Tramwaje w Rudzie Śląskiej

Tramwaje w Rudzie Śląskiej
tramwaj
Ilustracja
Wagon typu 116Nd Citadis „Karlik” w Chebziu
Państwo

 Polska

Lokalizacja

Ruda Śląska

Operator

Tramwaje Śląskie

Liczba linii

4

Lata funkcjonowania

od 1894

Infrastruktura
Schemat sieci
Mapa z przebiegiem linii tramwajowych na terenie Rudy Śląskiej
     Linie czynne      Linie zlikwidowane
Długość sieci

18,698 km t.p. (2007)[1]

Rozstaw szyn

1435 mm

Liczba przystanków

25 (2008)[2]

Portal Transport szynowy
Tramwaje w Rudzie Śląskiej
Konstal 105 2K, numer taborowy 765, zlikwidowana linia nr 18, ulica Wolności (2009)
Moderus Alfa HF 05, numer taborowy 788, zlikwidowana linia nr 18, pętla w Chebziu (2009)
Konstal 105Na, numer taborowy 565, linia nr 1, skrzyżowanie ulic Zabrzańskiej i 1 Maja (2021)
Konstal 105Na, numer taborowy 705, linia nr 9, zlikwidowany przystanek Chebzie Tlenownia (2005)
Konstal 105Na, numer taborowy 731, linia nr 9, ulica Piotra Niedurnego (2005)
Konstal 105N-2K, numer taborowy 458, zlikwidowana linia nr 18, pętla w Chebziu (2010)
Konstal 105N-2K, numer taborowy 458, zlikwidowana linia nr 18, pętla w Chebziu (2010)
Alstom Citadis 100 typ 116Nd, numer taborowy 804, linia nr 1, pętla w Chebziu (2021)
Moderus Alfa HF 11 AC, numer taborowy 788, linia nr 9, ulica Katowicka (2021)
Konstal typu N, numer taborowy 1100, linia nr 100 kursująca z okazji 100 rocznicy II powstania śląskiego, na Pętli w Chebziu (2020)

Tramwaje w Rudzie Śląskiej – element systemu komunikacji tramwajowej konurbacji górnośląskiej, który funkcjonuje na terenie Rudy Śląskiej od 1894 r. Sieć ta należy do Tramwajów Śląskich. Łączy ona dzielnice: Bykowina, Chebzie, Godula, Nowy Bytom, Ruda i Wirek.

Historia

30 grudnia 1894 uruchomiono pierwszą linię przez Rudę Śląską na trasie Zabrze - Chebzie - Królewska Huta - Łagiewniki - Bytom. Linia przebiegała przez dzisiejsze dzielnice: Chebzie oraz Ruda. Na terenie miasta pokrywa się z linią nr 1. 5 listopada 1899 uruchomiono linię: Szombierki - Chebzie - Nowy Bytom - Nowy Wirek, której trasa pokrywa się z linią nr 9. 1 sierpnia 1901 zbudowano linię Rudzka Kuźnica - Ruda - Ruda Południowa, która znajdowała się w całości na terenie miejscowości Ruda. Dziś pokrywa się z nią linia nr 18. 6 sierpnia 1901 przedłużono linię z Nowego Wirku do Świętochłowic. 4 grudnia 1958 po raz drugi zbudowano trasę Ruda Południowa - przystanek Ruda Poczta (dziś: Ruda Dworzec PKP), a rok później, 3 grudnia 1959, od przystanku Ruda Poczta - Rudzka Kuźnica. 15 grudnia 1960 zbudowano odcinek Rudzka Kuźnica - Ruda Północna. 12 grudnia 1975 zbudowano pętlę torową w dzielnicy Chebzie.

Ze względu na zły stan techniczny przepustu nad torowiskiem tramwajowym w rejonie skrzyżowania ul. Piastowskiej i Sobieskiego 14 lutego 2015 zawieszono kursowanie linii nr 18, a wraz z tym zamknięto odcinek przebiegający przez Rudę (wzdłuż ul. Piastowskiej i Wolności). W miejsce tramwaju uruchomiono linię autobusową nr 118 na trasie Bytom DworzecChebzie Dworzec PKP (kursy średnio co pół godziny w dni robocze), a także linię tramwajową nr 30 na trasie Bytom Stroszek Pętla – Zabrze Biskupice Pętla. Likwidacji linii nr 18 domagała się od wielu lat część mieszkańców Rudy ze względów bezpieczeństwa (położenie torowiska w części jezdni, stwarzające niebezpieczeństwo dla ruchu samochodowego i dla pieszych). Urząd Miasta likwidację dodatkowo argumentował tym, że drgania wywołane przez tramwaje powodują pękania ścian budynków, a także koszt utrzymania linii jest stosunkowo wysoki. Decyzja ta spotkała się ze sporym niezadowoleniem, w tym Tramwajów Śląskich, gdyż według spółki po drobnych pracach modernizacyjnych tramwaj mógłby dalej jeździć do czasu generalnego remontu przepustu[3][4][5].

Linie tramwajowe

Historyczne

1904

Pisownia polska (obecne nazwy)[6]:

1936

  • Linia 13 Nowa Wieś (dziś: Wirek) - Chorzów)
  • Linia 14 Nowa Wieś (dziś: Wirek) - Katowice[7]

1949

  • Linia 4 Wójtowa Wieś - Gliwice - Zabrze - Chebzie - Chorzów
  • Linia 9 Bytom - Chebzie - Wirek - Chorzów
  • Linia 11 Bytom - Chorzów - Wirek - Katowice II[8]

1976

  • Linia 9 Bytom - Ruda Śląska (Godula - Chebzie - Osiedle Kaufhaus - Nowy Bytom - Wirek - Bykowina) - Świętochłowice - Chorzów - Katowice
  • Linia 11 Zabrze - Ruda Śląska (Ruda Południowa - Chebzie) - Świętochłowice - Chorzów - Katowice
  • Linia 18 Ruda Śląska (Ruda Południowa - Ruda - Rudzka Kuźnica) - Bytom[9]

Obecne

Według stanu na 3 marca 2022 r. przez obszar Rudy Śląskiej przebiegały 3 linie:

LiniaPrzystanek
początkowy
Przystanek
końcowy
Liczba
przystanków
MiastaZajezdnia% kursów
niskopodłogowych
1Gliwice ZajezdniaChebzie Pętla22 lub 23

(w zależności od kierunku jazdy)

Gliwice, Zabrze, Ruda ŚląskaGliwice46%[10]
9Bytom Plac Sikorskiego (kursy wyjazdowe odbywają się z zajezdni w Gliwicach lub z zajezdni w Bytomiu)Chorzów Stadion Śląski (część kursów do Chorzów Rynek)[11]32 lub 37

(w zależności od wariantu trasy; bez tras zjazdowych)

Bytom, Ruda Śląska, Świętochłowice, Chorzów

(kursy wyjazdowe i zjazdowe również przez Gliwice i Zabrze)

Gliwice, Bytom0%[12]
43

(wyłącznie kursy wyjazdowe z zajezdni i zjazdowe do zajezdni)

Gliwice ZajezdniaChorzów Batory Zajezdnia41 lub 42

(w zależności od kierunku jazdy)

Gliwice, Zabrze, Ruda Śląska,Świętochłowice, ChorzówGliwice0%

(dotyczy kursów realizowanych przez Zajezdnię w Gliwicach)

[13]

Zobacz też

Przypisy

  1. Soczówka 2012 ↓, s. 61.
  2. Soczówka 2012 ↓, s. 71.
  3. Michał Wroński: Ruda Śląska idzie pod prąd. Zawiesza linię tramwajową. Woli autobus (pol.). W: Dziennik Zachodni [on-line]. dziennikzachodni.pl, 2015-02-11. [dostęp 2015-02-12].
  4. „18-tka” przechodzi do historii (pol.). rudaslaska.pl, 2015-02-11. [dostęp 2015-02-12].
  5. Witold Urbanowicz: Ruda Śląska zawiesza tramwajową osiemnastkę (pol.). www.transport-publiczny.pl, 2015-01-29. [dostęp 2015-02-12].
  6. Śląskie pocztówki: Wykaz linii tramwajowych na Górnym Śląsku w 1904 roku (pisownia oryginalna) (pol.). www.bytom.webd.pl. [dostęp 2014-05-23].
  7. Śląskie pocztówki: Linie tramwajowe w roku 1936 (część polska) (pol.). www.bytom.webd.pl. [dostęp 2014-05-23].
  8. HISTORIA ŚLĄSKICH TRAMWAJÓW - PAMIĘTNE PÓŁWIECZE 1939-1989, Tramwaje Śląskie S.A. [dostęp 2014-05-23] [zarchiwizowane z adresu 2008-12-23] (pol.).
  9. Na podstawie planu miasta z 1976 roku.
  10. Trasa linii, tramwaj nr 1, ZTM, rj.metropoliaztm.pl/rozklady/ [dostęp 2020-06-25] (pol.).
  11. Tramwaje Śląskie S.A. » Zmian w rozkładach jazdy linii nr 9, 39 i 43 od dnia 18.12.2021 r. [dostęp 2022-03-03] (pol.).
  12. Trasa linii, tramwaj nr 9, ZTM, rj.metropoliaztm.pl/rozklady/ [dostęp 2020-06-25] (pol.).
  13. Linia 43, Tramwaj - Trasa linii, rj.metropoliaztm.pl [dostęp 2021-01-02].

Bibliografia

  • Andrzej Soczówka, Zróżnicowanie struktury przestrzennej komunikacji miejskiej w konurbacji katowickiej, Sosnowiec: Wydział Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, 2012 (Prace Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego; 76), ISBN 978-83-6144-31-6.
  • Krzysztof Soida, Komunikacja tramwajowa w aglomeracji katowickiej: 100 lat tramwaju elektrycznego, Katowice: Przedsiębiorstwo Komunikacji Tramwajowej & wyd. STAPIS, 1998, ISBN 83-85145-13-3.

Media użyte na tej stronie

Konstal 105N-2K na linii nr 18.jpg
(c) KZKGaPowicz z polskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0
Ruda Śląska, ulica Wolności. Konstal 105N-2K #765 na linii nr 18.
Moderus Alfa HF 11 AC w Wirku 01.jpg
Autor: MattCros, Licencja: CC0
Moderus Alfa HF 11 AC o numerze taborowym 788 w Rudzie Śląskiej Wirku na ulicy Katowickiej
206 Silesian Interurbans, 105N car, Nowy Bytom, steel works.jpg
105Na Type car in front of an iron blast furnace
Moderus Alfa -788 na linii nr 18 Ruda Sl.jpg
Autor: Oryginalnym przesyłającym był KZKGaPowicz z polskiej Wikipedii, Licencja: GFDL
Tramwaj Moderus Alfa #788 w Rudzie Śląskiej (woj. górnośląskie, Polska).
Konstal N w Chebziu 01.jpg
Autor: MattCros, Licencja: CC0
Konstal N o numerze taborowym #1100 w Rudzie Śląskiej Chebziu na pętli.
116Nd Citadis w Chebiu 03.jpg
Autor: MattCros, Licencja: CC0
116Nd Citadis na początku ulicy Zabrzańskiej w Chebziu jako linia nr 1
Ruda Śląska tram network.png
Autor: Marek Mróz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ta PNG grafika rastrowa została stworzona za pomocą QGIS
Konstal 105Na w Rudzie 01.jpg
Autor: MattCros, Licencja: CC0
Konstal 105Na o numerze taborowym 565 w Rudzie Śląskiej Rudzie na ulicy Zabrzańskiej
209 Silesian Interurbans, 105N car, Chebzie-Tlenownia.jpg
Another passing loop, Chebzie Tlenownia
Konstal 105Na ZURek (front).jpg
Autor: KZKGaPowicz z polskiej Wikipedii, Licencja: GFDL
Ruda Śląska Chebzie Pętla. Tak wygląda najnowszy standard wykonania remontu kapitalnego w ZUR Chorzów Batory.
Konstal 105Na ZURek (rear).jpg
Autor: KZKGaPowicz z polskiej Wikipedii, Licencja: GFDL
Ruda Śląska Chebzie Pętla. Tak wygląda najnowszy standard wykonania remontu kapitalnego w ZUR Chorzów Batory.
116Nd Citadis w Chebiu 02.jpg
Autor: MattCros, Licencja: CC0
116Nd Citadis opuszcza pętlę w Chebziu jako linia nr 1