Transkrypcja Yale
Transkrypcja Yale – systemy transkrypcji stosowane na Uniwersytecie Yale’a dla czterech języków: japońskiego, koreańskiego, mandaryńskiego i kantońskiego. System Yale dla języka mandaryńskiego opracowano podczas drugiej wojny światowej, pozostałe w latach 60 i 70.
Obecnie w użyciu pozostaje jedynie system Yale dla języka kantońskiego.
Yale kantoński
Nagłosy (shengmu 声母)
b [p] | p [pʰ] | m [m] | f [f] |
d [t] | t [tʰ] | n [n] | l [l] |
g [k] | k [kʰ] | ng [ŋ] | h [h] |
j [ts] | ch [tsʰ] | s [s] | |
gw [kw] | kw [kʰw] | y [j] | w [w] |
Wygłosy (yunmu 韵母)
a [a] | aai [ai] | aau [au] | aam [am] | aan [an] | aang [aŋ] | aap [ap] | aat [at] | aak [ak] |
ai [ɐi] | au [ɐu] | am [ɐm] | an [ɐn] | ang [ɐŋ] | ap [ɐp] | at [ɐt] | ak [ɐk] | |
e [ɛ] | ei [ei] | eng [ɛŋ] | ek [ɛk] | |||||
i [i] | iu [iu] | im [im] | in [in] | ing [ɪŋ] | ip [ip] | it [it] | ik [ɪk] | |
o [ɔ] | oi [ɔi] | ou [ou] | on [ɔn] | ong [ɔŋ] | ot [ɔt] | ok [ɔk] | ||
u [u] | ui [ui] | un [un] | ung [ʊŋ] | ut [ut] | uk [ʊk] | |||
eu [œ] | eui [ɵy] | eun [ɵn] | eung [œŋ] | eut [ɵt] | euk [œk] | |||
yu [y] | yun [yn] | yut [yt] | ||||||
m [m̩] | ng [ŋ̩] |
Tony
Trzy z kantońskich tonów, tak zwane tony ru (rusheng 入聲), występują wyłącznie w sylabach kończących się na spółgłoski -p, -t i -k. Kantoński Yale oddaje je za pomocą znaków diakrytycznych i litery h lub, alternatywnie, cyframi od 1 do 6.
Opis | Yale | Numer tonu | ||
---|---|---|---|---|
Ton wysoki | sī | sīn | sīk | 1 |
Ton wysoki opadający, 陰平 | sì | sìn | 1 | |
Ton średni rosnący, 陰上 | sí | sín | 2 | |
Ton średni, 陰去 | si | sin | sik | 3 |
Ton niski opadający, 陽平 | sìh | sìhn | 4 | |
Ton niski rosnący, 陽上 | síh | síhn | 5 | |
Ton niski, 陽去 | sih | sihn | sihk | 6 |
Yale koreański
Samogłoski
ㅏ | ㅓ | ㅗ | ㅜ | ㅡ | ㅣ |
---|---|---|---|---|---|
a | e | o | u/wu | u | i |
ㅐ | ㅔ | ㅚ | ㅟ | ||
ay | ey | oy | wi | ||
ㅑ | ㅕ | ㅛ | ㅠ | ||
ya | ye | yo | yu | ||
ㅒ | ㅖ | ||||
yay | yey | ||||
ㅘ | ㅙ | ㅝ | ㅞ | ㅢ | |
wa | way | we | wey | uy |
Spółgłoski
ㄱ | ㄲ | ㅋ | ㄷ | ㄸ | ㅌ | ㅂ | ㅃ | ㅍ | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
k | kk | kh | t | tt | th | p | pp | ph | |
ㅈ | ㅉ | ㅊ | ㅅ | ㅆ | ㅎ | ㄴ | ㅁ | ㅇ | ㄹ |
c | cc | ch | s | ss | h | n | m | ng | l |