Tribologia
Ten artykuł od 2012-07 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
Tribologia, trybologia[1] – nauka o procesach zachodzących w ruchomym styku ciał stałych. Zajmuje się opisem zjawisk tarcia, zużywania oraz smarowania[2]. Tribologia jest ważna przy konstruowaniu i eksploatacji ruchowych węzłów maszyn (np.: łożyska, sprzęgła, hamulce itp.). Stosowanie tej wiedzy pozwala osiągnąć polepszenie sprawności, niezawodności i trwałości różnych urządzeń.
Historia
Tribologia jako nauka została ukształtowana w 1966 roku. Poprzednio poszczególne działy trybologii wchodziły w skład różnych dziedzin nauki, np.: zagadnienia tarcia suchego były w zakresie fizyki, tarciem granicznym zajmowała się chemia fizyczna, smarowaniem technologia produktów naftowych, zaś zużywanie na skutek tarcia badało maszynoznawstwo. W 1966 roku użyto nazwy tribologia w raporcie dla rządu brytyjskiego o stanie techniki, szkolnictwa i badań w zakresie smarowania maszyn, który przedstawili brytyjscy uczeni pod kierownictwem Petera Josta. Wtedy to określono problematykę i cele dla tribologii na najbliższe lata:
- fizyczne, chemiczne i mechaniczne oddziaływania między warstwami wierzchnimi ruchowych elementów maszyn, w tym również problemy tarcia i zużycia
- smarowanie hydro- i aerodynamiczne, hydro- i aerostatyczne, a także smarowanie graniczne i smarowanie smarami stałymi
- smarowanie i materiały smarowe dla węzłów kinematycznych oraz dla procesów technologicznych obróbki plastycznej i obróbki skrawaniem
- kontrola jakości i metody badań materiałów smarowych, problemy doboru, użytkowania i dystrybucji materiałów smarowych
- konstruowanie i użytkowanie łożysk i innych węzłów przenoszących obciążenie, w tym zwłaszcza kół zębatych
- kontrola jakości i metody badań materiałów konstrukcyjnych przeznaczonych na węzły kinematyczne.
Zobacz też
- biotribologia
- Tribologia (czasopismo) (polskie czasopismo naukowe w dziedzinie tribologii)
Przypisy
- ↑ trybologia, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-10-15] .
- ↑ Włodzimierz Gogołek, Wiesław Cetera: Leksykon tematyczny. Zarządzanie, IT. Wydawnictwo Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych UW, 2014, s. 78. ISBN 978-83-63183-58-5.
Linki zewnętrzne
- Tribologia — Biblioteka Nauki (teksty źródłowe przykładowego czasopisma tribologicznego w zbiorach Biblioteki Nauki) (pol.)
Media użyte na tej stronie
Autor: Jean-Jacques MILAN 20:12, 12 May 2005 (UTC), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Roue creuse pour pont arrière à vis