Tramwaje w Charkowie

Tramwaje w Charkowie
tramwaj
Ilustracja
Tramwaj typu KTM-19KT w Charkowie
Państwo

 Ukraina

Lokalizacja

Charków

Operator

KP „Żowtnewe tramwajne depo”
KP „Sałtiwśke tramwajne depo”
KP „Miśkełektrotransserwis”

Liczba linii

12

Lata funkcjonowania

od 1882

Infrastruktura
Schemat sieci
Sieć tramwajowa w 2013 r.
Długość sieci

217,6 km

Rozstaw szyn

1524 mm

Napięcie zasilania

600 V DC

Liczba zajezdni

2

Strona internetowa
Portal Transport szynowy
Tramwaj na ul. Jekaterynosławskiej, początek XX wieku
Zabytkowy tramwaj typu Ch
Dwudrzwiowa Tatra T3SU jako wagon techniczny

Tramwaje w Charkowie − system komunikacji tramwajowej działający w ukraińskim mieście Charków.

Historia

31 maja 1882 zawarto umowę na budowę linii tramwajowej. Uruchomienie pierwszej linii łączącej dworzec kolejowy z centrum miasta nastąpiło 12 września 1882. 3 lipca 1906 uruchomiono pierwsze tramwaje elektryczne. W 1910 wybudowano zajezdnię „Piskunowskiego” oraz linię na ulicy Puszkińskiej. W lipcu 1910 rozpoczęto prace nad budową linii tramwajowej na ulicy Petinskiej. 2 lutego 1912 otwarto dwie nowe linie nr 4 i 5. Trasa linii:

  • 4: Gorpark - ulica Kładbiszczenskaja
  • 5: Bałaszowskij wokzał - ulica Kładbiszczenskaja

27 września 1922 uruchomiono ponownie linię nr 2 na trasie Kłoczkowskaja – plac Róży Luksemburg. Kolejną linię uruchomiono 12 listopada 1922. Nową linię oznaczono nr 1A, kursowała na trasie plac Róży Luksemburg – Osnowianskij most. W 1927 przebudowano torowiska na szerokość 1524 mm. 19 października 1941 zawieszono kursowanie komunikacji tramwajowej, którą 29 listopada 1943 wznowiono. W 1963 uruchomiono zajezdnię tramwajową Oktiabrskoje. W 1967 zamknięto linię nr 22, która kursowała na trasie Wokzał – Zalutino. 20 kwietnia 1967 zamknięto linię nr 8. W 1968 linię nr 18 która dotychczas kursowała na trasie Gigant – Centr – ChTZ przedłużono do fabryki płytek ceramicznych. 1 stycznia 1981 zamknięto linię nr 20 na trasie Gorpark – Płytocznyj zawod. Kolejną zajezdnię uruchomiono 6 listopada 1982 (Sałtowskoje). W 1984 zlikwidowano linię nr 1, która kursowała na trasie Wokzał – Iwanowka, a także zmieniono trasę linii nr 17 z dotychczasowej Gorpark – stacja metra „Centralnyj rynok” na nową: Lesopark – Gosprom – Bursackij most – Iwanowka. 1 kwietnia 1987 uruchomiono nową linię nr 9, która kursowała na trasie z dworca południowego do Nowożanowa. W 2000 zlikwidowano linię tramwajową na ulicy Pietrowskiego i Mironosickiej od ulicy Pietrowskiego do Majakowskiego. W 2009 zlikwidowano trasę tramwajową na ulicy Puszkińskiej, a w 2010 na ulicy Kłoczkowskiej.

(c) Mvs.gov.ua, CC BY 4.0
Tramwaj Tatra T6A5 zniszczony w wyniku rosyjskiego bombardowania zajezdni na Sałtiwce

W czasie rosyjskiej inwazji na Ukrainę, 3 marca 2022 r. w zajezdnię tramwajową na Sałtiwce uderzyła rakieta. Poważnie uszkodzony został zabytkowy tramwaj MTW-82 oraz kilka wagonów Tatra T3SU[1].

Zajezdnie

Obecnie w Charkowie funkcjonują dwie zajezdnie tramwajowe:

  • Sałtiwśke tramwajne depo (ros. Sałtowskoje tramwajnoje diepo)
  • Żowtnewe tramwajne depo (ros. Oktiabrskoje tramwajnoje diepo)

Linie

W maju 2018 r. w Charkowie było 12 linii tramwajowych:[2]

LiniaTrasa
1Piwdennyj wokzał ↔ Iwaniwka
3Zalutyne ↔ Nowożanowo
5Park Maszynobudiwnykiw (JUMT) ↔ wuł. Odeśka
6Piwdennyj wokzał ↔ 602 mikrorajon
7Piwdennyj wokzał ↔ Nowoseliwka
8602 mikrorajon ↔ wuł. Odeśka
12Piwdennyj wokzał ↔ Lisopark
16ASałtiwśka ↔ Lisopark
20Piwdennyj wokzał ↔ prosp. Peremohy
23Sałtiwśka ↔ Piwdenno-Schidna
26Piwdenno-Schidna ↔ Żurawliwśkyj hidropark
27Sałtiwśka ↔ Nowożanowo

Tabor

W 1928 posiadano 100 tramwajów typu Ch. W grudniu 1982 przeprowadzano testy ze składami złożonych z trzech wagonów Tatra T3SU. W 2006 odbudowano tramwaj typu Ch na 100 lecie tramwajów elektrycznych w Charkowie. W 2007 rozpoczęto eksploatację tramwajów KTM-19KT, a w 2009 zmodernizowanych tramwajów Tatra T3 oznaczonych jako Tatra T3WPA. W drugiej połowie 2011 r. zakupiono 10 tramwajów wycofanych z ruchu w Pradze. Sprowadzono wówczas sześć tramwajów Tatra T3M, jeden T3SU i trzy T3SUCS[3]. Wiosną 2017 r. do eksploatacji wprowadzono tramwaj typu Tatra T3WPNP, który przeszedł remont w miejscowych warsztatach. W trakcie przebudowy wymieniono silniki oraz hamulce, odnowiono przedział pasażerski, zmodernizowano wygląd oraz nadwozie tramwaju, które stało się częściowo niskopodłogowe. Dostęp do części niskopodłogowej ułatwia rozkładana rampa. Planowana jest modernizacja następnych czterech tramwajów na typ T3WPNP[4].

Tabor w Charkowie składa się w większości z wagonów tramwajowych produkcji czechosłowackiej oraz czeskiej. W maju 2018 r. posiadano 288 tramwajów, w tym 231 w ruchu liniowym:[5]

ZdjęcieTypEksploatacja odLiczba
1 Трам6 Московский ун.Харьков.JPGTatra T3SU1976103
Kharkov tram 4551.JPGTatra T6B5SU198822
2 Трам6 Московский ун.ХарьковIMG 0797.JPGKTM-19KT20068
Tatra T3VPA.jpgTatra T3WPA20094
Tatra T3 Kharkiv.jpgTatra T3M201115
Tatra T3SUCS nr 7050 w Pradze. Obecnie kursuje w Charkowie.Tatra T3SUCS201172
Tatra T3 nr 6957 w Pradze. Obecnie kursuje w Charkowie.Tatra T320127
Tatra T3A w Rydze. Podobne tramwaje kursują w Charkowie.Tatra T3A201327
Tatra T6A5 4556.jpgTatra T6A5201610
Tatra T3-WPSt201712
Т3-ВПНП.jpgTatra T3WPNP20171
Łączna liczba:288

Tabor techniczny składa się z 43 tramwajów; w większości są to tramwaje MTW-82 (21 wagonów), jest także kilka byłych tramwajów liniowych typu KTM-5 (2 wagony) oraz Tatra T3SU (4 wagony).

Tabor muzealny składa się z dwóch wagonów:

  • Ch nr 100
  • MTW-82 nr 055 (mocno zniszczony 3 marca 2022 r. w bombardowaniu[1])

Przypisy

  1. a b Witold Urbanowicz, Uszkodzona zajezdnia tramwajowa w Charkowie, www.transport-publiczny.pl, 4 marca 2022 [dostęp 2022-03-06] (pol.).
  2. Трамвай. Маршруты. Действующие. gortransport.kharkov.ua, 2018-05-06. [dostęp 2018-05-06]. (ros.).
  3. Radim Klement, Filip Laně. Pražské vozy T3 v ukrajinském Charkově. „Československý dopravák”. 1, s. 22–25, 2012. 
  4. Zmodernizowana Tatra w Charkowie. 2017-05-04. [dostęp 2018-05-06].
  5. Vehicle Statistics Kharkov, Tramway. transphoto.ru. [dostęp 2018-05-06].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Ekatirinoslavskaya Street in Kharkov.jpg

Ekatirinoslavskaya Street in Kharkiv.

Вид с Университетской горки через Сергиевскую площадь и Лопанский мост на начало Екатеринославской улицы.
Bomb attack on Saltivske tram depot in Kharkiv.jpg
(c) Mvs.gov.ua, CC BY 4.0
Bomb attack on Saltivske tram depot in Kharkiv, 2022
Kharkiv Tram System.svg
Autor: Nzeemin, Licencja: CC BY-SA 2.0
Kharkiv tram system, rendered using OSM data.
Трам МГП1 Кирова Vizu3993.JPG
Autor: Victor Vizu, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kharkov City. Tram MGP-1 on Konnyi Bazar.
Т3-ВПНП.jpg
Autor: Autotir, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tram T3-VPNP #585 in Kharkiv Ukraine
Motol, 6957.jpg
Autor: Honza Groh (Jagro), Licencja: CC BY-SA 3.0
Tatra T3, Motol, Praha
Tatra T6A5 4556.jpg
Autor: Autotir, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tram Tatra T6A5 №4556 in Kharkiv Ukraine
Kharkov tram 3102.JPG
Autor: Ace^eVg, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kharkov tram 3102 KTM-19, 2008
Tatra T3VPA.jpg
Autor: Autotir, Licencja: CC BY-SA 4.0
Трамвай Tatra T3ВПА, модернізований на Харківському вагоно-ремонтному заводі (ВАРЗ), на маршруті №8 (602-й мікрорайон - пр-т Гагаріна) в районі Кінного ринку, початок вул. Молочної (колишн. Кірова)
Smyčka Harfa, Tatra T3SUCS.jpg
Autor: Honza Groh (Jagro), Licencja: CC BY-SA 3.0
Tatra T3SUCS in Harfa tram loop, Prague
KharkovDau 06.JPG
Autor: Ace^eVg, Licencja: CC BY 3.0
Old tram from 1920s in Kharkov.
Tram 51874 passing under the Railroad Bridge in Riga 15 September 2014.JPG
Autor: Pjotr Mahhonin, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tram 51874 passing under the Railroad Bridge in Riga 15 September 2014
Tatra T3 Kharkiv.jpg
Autor: Autotir, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tram Tatra T3 in the Kharkiv on a Molochna street
Kharkov tram 4551.JPG
Autor: Ace^eVg, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kharkiv tram Tatra T6B5 4551 №5.