Tramwaje w Kaliningradzie
tramwaj | |
Tatra KT4SU na linii nr 5 | |
Państwo | |
---|---|
Obwód | |
Lokalizacja | |
Operator | Kaliningrad-GorTrans |
Liczba linii | 2 |
Lata funkcjonowania | od 1881 |
Infrastruktura | |
Długość sieci | 23,2 km |
Rozstaw szyn | 1000 mm |
Liczba zajezdni | 1 |
Tabor | |
Liczba pojazdów | 25 |
Strona internetowa | |
Portal Transport szynowy |
Tramwaje w Kaliningradzie – najbardziej wysunięty na zachód system tramwajowy na terenie obecnej Rosji, znajdujący się w Kaliningradzie i jedyny w granicach obwodu kaliningradzkiego. Obecnie w mieście działają 2 linie tramwajowe.
Historia
Tramwaj konny
Początki komunikacji tramwajowej w Królewcu sięgają roku 1881, gdy uruchomiono tramwaj konny o normalnotorowym rozstawie. Tę sieć rozbudowano do 14 kilometrów długości. Do 1895 roku działały następujące linie konne:
- Vorstadt – Steindammer Tor;
- Kronenstrasse – Resastrasse (dziś prospekt Kalinina – ulica Sergiejewa);
- Königstor – Ostbahnhof (dziś ulica Gagarina – ulica Połocka);
- Steindammer Tor – Hinterrosgarten (dziś plac Zwycięstwa – ulica Kliniskowa);
- Poststrasse – Julhental (dziś ulica Szewczenki – Centralny park kultury i wypoczynku).
Tramwaj elektryczny do 1945
W 1895 uruchomiono tramwaj elektryczny na szynach o rozstawie 1000 milimetrów, a w latach 1900–1901 trasy tramwajów konnych zelektryfikowano i wymieniono tory na wąskie. W 1899 roku w mieście były cztery linie elektrycznego tramwaju, w 1902 osiem, w 1904 – jedenaście, а w 1937 piętnaście. Każda linia miała swój kolor. Do wybuchu II wojny światowej sieć tramwajowa liczyła 50 km, a działało na nich 14 linii, obsługiwanych przez 136 wozów silnikowych i 118 doczepianych.
Okres powojenny
W styczniu 1945 roku w związku ze zniszczeniami wojennymi komunikacja tramwajowa w Królewcu została zawieszona. Infrastruktura tramwajowa mocno ucierpiała od bombardowań i działań wojsk: z pięciu podstacji elektrycznych cztery były zniszczone, liczne wagony były uszkodzone. Jednakże radzieckie władze niemal natychmiast zajęły się odbudową systemu. Tramwaje ruszyły 7 listopada 1946 roku. Wówczas na trasach eksploatowano 129 odbudowanych tramwajów (w 1939 roku w Królewcu było 251 tramwajów).
W odróżnieniu od licznych innych miast Rosji, w Kaliningradzie tramwaj przeżył ekonomiczny kryzys lat dziewięćdziesiątych XX wieku praktycznie bez zmian. Nie zlikwidowano żadnej trasy, tabor pozostawał bez zmian, ale stare tramwaje przechodziły znaczący remont. Jednakże na początku pierwszego dziesięciolecia XXI wieku rozpoczęto likwidację kaliningradzkich tramwajów. Jednocześnie przeprowadzano remonty niektórych torowisk. Plan władz miasta Kaliningrad przewiduje rozwój transportu tramwajowego w przyszłości.
W 2001 roku rozpoczął się proces likwidacji tramwajowej sieci. W tym roku została zamknięta linia tramwajowa w ciągu ulicy Suworowa między ulicami Kamskiej i Transportową. 24 lutego 2004 roku zlikwidowano ruch tramwajowy na prospekcie Zwycięstwa od ulicy Radiszczewa do Mendelejewa (trasa № 1). W 2005 roku zlikwidowano linię na ulicy Aleksandra Newskiego (trasa № 8), w 2006 – na Radzieckim prospekcie od ulic Janałowa i ulicy Marszałka Borzowa. W 2008 roku zdemontowano torowiska tramwajowe na ulicach Frunzje i Gagarina (część trasy linii № 4 i 9). Prace przy demontażu linii na ul. Gagarina zaczęły się 19 sierpnia.
Kolejne działania mające na celu likwidację linii miały miejsce we wrześniu 2008 roku: linię № 2 skrócono dworca południowego, № 8 – do kina „Ojczyzna”. W październiku ogłoszono plany likwidacji tramwajowej linii na ulicy Tielmana (część trasy linii № 1). Jednocześnie postanowiono, że nie nastąpi pełna likwidacja tramwajów w Kaliningradzie. Odwrotnie, planuje się rozwój i reorganizację istniejącej sieci[1]. Tramwajowe szyny i trakcja elektryczna na ulicy Kijowskiej (między ulicą Inżynierską i wiaduktem kolejowym) zostały zdemontowane podczas remontu ulicy w końcu września – października 2010 roku[2].
Kolejne likwidacje miały miejsce 1 stycznia 2010 roku: linie 2, 9 zostały wyłączone, a wagony, które na nich jeździły, zostały przeniesione na linie 1, 5 i 8. Likwidację linii tramwajowych władze tłumaczyły ich nieopłacalnością i problemami z taborem o niestandardowym rozstawie. Jednak w Piatigorsku również jest system o metrowym rozstawie i miasto nie ma problemu z taborem.
6 marca 2010 r. zaplanowano likwidację torowisk na prospekcie Zwycięstwa od parku centralnego do pierścienia linii № 1 i 4. Po likwidacji tramwajów miano poszerzyć jezdnie, co rzekomo miało wpłynąć na likwidację korków.
Linia tramwajowa № 1 została zlikwidowana i zastąpiona autobusami 9 lipca 2012 roku[3]. Jednocześnie, pomimo zniesienia regularnych kursów, przyjęto decyzję o zachowaniu torów na ulicy Tielmana. Według planów burmistrza miasta Aleksandra Jaroszuka linia tramwajowa na ulicy Tielmana będzie wykorzystywana przez tramwaj turystyczny[4].
W 2012 roku władze miasta zdecydowały o zakupie trzech tramwajów Pesa Swing w wersji trzyczłonowej, jednocześnie zapowiedziano odnowienie całego parku taborowego w ciągu 3–4 lat[5]. W lipcu 2013 roku władze miasta zasygnalizowały swoje zainteresowanie zakupem ukraińskich tramwajów Elektron T5L64[6].
W związku z dostawą w 2022 r. 16 tramwajów niskopodłogowych, zaplanowano wznowić od maja kursowanie tramwajów zawieszonej w 2015 r. linii nr 3 między Dworcem Południowym a Parkiem Centralnym[7].
Tabor
Przedwojennych wagonów używano do 1960. W latach 1971–1979 sprowadzono 223 wagony Tatra T4, w latach 1987–1992 40 pojazdów KT4, a w 1997 zakupiono 30 używanych wagonów T4D.
Eksploatowany | ||||
Zdjęcie | Typ | Lata produkcji | Liczba, szt. | Uwagi |
---|---|---|---|---|
Tatra T4D | 1979 | 1 | Wagony kupione z Halle w 1997 r. | |
Tatra KT4D | 1979-1983 | 7 | Wagony kupione z Chociebuża w 1999 r. | |
Tatra KT4SU | 1988-1994 | 16 | ||
PESA 121NaK[8] | 2012 | 1 | Pierwszy tramwaj tego typu rozpoczął kursowanie 28 grudnia 2012 r. na linii nr 5. | |
(c) klops.ru, CC BY 4.0 | 71-921 Korsarz[7] | 2021[7] | 16[7] | |
Turystyczny | ||||
Zdjęcie | Typ | Lata produkcji | Liczba, szt. | Uwagi |
Düwag GT6 | 1963 | 1 | Wagon zakupiony w 1995 r. Rozpoczął kursowanie z pasażerami 9 września 1996 r. Zakończył służbę liniową 23 grudnia 1998 r. i został odstawiony. Od 13 września 2009 r. wagon znów jest sprawny technicznie. | |
Techniczny | ||||
Zdjęcie | Typ | Lata produkcji | Liczba, szt. | Uwagi |
Gotha T57 | 1960 | 1 | Pług śnieżny na bazie tramwaju typu Т57 zbudowany w latach 70. XX wieku. | |
Tatra T4SU | 1972 | 1 | Wagon służący do diagnostyki sieci trakcyjnej. | |
Tatra T4SU | 1976 | 1 | ||
Tatra T4D | 1978 | 1 | Zakupiony z Halle w 1998 r. Do 2012 r. wykorzystywany był w ruchu liniowym. Obecnie służy jako holownik na terenie zajezdni. | |
Tatra T4SU | 1979 | 1 |
Linie tramwajowe
Istniejące
|
Obecnie w Kaliningradzie funkcjonują tylko dwie linie tramwajowe (w tym jedna linia zwykła i jedna turystyczna, nieposiadająca numeru).
Numer | Trasa |
---|---|
3 | Jużnyj wokzał – Leninskij prosp. – gostinica Kaliningrad – pl. Pobiedy – Park Centralny (planowana od maja 2022 r.) |
5 | Ulica Bassiejnaja – Festiwalnaja alleja – prospekt Sowiecki – pl. Pobiedy – prospekt Lenina – ul. Szewczenki – Dom Byta – prospekt Moskiewski – ul. Październikowa – ul. Dzierżyńskiego – al. Śmiałych – ul. Diunnaja |
Zlikwidowane
Numer | Trasa | Data likwidacji |
---|---|---|
1 | Stancyja Oktiabrskaja (prosp. Pobiedy) – prosp. Mira – pl. Pobiedy – ul. Czerniachowskogo – Proletarskaja ul. – ul. Tielmana | 09.07.2012 r. |
2 | Jużnyj wokzał – Bassiejnaja ul. (wcześniej kursowała do zakładu „Jantar”) | styczeń 2010 r. |
2k | Zawod „Jantar” – Kinoteatr „Rodina” | lata 90. XX wieku |
3 | Zawod „Jantar” – pl. Pobiedy – Dom byta – Kijewskaja ul. – zawod „Jantar” | 2010 г. |
3 | Bassiejnaja ul. – Festiwalnaja alleja – Sowietskij prosp. – pl. Pobiedy – ul. Czerniachowskogo – ul. 9-gо Apriela – Moskowskij prosp. – Oktiabrskaja ul. – ul.Bagrationa – Leninskij prosp. – Jużnyj wokzał | 25.06.2015 |
4 | stancyja Oktiabrskaja – Jużnyj wokzał (wcześniej kursowała do ul. Gagarina) | 2009 r. |
6 | Bassiejnaja ul. – pl. Pobiedy – Zielonaja ul. | 2006 r. |
7 | Zawod „Jantar” – kinoteatr „Rodina” – alleja Smiełych – Miasokombinat | 1999 r. |
8 | Jużnyj wokzał – ul. Tielmana (wcześniej kursowała do PKiO im. Gagarina) | 21.03.2010 r. |
9 | Zawod „Jantar” – Dom byta (wcześniej kursowała do ul. Gagarina) | styczeń 2010 r. |
10 | Zielonaja ul. – Dom byta – Jużnyj wokzał | 2002 r. |
Przypisy
- ↑ Куда поведут трамвайные пути?
- ↑ Участок ул- Киевской капитально отремонтируют, www.klops.ru [dostęp 2017-11-27] .
- ↑ В Калининграде автобус заменит трамвай -1 на маршруте до Северной горы – Новости Калининграда, www.klops.ru [dostęp 2018-12-21] [zarchiwizowane z adresu 2013-04-17] (ros.).
- ↑ На ул- Тельмана в Калининграде останется экскурсионный трамвай, www.klops.ru [dostęp 2017-11-27] .
- ↑ Kaliningrad stawia na Swinga Pesy. Rynek Kolejowy, 2012-10-08. [dostęp 2012-12-16]. (pol.).
- ↑ Власти Калининграда купят украинские трамваи вmiejsce польских.
- ↑ a b c d Witold Urbanowicz , W Kaliningradzie komplet nowych tramwajów. Nowa linia przed wakacjami, www.transport-publiczny.pl, 19 marca 2022 [dostęp 2022-03-27] (pol.).
- ↑ Новый польский трамвай вышел на маршрут №5. klops.ru, 2012-12-28. [dostęp 2012-12-28]. (ros.).
Bibliografia
- Kaliningrad 1999. przegubowiec.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-13)].
- transphoto.ru
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
underground train station (legend icon)
ex underground train station (legend icon)
underground train stop (legend icon)
ex underground train stop (legend icon)
underground service station (legend icon)
ex underground service station (legend icon)
non-passenger stop (legend icon)
ex non-passenger stop (legend icon)
underground service stop (legend icon)
ex underground service stop (legend icon)
local-only minor station
Icons for railway description
out-of-use local-only minor metro station
Railroad BSicon
Underground straight track
ex underground straight track
straight line, modified version (+ex, +t, +ext)
underground tunnel straight track
ex underground tunnel straight track
high level track
ex high level track
underground high level track
ex underground high level track
Bridge (big)
Bridge (big)
BS template transport icon
bridge over water straight (big)
bridge over water straight (big)
for BS models. water tunnel, urban(blue), not in use.
mileage change
ex mileage change
A mile-marker for metros/canals
mileage change
Border icon
Track change (new design)
track change (new design)
Track switch, metro/light rail
track change, metro/light rail (new design)
level crossing straight
Disused railway line level crossing on minor road.
underground level crossing straight
Ex underground level crossing straight
Autor: Lekko gazowany, Licencja: CC BY-SA 3.0
electrified line start sign for railways
Autor: Lekko gazowany, Licencja: CC BY-SA 3.0
electrified line end sign for railways
Tram icon
Urban metro junction with (unused) branches to and from the right.
Underground terminal station
Autor: sludgegulper, Licencja: CC BY-SA 2.0
ex-Halle T4D trams are operating in Kaliningrad. <a href="http://stts.mosfont.ru/list.php?t=0&cid=79">no 521</a> is formerly no 982 in that GDR city's fleet.
(c) Георгий Долгопский z rosyjskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0
Трамваи на Московском проспекте в Калининграде.
Autor: Артур Абдулин, Licencja: CC0
Трамвай Pesa 121NaK Калининград в трам. депо
Autor: Mef.ellingen, Licencja: CC BY-SA 4.0
Königsberger Straßenbahn, Triebwagen #412.
Autor: User:Kneiphof, Licencja: CC BY 2.5
Tramwaj KT4 w Kaliningradzie.
Triebwagen #420 und #225 der Kaliningrader Strassenbahn in der Schleife vor dem nunmehrigen Südbahnhof im Februar 1995. Foto: Henrik Karl Nielsen.
Underground terminal station
Underground station