Treron

Treron[1]
Vieillot, 1816[2]
Przedstawiciel rodzaju – treron żółtolicy (T. pompadora)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	gołębiowe
Rodzina	gołębiowate
Podrodzina	trerony
Rodzaj	Treron
Typ nomenklatoryczny
Columba curvirostra J.F. Gmelin, 1789
Synonimy Vinago Cuvier, 1817[3] Ancistroa Billberg, 1828[4] Toria Hodgson, 1836[5] Sphenurus Swainson, 1837[6] Sphenocercus G.R. Gray, 1840[7] Dendrophassa Gloger, 1841[8] Rhombura Gloger, 1841[9] Romeris Hodgson, 1841[10] Dendrophaps Blyth, 1846[11] Butreron Jacquinot & Pucheran, 1853[12] Phalacrotreron Bonaparte, 1854[13] Crocopus Bonaparte, 1854[14] Sphenoena Bonaparte, 1854[14] Sphenotreron Bonaparte, 1854[14] Osmotreron Bonaparte, 1854[15] Rhamphotreron Heine & Reichenow, 1890[16]
Gatunki
zobacz opis w tekście

Treron – rodzaj ptaka z podrodziny treronów (Raphinae) w rodzinie gołębiowatych (Columbidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Azji i Afryce^[17].

Morfologia

Długość ciała 21–36 cm; masa ciała 77–500 g^[18].

Systematyka

Etymologia

• Treron: gr. τρηρων trērōn, τρηρωνος trērōnos „gołąb”, od τρεω treō „uciekać w strachu”^[19].
• Vinago: średniowiecznołac. vinago „rodzaj gołębia, który pojawiał się w czasie winobrania”, od łac. vinum, vini „wino”; -ago „przypominający”^[20]. Gatunek typowy: Columba waalia F.A.A. Meyer, 1793.
• Ancistroa: gr. αγκιστρον ankistron „haczyk wędkarski”, od αγκος ankos „zakręt, łuk”^[21]. Gatunek typowy: Columba curvirostra J.F. Gmelin, 1789.
• Toria: nep. Thoria lub Thorya „treron grubodzioby”^[22]. Gatunek typowy: Toria nipalensis Hodgson, 1836 (= Columba curvirostra J.F. Gmelin, 1789).
• Sphenurus: gr. σφην sphēn, σφηνος sphēnos „klin”; ουρα oura „ogon”^[23]. Gatunek typowy: Sphenurus semitorquatus Swainson, 1837 (= Columba oxyura Temminck, 1823).
• Sphenocercus: gr. σφην sphēn, σφηνος sphēnos „klin”; κερκος kerkos „ogon”^[24]. Nowa nazwa dla Sphenurus Swainson, 1837.
• Dendrophassa: gr. δενδρον dendron „drzewo”; φασσα phassa „gołąb”^[25]. Gatunek typowy: Columba aromatica J.F. Gmelin, 1789.
• Rhombura: gr. ῥομβος rhombos „romb”; ουρα oura „ogon”^[26]. Gatunek typowy: Columba oxyura Temminck, 1823.
• Romeris: gr. ῥωμη rhōmē „siła, moc”, od ῥωομαι rhōomai „pędzić na”; ῥις rhis, ῥινος rhinos „nos”^[27]. Gatunek typowy: Toria nipalensis Hodgson (= Columba curvirostra J.F. Gmelin, 1789).
• Dendrophaps: gr. δενδρον dendron „drzewo”; φαψ phaps, φαβος phabos „gołąb”^[28]. Gatunek typowy: nie podany.
• Butreron: gr. βου- bou- „ogromny”, od βους bous „byk”; τρηρων trērōn, τρηρωνος trērōnos „gołąb”, od τρεω treō „uciekać w strachu”^[29]. Gatunek typowy: Columba capellei Temminck, 1822.
• Phalacrotreron: gr. φαλακρος phalakros „łysy”, od φαλος phalos „biały”; ακρος akros „najwyższy”; τρηρων trērōn, τρηρωνος trērōnos „gołąb”, od τρεω treō „uciekać w strachu”^[30]. Gatunek typowy: Columba calva Temminck, 1811.
• Crocopus: gr. κροκος krokos „żółty, szafranowy”; πους pous, ποδος podos „stopa”^[31]. Gatunek typowy: Columba phænicoptera Latham, 1790.
• Sphenoena: gr. σφην sphēn, σφηνος sphēnos „klin”; οινας oinas, οιναδος oinados „gołąb”^[32]. Gatunek typowy: Columba oxyura Temminck, 1823.
• Sphenotreron: gr. σφην sphēn, σφηνος sphēnos „klin”; τρηρων trērōn, τρηρωνος trērōnos „gołąb”, od τρεω treō „uciekać w strachu”^[33]. Gatunek typowy: Columba oxyura Temminck, 1823.
• Osmotreron: gr. οσμη osmē „zapach, woń”; τρηρων trērōn, τρηρωνος trērōnos „gołąb”, od τρεω treō „uciekać w strachu”^[34]. Gatunek typowy: Columba olax Temminck, 1823.
• Rhamphotreron: gr. ῥαμφος rhamphos „dziób”; τρηρων trērōn, τρηρωνος trērōnos „gołąb”, od τρεω treō „uciekać w strachu”^[35]. Nowa nazwa dla Toria Hodgson, 1836 ze względu na puryzm.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[36]:

• Treron fulvicollis – treron cynamonowy
• Treron olax – treron mały
• Treron vernans – treron różowoszyi
• Treron bicinctus – treron zielonolicy
• Treron pompadora – treron żółtolicy
• Treron curvirostra – treron grubodzioby
• Treron griseicauda – treron szarolicy
• Treron teysmannii – treron zielonosiwy
• Treron floris – treron zielony
• Treron psittaceus – treron timorski
• Treron capellei – treron wielki
• Treron phoenicopterus – treron złotoszyi
• Treron waalia – treron żółtobrzuchy
• Treron australis – treron malgaski
• Treron calvus – treron krasnonosy
• Treron pembaensis – treron szarogłowy
• Treron sanctithomae – treron papugodzioby
• Treron apicauda – treron ostrosterny
• Treron oxyurus – treron sumatrzański
• Treron seimundi – treron białobrzuchy
• Treron sphenurus – treron klinosterny
• Treron sieboldii – treron złotolicy
• Treron formosae – treron złotogłowy

Przypisy

Bibliografia

• C.W.L. Gloger: Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte. Breslau: A. Schulz, 1841, s. 1–459. (niem.)
• Ch.L. Bonaparte. Coup d’oeil sur l’ordre des Pigeons. „Comptes Rendus Hebdomadaires des Séances de l’Académie des Sciences”. 39, s. 869–880, 1854 (fr.). 
• James A. Jobling: The Key to Scientific Names (ang.). W: Birds of the World [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2021.