TAROM

Boeing 737-800 w barwach TAROM

Boeing 737-700 w barwach TAROM

Boeing 737-300 w barwach TAROM lądujący na lotnisku Heathrow w Londynie

(c) I, JuergenL, CC BY 2.5

Airbus A318 w barwach TAROM

Airbus A310 w barwach TAROM

ATR 72-500 w barwach TAROM

(c) Cristibur z angielskiej Wikipedii, CC BY 3.0

Samoloty linii TAROM na lotnisku Otopeni w Bukareszcie

Ił-62 w barwach TAROM (1992)

Ił-18 w barwach TAROM (1988)

Tu-154B-1 w barwach TAROM (1985)

Boeing 707 w barwach TAROM (1990)

TAROM, skrót od Transporturile Aeriene Române (tłum. Rumuński Transport Lotniczy) – rumuńskie narodowe linie lotnicze, z siedzibą w Bukareszcie. Ma połączenia z Afryką, Azją i Europą. Głównym węzłem jest Port lotniczy Bukareszt-Otopeni. Obecnie są to najstarsze i największe linie lotnicze w Rumunii. 95% udziałów w TAROM posiada rumuński rząd.

W 2009 linie przewiozły 1,7 mln pasażerów.

W 2010 roku linie stały się członkiem sojuszu lotniczego SkyTeam^[2].

Historia

Przed II wojną światową

Pierwsze narodowe rumuńskie linie lotnicze zostały założone w 1920 pod nazwą CFRNA (Francusko-Rumuńska Kompania Żeglugi Powietrznej). Linie te wykorzystywała 15 samolotów Potez produkcji francuskiej. Samoloty te były wykorzystywane zarówno do przewozu pasażerów, jak i poczty na trasie z Bukaresztu do Paryża. Pierwszym, poza Bukaresztem, rumuńskim miastem, które uzyskało regularne połączenia lotnicze obsługiwane przez CFRNA, było miasto Gałacz. W następnych latach rumuńskie lotnictwo wzbogaciło się o 5 samolotów Ansaldo A.300 i 10 de Havilland DH.9. W 1928 linie zmieniają nazwę na SNNA (Krajowa Żegluga Powietrzna).

Po II wojnie światowej

Po II wojnie światowej, kiedy ZSRR rozszerzył swoje wpływy w Europie Wschodniej, 8 sierpnia 1945 utworzono linie lotnicze o nazwie TARS (Rumuńsko-Radziecki Transport Lotniczy). Operacje krajowe z Bukaresztu rozpoczęły się 1 lutego 1946. 18 września 1954 rząd rumuński wykupił udziały radzieckie w liniach lotniczych i linie przyjęły ostateczną nazwę, która jest używana do dziś – Transporturile Aeriene Române (Rumuński Transport Lotniczy), w skrócie TAROM. W 1960 TAROM obsługiwał kilkanaście połączeń do większych miast europejskich. Duże wpływy ZSRR na gospodarkę państw komunistycznych wymuszał zakup jedynie samolotów produkcji radzieckiej. TAROM posiadał w swojej flocie takie samoloty jak: regionalne samoloty typu Li-2, Ił-14, An-24 turbośmigłowy samolot średniego zasięgu Ił-18 oraz odrzutowy Tu-154 i samoloty dalekiego zasięgu Ił-62. Wyjątkiem było zakupienie samolotów BAC One-Eleven, które latały po Europie i na Bliski Wschód oraz zakup Boeingów 707, które razem z Iłami-62 operowały na trasach dalekiego zasięgu. W przypadku wielu linii lotniczych samolot Ił-62 otwierał pierwsze rejsy dalekiego zasięgu, najczęściej loty transatlantyckie. Tak było również z liniami TAROM, które samoloty Ił-62 wprowadziły w 1973. TAROM posiadał 5 samolotów Ił-62. Trzy samoloty Ił-62 i dwa samoloty o zwiększonym zasięgu Ił-62M.

Dopiero po upadku komunistycznego rządu rumuńskiego w 1989 TAROM mógł nabyć samoloty produkcji zachodniej. W 1990 TAROM zastąpiła większość samolotów Ił-62 i Boeingów 707 dwoma samolotami Airbus A310. Ostatnie Iły-62 sprzedano w 1999. W 1993 TAROM uruchomiły połączenia do Montrealu i Bangkoku, które były obsługiwane przez samoloty Airbus A310 i Ił-62. W 2001 po odnotowaniu dużych strat i nierentowności połączeń dalekiego zasięgu linie zamknęły swoje połączenia dalekobieżne do Montrealu i Bangkoku. W latach 2002–2003 zamknięto pozostałe loty długodystansowe, m.in. do Chicago, Nowego Jorku i Pekinu^[3].

Obecnie TAROM wychodzi z trudnego okresu i zadłużenia, które przyniosły nierentowne połączenia. Linie postępują według planu, który został sporządzony w pierwszych latach XXI wieku.

Modernizację floty rozpoczęto w 2006, kiedy linie otrzymały 4 samoloty Airbus A318, trzy Boeingi 737-800 i dwa samoloty typu ATR 72-500.

W 2010 roku linie TAROM dołączyły do sojuszu SkyTeam jako 13 członek sojuszu.

Rejsowe kierunki lotów

Stan na luty 2011^[4]:

Afryka

•  Egipt
  • Kair – Port lotniczy Kair

Azja

•  Izrael
  • Tel Awiw – Port lotniczy Tel Awiw-Ben Gurion
•  Jordania
  • Amman – Port lotniczy Amman
•  Liban
  • Bejrut – Port lotniczy Bejrut
•  Syria
  • Damaszek – Port lotniczy Damaszek
•  Zjednoczone Emiraty Arabskie
  • Dubaj – Port lotniczy Dubaj

Europa

•  Austria
  • Wiedeń – Port lotniczy Wiedeń
  • Salzburg – Port lotniczy Salzburg sezonowo
•  Belgia
  • Bruksela – Port lotniczy Bruksela
•  Bułgaria
  • Sofia – Port lotniczy Sofia
•  Francja
  • Lyon – Port lotniczy Lyon-Saint-Exupéry
  • Nicea – Port lotniczy Nicea (od 28 marca)
  • Paryż – Port lotniczy Paryż-Roissy-Charles de Gaulle
•  Grecja
  • Ateny – Port lotniczy Ateny
  • Kos – Port lotniczy Kos sezonowo
  • Rodos – Port lotniczy Rodos sezonowo
  • Saloniki – Port lotniczy Saloniki-Macedonia
•  Hiszpania
  • Barcelona – Port lotniczy Barcelona
  • Madryt – Port lotniczy Madryt
  • Palma de Mallorca – Port lotniczy Palma de Mallorca sezonowo
  • Teneryfa – Port lotniczy Aeropuerto de Tenerife Sur sezonowo
  • Walencja – Port lotniczy Walencja
•  Holandia
  • Amsterdam – Port lotniczy Amsterdam
•  Łotwa
  • Ryga – Port lotniczy Ryga (do 25 marca)
•  Mołdawia
  • Kiszyniów – Port lotniczy Kiszyniów
•  Niemcy
  • Frankfurt nad Menem – Port lotniczy Frankfurt
  • Monachium – Port lotniczy Monachium
•  Polska
  • Warszawa-Chopin
•  Rumunia
  • Bacău – Port lotniczy Bacău sezonowo
  • Baia Mare – Port lotniczy Baia Mare
  • Bukareszt – Port lotniczy Bukareszt-Otopeni hub
  • Jassy – Port lotniczy Jassy
  • Kluż-Napoka – Port lotniczy Kluż-Napoka
  • Oradea – Port lotniczy Oradea
  • Satu Mare – Port lotniczy Satu Mare
  • Suczawa – Port lotniczy Suczawa
  • Sybin – Port lotniczy Sybin
  • Târgu Mureș – Port lotniczy Târgu Mureș
  • Timișoara – Port lotniczy Timișoara
•  Serbia
  • Belgrad – Port lotniczy Belgrad
•  Szwajcaria
  • Zurych – Port lotniczy Zurych-Kloten (do 26 marca)
•  Turcja
  • Antalya – Port lotniczy Antalya sezonowo
  • Bodrum – Port lotniczy Bodrum-Milas sezonowo
  • Stambuł – Port lotniczy Stambuł-Atatürk
•  Węgry
  • Budapeszt – Port lotniczy Budapeszt
•  Wielka Brytania
  • Londyn – Port lotniczy Londyn-Heathrow
•  Włochy
  • Bari – Port lotniczy Bari (DO 25 marca)
  • Rzym – Port lotniczy Rzym

Linie partnerskie

TAROM oferuje połączenia code-share z następującymi liniami lotniczymi^[5]:

Flota

Flota rumuńskich linii lotniczych TAROM. Stan na lipiec 2015^[6]:

Średni wiek maszyn to 15,1 lat.

Maszyny wycofane

• An-2
• An-24
• ATR 42-300
• BAC One-Eleven
• Boeing 707
• Boeing 737-500
• DC-10 (leasing)
• Ił-14
• Ił-18
• Ił-62
• Li-2
• Mi-4
• Tu-154

Niektóre wypadki lotnicze

• 29 grudnia 1974 – An-24 YR-AMD podczas krajowego lotu z Bukaresztu do Sibiu rozbił się na wysokości 1700 m n.p.m. w górach Muntii Lotrului, 22 km od Sibiu, zabijając 28 pasażerów i 5 członków załogi^[7].
• 7 sierpnia 1980 – samolot Tu-154B-2 YR-TPH podczas lądowania na lotnisku w Mauretanii z powodu złej widoczności maszyna wpadła do wody. Nikt spośród 152 pasażerów i 16 członków załogi nie odniósł obrażeń, jednak jeden pasażer doznał ataku serca po czym zmarł.
• 5 września 1986 – samolot An-24 YR-AMF, podczas lądowania na lotnisku w Klużu-Napoce uderzył nosem w pas startowy, po czym wybuchł pożar, zabijając 3 członków załogi, którzy byli uwięzieni w samolocie. Pozostała część załogi oraz pasażerowie przeżyli wypadek^[8].
• 24 września 1994 – lot TAROM 381 obsługiwany przez samolot Airbus A310 YR-LCC, który leciał z Bukaresztu do Paryża. Podczas lądowania na podparyskim lotnisku Orly załoga straciła panowanie nad samolotem z powodu zbyt niskiej prędkości lotu. Załodze udało się wyjść z kłopotów i samolot bezpiecznie wylądował za drugim podejściem. Na pokładzie znajdowało się 186 pasażerów. Ten sam samolot rozbił się pół roku później pod Bukaresztem.
• 31 marca 1995 – katastrofa lotu Tarom 371; samolot Airbus A310 o znakach rejestracyjnych YR-LCC, który leciał z Bukaresztu do Brukseli. Samolot rozbił się krótko po starcie, zabijając wszystkich, którzy znajdowali się na pokładzie – 60 osób.
• 30 grudnia 2007 – Boeing 737-300 YR-BGC podczas startu do Szarm el-Szejk uderzył w samochód na pasie startowym lotniska Otopeni w Bukareszcie. Samolot został nieodwracalnie uszkodzony, jednak nikt z pasażerów nie odniósł większych obrażeń. Załoga i kontrolerzy nie widzieli samochodu pracowników lotniska, którzy modernizowali oświetlenie pasa, ponieważ na lotnisku była gęsta mgła^[9].

Przypisy