołów Calystegio-Epilobietum hirsuti[12] i Sparganio-Glycerion fluitantis[13]. Liczba chromosomów 2n = 26, 52[8]. Gatunek cechuje się dużą zmiennością w zależności od czynników siedliskowych[6].
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-06-15] (ang.).
- ↑ a b Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
- ↑ Scrophularia umbrosa, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ Taxon: Scrophularia umbrosa Dumort.. U.S. National Plant Germplasm System. [dostęp 2017-06-14].
- ↑ a b c d e f g h i j Bogumił Pawłowski (red.): Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. T. X. Warszawa, Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1963, s. 259-260.
- ↑ a b c d W. Szafer, S. Kulczyński, B. Pawłowski: Rośliny polskie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1988, s. 521. ISBN 83-01-05287-2.
- ↑ a b c d e Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006, s. 413. ISBN 83-01-14342-8.
- ↑ D. Aichele, M. Golte-Bechtle: Jaki to kwiat?. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1984, s. 380. ISBN 83-09-00687-X.
- ↑ a b c S. Kłosowski, G. Kłosowski: Flora Polski. Rośliny wodne i bagienne. Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2001, s. 201. ISBN 83-7073-248-8.
- ↑ Jakub Mowszowicz: Rośliny wodne krajowe. Łódź: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973, s. 372.
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 107. ISBN 83-01-14439-4.
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 115. ISBN 83-01-14439-4.
Media użyte na tej stronie
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Autor: Fornax, Licencja: CC BY-SA 3.0
Scrophularia umbrosa (Unterfranken, Germany)
Autor: Stefan.lefnaer, Licencja: CC BY-SA 4.0
Fruits with seeds
Taxonym: Scrophularia umbrosa ss Fischer et al. EfÖLS 2008 ISBN 978-3-85474-187-9
Location: near Bruderndorf, district Korneuburg, Lower Austria - ca. 225 m a.s.l. (leg. 2015-20-31)
Autor: Fornax, Licencja: CC BY-SA 3.0
Scrophularia umbrosa (Unterfranken, Germany)
Autor: Fornax, Licencja: CC BY-SA 3.0
Scrophularia umbrosa (Unterfranken, Germany)
Autor: Stefan.lefnaer, Licencja: CC BY-SA 4.0
Inflorescence/infructescence
Taxonym: Scrophularia umbrosa ss Fischer et al. EfÖLS 2008 ISBN 978-3-85474-187-9
Location: near Bruderndorf, district Korneuburg, Lower Austria - ca. 225 m a.s.l.