Tramwaj konny w Mrozach

Linia kolejowa
Tramwaj konny Mrozy – Rudka
Dane podstawowe
Zarządca

Gmina Mrozy

Długość

1,75[1] km

Rozstaw szyn

900 mm

Sieć trakcyjna

konna

ilustracja
Historia
Lata budowy

1902[2], 2011[2]

Rok otwarcia

1908[3], 2012[2]

Rok zawieszenia ruchu

1967[2]

Portal Transport szynowy
Przystanek tramwaju w Mrozach
Przystanek tramwaju w Rudce
Koń na trasie
Budynek SSZZOZ w Rudce – widok z lotu ptaka

Tramwaj konny w Mrozach – wąskotorowa linia tramwaju konnego, znajdująca się w gminie Mrozy, w powiecie mińskim.

Historia

W 1902 Warszawskie Towarzystwo Higieniczne, doceniając walory klimatyczne Mrozów i okolic, podjęło decyzję o wybudowaniu sanatorium do leczenia chorób płuc w Rudce k. Mrozów. Teren budowy znajdował się kilka kilometrów od stacji Kolei Warszawsko-Terespolskiej, na której wyładowywano przywożone pociągiem materiały budowlane. W celu ułatwienia transportu sprzętu do Rudki, położono tory kolejki konnej o prześwicie 900 mm. Odchodziły one od stacji Mrozy i przechodziły przez teren obecnego rezerwatu przyrody. Linia miała długość 2,5 km[4]. Gdy w 1908 – po 6 latach – zakończono budowę sanatorium, wózki towarowe zastąpiono tramwajem o drewnianej konstrukcji. Przewoził on kuracjuszy, pacjentów, pracowników oraz wczasowiczów[5]. Tramwaj kursował od 29 listopada 1908 do 1967 (do śmierci ówczesnego woźnicy)[4] i był jednym z dwóch takich pojazdów w Europie[6]. Wagon zachował się i jest prezentowany w skansenie kolei wąskotorowych w Sochaczewie. Zachował się również fragment dokumentalnego filmu ukazujący przejazd tramwaju. Lekki tor rozebrano na początku lat 70. i jedyną pozostałością po linii były niewywiezione drewniane podkłady na niektórych odcinkach trasy.

Reaktywacja

W 2007 Towarzystwo Przyjaciół Mrozów postanowiło reaktywować kolejkę, planując jej otwarcie na 2009 r. W sierpniu tegoż roku prace przy torowisku nie były jednak rozpoczęte (stała tylko tablica informacyjna z fragmentem torowiska). Ostatecznie odbudowa tramwaju rozpoczęła się w sierpniu 2011, zaś już pod koniec października zorganizowano dni otwarte, podczas których przewożono pasażerów. Również w sierpniu 2011 ogłoszono przetarg na remont kolejki tramwaju konnego[7]. Roboty torowe kosztowały ok. 450 tys. zł. Konieczna była też budowa nowego wagonu. Replikę egzemplarza zachowanego w Sochaczewie wykonał miejscowy artysta Tadeusz Głuszczuk. Uroczyste otwarcie planowane było na wiosnę, zaś ostatecznie oficjalne otwarcie odbyło się 10 sierpnia 2012[8][9]. Od tego czasu kolejka kursuje regularnie przez 7 miesięcy w roku na trasie o prześwicie 900 mm i długości 1,75 kilometra, tj. nieco krótszej niż pierwotnie, co spowodowane zostało koniecznością odsunięcia peronu wąskiego od normalnotorowego i przeniesienia go do pobliskiego parku.

Gmina Mrozy za remont linii tramwaju konnego zdobyła tytuł „Krajowego Lidera Innowacji i Rozwoju 2012”[10].

W kulturze masowej

Tramwaj konny w Mrozach wykorzystano w 95. odcinku serialu Ranczo jako nową atrakcję turystyczną gminy Wilkowyje[11].

Eksploatacja linii

Stacje i przystanki

Na trasie znajdują się dwa przystanki, jeden przy Samodzielnym Specjalistycznym Zespole Zakładów Opieki Zdrowotnej w Rudce, a drugi w miejscowości Mrozy.

Ruch pasażerski

Na trasie jest prowadzony ruch turystyczny. Wzdłuż trasy powstała ścieżka edukacyjna[3].

Ruch towarowy

Na początku istnienia linia służyła do przewożenia materiałów budowlanych, na budowę sanatorium w Rudce. Po zakończeniu budowy wstrzymano ruch towarowy.

Przypisy

  1. Serwis Samorządowy PAP. samorzad.pap.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-14)]..
  2. a b c d Serwis Samorządowy PAP. samorzad.pap.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-01)]..
  3. a b Tramwaj Konny. mrozy.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-07)]..
  4. a b Marcin Rutkowski: Plany rozwoju sieci tramwajowych w Polsce (2) w: "Świat Kolei" nr 1/2010, s.46
  5. Tygodnik Siedlecki.
  6. Zabytki gminy Mrozy.
  7. BIP Urzędu Gminy Mrozy.
  8. Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2014-01-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-01)].
  9. Otwarcie parku i tramwaju konnego w Mrozach.
  10. Odbudowa tramwaju konnego jako innowacyjny projekt unijny. mrozy.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-07)]..
  11. Tramwaj konny. Ranczopedia.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

BSicon ulBHF.svg
underground train station (legend icon)
BSicon uexlBHF.svg
ex underground train station (legend icon)
BSicon ulHST.svg
underground train stop (legend icon)
BSicon uexlHST.svg
ex underground train stop (legend icon)
BSicon ulDST.svg
underground service station (legend icon)
BSicon uexlDST.svg
ex underground service station (legend icon)
BSicon lBST.svg
non-passenger stop (legend icon)
BSicon exlBST.svg
ex non-passenger stop (legend icon)
BSicon ulBST.svg
underground service stop (legend icon)
BSicon uexlBST.svg
ex underground service stop (legend icon)
BSicon expHST.svg
local-only minor station
BSicon upHST.svg
Icons for railway description
BSicon uexpHST.svg
out-of-use local-only minor metro station
BSicon uexENDEe.svg
Railroad BSicon
BSicon uSTR.svg
Underground straight track
BSicon uexSTR.svg
ex underground straight track
BSicon extSTR.svg
straight line, modified version (+ex, +t, +ext)
BSicon utSTR.svg
underground tunnel straight track
BSicon uextSTR.svg
ex underground tunnel straight track
BSicon hSTR.svg
high level track
BSicon exhSTR.svg
ex high level track
BSicon uhSTR.svg
underground high level track
BSicon uexhSTR.svg
ex underground high level track
BSicon hSTRae.svg
Bridge (big)
BSicon uhSTRae.svg
Image for BSicon diagrams
BSicon uexhSTRae.svg
BS template transport icon
BSicon hKRZWae.svg
bridge over water straight (big)
BSicon exhKRZWae.svg
bridge over water straight (big)
BSicon KRZWu.svg
(c) I, Lantus, CC-BY-SA-3.0
Line crossing under water across
BSicon uexKRZWu.svg
for BS models. water tunnel, urban(blue), not in use.
BSicon KMW.svg
mileage change
BSicon exKMW.svg
ex mileage change
BSicon uKMW.svg
A mile-marker for metros/canals
BSicon uexKMW.svg
mileage change
BSicon GRENZE.svg
Autor: Bernina, axpde, Licencja: CC BY-SA 3.0 de
track with border
BSicon ÜST.svg
Track change (new design)
BSicon exÜST.svg
track change (new design)
BSicon uÜST.svg
Track switch, metro/light rail
BSicon uexÜST.svg
track change, metro/light rail (new design)
BSicon BUE.svg
level crossing straight
BSicon exSKRZ-YBUE.svg
Disused railway line level crossing on minor road.
BSicon uBUE.svg
underground level crossing straight
BSicon uexBUE.svg
Ex underground level crossing straight
BSicon ELCa.svg
Autor: Lekko gazowany, Licencja: CC BY-SA 3.0
electrified line start sign for railways
BSicon ELCe.svg
Autor: Lekko gazowany, Licencja: CC BY-SA 3.0
electrified line end sign for railways
Horse tram Mrozy Rudka (16).jpg
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tramwaj konny Mrozy - Rudka w lipcu 2022 r.
BSicon KBHFe.svg
head station, track ending
Tram Mrozy.jpg
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tramwaj konny w Rudce.
Rudka.jpg
Autor: Jacek Maria Jeliński, Licencja: CC BY-SA 3.0
Zdjęcie lotnicze SSZZOZ w Rudce
BSicon KBHFa.svg
head station, track starting
Horse tram Mrozy Rudka (18).jpg
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tramwaj konny Mrozy - Rudka w lipcu 2022 r.