Triarii

Ten artykuł od 2017-03 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Replika uzbrojenia triariusa: kolczuga, hełm typu apulo-korynckiego, tarcza i gladius. Wystawa w Koloseum

Triarii (łac. trzeciorzędowi, l.poj. triarius) – w rzymskim legionie republikańskim legioniści walczący w trzeciej linii manipułów.

Najstarsi (od ok. 30 do 46 lat) i najbardziej doświadczeni weterani stanowili linię rezerw, którą wprowadzano do walki głównie w krytycznych momentach (stąd powiedzenie res ad triarios venit – sprawa doszła do triarii lub sprawa doszła do trzeciego szeregu, jest synonimem trudnej sytuacji). Ich uzbrojenie różniło się od uzbrojenia hastati i principes posiadaniem długiej na ok. 3 m włóczni (hasta) w miejsce dwóch oszczepów (pila), co zbliżało ich metody walki do greckich hoplitów. Oprócz włóczni triarii byli wyposażeni w gladius (krótki miecz obosieczny) oraz scutum (tarczę), elementy charakterystyczne dla wszystkich typów legionistów. Na ich uzbrojenie ochronne składała się głównie kolczuga (łac. lorica hamata), hełm typu montefortino lub apulo-koryncki oraz z czasem coraz rzadziej używane nagolenniki. Triarii zniknęli z rzymskiego legionu republikańskiego pod koniec II w. przed Chr., gdy uzbrojenie rzymskich legionistów zostało ujednolicone.

Pierwsze wzmianki dotyczące Triarii sięgają czasów I wojny punickiej (264 – 241 przed Chr.) podczas bitwy morskiej koło przylądka Eknomos w 256 r. przed Chr.