Traktat w Sèvres
Terytorium Turcji
Armenii
Grecji
Francji
Wielkiej Brytanii
Włoch
Region autonomiczny, Izmir (Smyrna )
Traktat w Sèvres – traktat pokojowy podpisany 10 sierpnia 1920 roku pomiędzy Imperium Osmańskim, sojusznikiem Państw Centralnych z czasów I wojny światowej, a państwami Ententy po klęsce Imperium Osmańskiego w tej wojnie. Zawierał statut Ligi Narodów, opis nowych granic, klauzule o rozbrojeniu, o odszkodowaniach wojennych i innych ciężarach gospodarczych nałożonych na Turcję. Traktat przywracał także tzw. „kapitulacje”, tj. postanowienia o wyjęciu cudzoziemców spod jurysdykcji sądów tureckich (immunitet bezwzględny). Wobec odmowy ratyfikacji przez Wielkie Zgromadzenie Narodowe Turcji (parlament turecki) nie wszedł w życie, a jego postanowienia zostały zastąpione w 1923 roku traktatem w Lozannie.
Zmiany terytorialne
Trację Wschodnią po Morze Czarne z Adrianopolem i półwyspem Gallipoli otrzymała Grecja. Uzyskała ona również prawo do okupacji i administracji rejonu Smyrny (obecnie Izmir), z obowiązkiem dopuszczenia tam lokalnego parlamentu, który po pięciu latach miałby się wypowiedzieć o dalszej przynależności tego terytorium.
Zachodnia i południowa Anatolia została podzielona na dwie strefy wpływów: włoską i francuską.
Na wschodzie Anatolii, od Morza Czarnego po jezioro Wan i granicę perską, miała się rozciągać niezależna Armenia, a na południe od niej autonomiczny Kurdystan.
Bardzo rozległa strefa cieśnin po stronie europejskiej i azjatyckiej miała ulec ścisłej demilitaryzacji.
Inne ograniczenia
Tureckie siły zbrojne miały liczyć 50 000 ludzi z zaciągu ochotniczego, bez broni ciężkiej i lotnictwa. Turcja traciła flotę wojenną, z wyjątkiem niewielu małych jednostek ochrony wybrzeży. Zabroniono produkcji broni i jej importu.
Wygaśnięcie traktatu
W związku z obaleniem sułtanatu w Turcji, utworzeniem republiki (pod przywództwem Kemala Atatürka) i jej zwycięską wojną z Grecją traktat z Sévres nigdy nie wszedł w życie, jego ustalenia zostały zastąpione 24 lipca 1923 roku przez traktat w Lozannie zawarty pomiędzy mocarstwami a Republiką Turecką.
Mapy
Mapa etniczna Turcji 1911 przed I wojną bałkańską
Mapa etniczna wschodniej Anatolii, tureckiego Środkowego Wschodu i pogranicza turecko-perskiego 1910
Imperium Osmańskie 1913
Plan rozbioru Imperium Osmańskiego 1916 - Umowa Sykes-Picot
Imperium Osmańskie po traktacie w Sèvres 1920
Zachodnia granica Wielkiej Armenii ustalona traktatem w Sèvres, anulowana w Lozannie 1923
Ostateczne granice Turcji ustalone traktatem w Lozannie (1923). Zaznaczono strefy zdemilitaryzowane
Linki zewnętrzne
- Pełny tekst Traktatu (ang.)
Media użyte na tej stronie
Ethnic groups in the Balkans and Asia Minor as of early 20th Century
Territorial changes of the Ottoman Empire
Autor: Luisao Araujo, Licencja: CC BY-SA 4.0
The Treaty of Sèvres 1920
Sykes-Picot Division.
Note: It is known that Saida (present Sidon in Lebanon) was wrongly marked on the location of Sur (present Tyre, just north of the brown area of Palestine). The correct location of Saida is north of the R. Litany. The Litani River thus flows between the two towns. See p. 12 of the 2nd source.
Maunsell's map, Pre-World War I British Ethnographical Map of eastern Turkey in Asia, Syria and western Persia
.jpg)