Tragiczny Tydzień (Argentyna)
.jpg)
_01.jpg)
_03.jpg)
_04.jpg)
Tragiczny Tydzień[1][2] (hiszp. Semana Trágica)[3] – seria krwawych konfrontacji pomiędzy siłami porządkowymi popieranymi przez elity finansowe i polityczne Partii Radykalnej a robotnikami Buenos Aires, które trwały przez tydzień[4] od 7 do 14 stycznia 1919 r.[5] i są uważane za najbrutalniejszy tydzień w historii Argentyny[6].
Starcia zostały sprowokowane przez interwencję policji, która siłą pomogła łamistrajkom w wejściu do zakładów metalurgicznych Pedro Vasena[4]. Była to największa firma metalurgiczna w Ameryce Południowej[5], zatrudniająca 2500 osób[6]. Od 2 grudnia 1918 r.[6] protestowało tam 800 robotników[7], którzy domagali się poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy[6], ośmiogodzinnego dnia roboczego, podwyżek płac i wypłacania wynagrodzenia za nadgodziny. Łamistrajki szturmowali zakład również dwa tygodnie wcześniej, gdy robotnicy zablokowali wywóz towaru z magazynu. W czasie interwencji policji trzy osoby zginęły od kul, a czwarta od szabli[5] – wśród ofiar było trzech robotników i żołnierz[6]; ranne zostały 34 osoby. Ogłoszony wówczas przez Federación Obrera Regional Argentina na 9 stycznia strajk generalny[7] zmobilizował robotników wielu branż[5], jednak już 8 stycznia dochodziło do spontanicznych walk w mieście[7].
9 stycznia władze spacyfikowały pogrzeb ofiar tego starcia[4]. Trzystutysięczny[5] kondukt pogrzebowy został ostrzelany z broni maszynowej[7] nieopodal kościoła przy Corrientes Avenue, a następnie na cmentarzu Chacarita[5], w efekcie czego zginęło 50 osób. W odpowiedzi jeden z odłamów FORA wezwał do bezterminowego strajku generalnego, w którym udział wzięło ok. 200 tysięcy robotników, a inny do strajku dwugodzinnego, jak również podjął negocjacje z rządem na temat uwolnienia więźniów politycznych i spełnienia żądań robotniczych. Podczas protestu policja ponownie otworzyła ogień do strajkujących w zakładach Vasena[7].
Wbrew planom tej frakcji FORA, strajk rozszerzył się na cały kraj, zaś w samym Buenos Aires wybuchło powstanie robotnicze[7]. Dochodziło wówczas również do prześladowań Żydów[4] i plądrowania żydowskiego majątku, co inspirowała argentyńska oligarchia, uważając Żydów za nosicieli idei anarchistycznych i socjalistycznych[5].
Wobec eskalacji sytuacji rząd wezwał do pomocy armię[5]. Strajk spacyfikowany został ostatecznie 13 stycznia przy pomocy wojska oraz sponsorowanej przez burżuazję Ligi Patriotycznej[7]. Konflikt zakończył się 14 stycznia, gdy robotnicy wrócili do fabryki Vasena, po uznaniu organizacji związkowej za stronę rozmów, a także spełnieniu postulatów dotyczących ośmiogodzinnego dnia pracy, wolnych niedziel, podwyżki wynagrodzenia i płatnych nadgodzin[5].
Był to epizod argentyńskiej walki klas, trwającej od udanego strajku portowców w 1916–1917 do nieudanego strajku generalnego z 1921 r. Zdarzenia Tragicznego Tygodnia wywołały w społeczeństwie szok i obawy przed powtórzeniem w kraju rewolucji w stylu rosyjskim[3]. Podczas tych zajść zginęło co najmniej 700 osób[5], choć niektóre szacunki mówią o 1400 ofiarach[6]. Tysiące osób zostało rannych, zatrzymanych i deportowanych[5].
Przypisy
- ↑ Argentyna, placeandsee.com [dostęp 2022-06-25] (pol.).
- ↑ Tragiczny tydzień w Buenos Aires, [w:] Anarchosyndykalizm. Strajki, powstania, rewolucje 1892 – 1990, Federacja Anarchistyczna sekcja Poznań, Poznań – Kraków, 2006, s. 63
- ↑ a b Eduardo Sartelli, Argentina, General Strike ( Semana Trágica ), 1919, Immanuel Ness (red.), Oxford, UK: John Wiley & Sons, Ltd, 20 kwietnia 2009, s. 1–3, DOI: 10.1002/9781405198073.wbierp0115, ISBN 978-1-4051-9807-3 [dostęp 2022-06-24] (ang.).
- ↑ a b c d Victor A. Mirelman, The Semana Trágica of 1919 and the Jews in Argentina, „Jewish Social Studies”, 37 (1), 1975, s. 61–73, ISSN 0021-6704, JSTOR: 4466861 [dostęp 2022-06-24].
- ↑ a b c d e f g h i j k Mar Centenera, A 100 años de la Semana Trágica en Argentina, una huelga obrera que acabó en masacre, „El País”, Madrid, 9 stycznia 2019, ISSN 1134-6582 [dostęp 2022-06-24] (hiszp.).
- ↑ a b c d e f Historia - 100 años de la Semana Trágica en Argentina, la violenta represión obrera, France 24, 15 stycznia 2019 [dostęp 2022-06-24].
- ↑ a b c d e f g a, Historia argentyńskiego anarchosyndykalizmu do II Wojny Światowej, Maciej D., 29 lutego 2012 [dostęp 2022-06-25] (pol.).
Media użyte na tej stronie
Semana Trágica de 1919 en Buenos Aires. 9 de enero de 1919: cortejo fúnebre hacia Chacarita para enterrar a los cinco personas que murieron en la masacre del 7 de enero.
Photograph taken during the "Semana Trágica" in Argentina, in 1919.
Photograph taken during the Semana Trágica in Argentina. Published in 1919 by Revista Caras y Caretas.
Photograph taken during the Semana Trágica in Argentina, in 1919.
Semana Trágica in Argentina