Trawomyszka namibska

Trawomyszka namibska

Rhabdomys pumilio[1]
(Sparrman, 1784)
Trawomyszka namibska w Transgranicznym Parku Narodowym Kgalagadi
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	myszowate
Podrodzina	myszy
Rodzaj	trawomyszka
Gatunek	trawomyszka namibska
Synonimy Mus donavani Lesson, 1827 Mus lineatus F. Cuvier, 1829 Mus septemvittatus Schinz, 1845 Mus vittatus Wagner, 1842 Isomys pumilio bechuanae Thomas, 1893 Arvicanthis pumilio cinereus Thomas & Schwann, 1904 Arvicanthis pumilio deserti Dollman, 1910 Rhabdomys pumilio fouriei Roberts, 1946 Arvicanthis pumilio griquae Wroughton, 1905 Arvicanthis pumilio intermedius Wroughton, 1905 Mus pumilio major Brants, 1827 Arvicanthis pumilio meridionalis Wroughton, 1905 Rhabdomys pumilio namaquensis Roberts, 1946 Rhabdomys pumilio namibensis Roberts, 1926 Rhabdomys pumilio orangiae Roberts, 1946 Rhabdomys pumilio prieskae Roberts, 1946
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]
najmniejszej troski

Trawomyszka namibska^[3] (Rhabdomys pumilio) – gatunek gryzonia z rodziny myszowatych, występujący w Afryce Południowej^[2].

Systematyka

Gatunek został opisany naukowo w 1784 roku przez A. Sparrmana jako Mus pumilio; była także zaliczana do rodzaju kusu (Arvicanthis)^[4]. Miejsce typowe znajduje się w Prowincji Przylądkowej Zachodniej w Południowej Afryce, na wschód od Knysny, w lesie Tsitsikamma^[5]. Systematyka trawomyszek wymaga rewizji, podejrzewa się, że jest to kompleks nawet pięciu gatunków^[2]. Trawomyszka zuluska (Rhabdomys dilectus) jest traktowana przez część autorów jako synonim trawomyszki namibskiej^[2]; gryzonie klasyfikowane jako R. pumilio preferują suchsze tereny, niż te zaliczane do R. dilectus^[4][5].

Występowanie

Trawomyszka namibska występuje na suchych sawannach od zachodniej RPA, poprzez Namibię, środkową i południową Botswanę, do południowej Angoli^[5]. Jeżeli trawomyszka zuluska jest synonimem trawomyszki namibskiej, to zasięg tego gatunku jest znacznie większy, obejmuje całą RPA, wschodnie Zimbabwe, środkowo-zachodni Mozambik, Malawi, północno-wschodnią Zambię i wyżyny Tanzanii, Kenii, wschodniej Ugandy i południowo-wschodniej Demokratycznej Republiki Konga. Żyje na wysokościach do 2300 m n.p.m.^[2]

Gatunek ten występuje na różnorodnych terenach trawiastych, w buszu i lasach. W Afryce Południowej zajmuje różne siedliska, ale w Afryce Wschodniej jego zasięg jest ograniczony do odosobnionych wyżyn^[4]. Występuje na terenach rolniczych i pojawia się w domach, bywa uznawany za szkodnika^[2].

Wygląd

Jest to mała mysz, osiąga długość od 99 do 124 mm (średnio 109 mm), z ogonem o długości od 71 do 101 mm (średnio 86 mm). Masa ciała to od 41 do 53 g (średnio 43,1 g). Cechą charakterystyczną są dwa białawe lub kremowe paski na grzbiecie, obrzeżone przez czarne lub brązowe paski (łącznie cztery). W odróżnieniu od podobnych pręgomyszy (Lemniscomys) trawomyszki nie mają czarnego paska pośrodku grzbietu. Sierść grzbietu jest szorstka, poza pasami żółtobrązowa do cętkowanej płowej – występuje zróżnicowanie geograficzne. Głowa ma podobny kolor co grzbiet, z ciemnym podłużnym paskiem pomiędzy oczami i uszami. Uszy pokrywają krótkie rude lub rudobrązowe włosy. Spód ciała i nogi są bledsze niż wierzch. Ogon jest rzadko owłosiony, czarny od góry i żółtawobrązowy lub szary od spodu^[4].

Tryb życia

Trawomyszka namibska w Południowej Afryce rozmnaża się latem, w okresie dostępności pokarmu po opadach. Zimą uboga w białka dieta, niskie opady i chłód nie sprzyjają rozmnażaniu. Na Karru, gdzie zimą występują opady, rozmnaża się przez trzy miesiące wiosny, ale w suchym lecie już nie. Ciąża trwa średnio 25 dni. Przy małej dostępności pokarmu rodzą się tylko dwa młode. Młode otwierają oczy po 7–8 dniach i są odstawiane od piersi 16 dnia życia. Po około dwóch miesiącach osiągają dojrzałość płciową^[4].

Umieralność trawomyszek namibskich na nizinach to około 93% w ciągu roku; na Karru jest to 80%, najwięcej gryzoni ginie w zimie następującej po suchym lecie. Są one pożywieniem wielu drapieżników, w tym kilku gatunków węży i sów, serwali, szakali i żenet. W południowoafrykańskiej prowincji KwaZulu-Natal i w Mozambiku jedzą je również ludzie. Na trawomyszkach pasożytują roztocze (w tym 11 gatunków kleszczy), 41 gatunków pcheł, 9 gatunków tasiemców i 6 gatunków obleńców^[4].

Populacja

Trawomyszka namibska ma bardzo szeroki zasięg występowania, jest bardzo liczna, występuje w wielu obszarach chronionych. Nie są znane zagrożenia dla tego gatunku^[2]. Liczebność i struktura wiekowa zmienia się w ciągu roku^[4], ale populacje są generalnie stabilne^[2]. Trawomyszka namibska jest uznawana za gatunek najmniejszej troski, chociaż jeśli dojdzie do podziału tego taksonu na osobne gatunki, nie wszystkie z nich mogą kwalifikować się do najniższej kategorii zagrożenia^[2], szczególnie populacje zamieszkujące odizolowane góry^[4].

Przypisy